Як АЭС будзе ўбудаваная ў эканоміку Беларусі? Адказвае намміністра энергетыкі

24 красавіка падчас звароту да народа і Нацыянальнага сходу Аляксандр Лукашэнка паскардзіўся, што яму "да гэтага часу выразна ніхто не далажыў", як у беларускую эканоміку будзе ўбудаваная Астравецкая АЭС.

Рашэнне аб будаўніцтве атамнай станцыі ў Беларусі было прынятае ў 2008 годзе. Хіба эканамічныя абгрунтаванні яе будаўніцтва не павінны былі быць гатовыя яшчэ да таго?

Еўрарадыё ведае чалавека, які зусім нядаўна паспрабаваў абгрунтаваць эканамічны сэнс будаўніцтва АЭС у Беларусі. Гэта намеснік міністра энергетыкі Міхаіл Міхадзюк. У інтэрв'ю літоўскаму тэлеканалу LRT ён распавёў, што станцыя патрэбная беларусам:

1. Каб стрымліваць рост тарыфаў на электраэнергію для насельніцтва

"Калі б мы не будавалі атамную станцыю, з улікам росту сусветных цэн на газ тарыфы маглі б павышацца хуткімі тэмпамі, напрыклад, як у вас пасля закрыцця Ігналінскай АЭС. Вы спынілі атамную станцыю, і тарыф з чатырох цэнтаў адразу падняўся да дзевятнаццаці. Ці разумна гэта з пункту гледжання спажыўца?

Калі мы пабудуем атамную станцыю, дык рост тарыфаў, калі ён і прадбачыцца (бо знешніх умоў шмат), будзе адбывацца не такімі тэмпамі і не так рэзка, як гэта магло б быць.

А можа, наадварот, будзе зніжэнне — умовы пакажуць".

Столькі ўмоўнага ладу, што адразу разумееш: будучыня — штука складаная.

2. Каб дыверсіфікаваць крыніцы энергіі

"Мы не ведаем, што будзе праз тры гады з цаной на газ і многімі іншымі фактарамі, але перадумовы для прагнозу створаныя. Кошт ядзернай энергіі ніколі скачкападобна не вырасце, таму што кошт паліва ў ядзернай энергетыцы складае толькі 20% ад сабекошту электраэнергіі. Гэта першае пытанне аб дыверсіфікацыі відаў паліва".

3. Каб скараціць імпарт расійскага газу

"З паліўнага балансу краіны мы выключаем каля 5 млрд кубаметраў прыроднага газу, які Беларусь імпартуе.

А гэта — валютная складнік, бо долары на набыццё газу трэба зарабіць.

Так што ў нас іншага выйсця няма, як толькі экспартаваць нашу прадукцыю. Калі наша эканоміка будзе больш канкурэнтаздольнай, значыць, экспарт вырасце, а ў эканоміцы знізіцца валютны складнік. Гэта выгадна".

Зыходзячы са статыстыкі за 2017 год Еўрарадыё падлічыла, што на імпарце 5 млрд кубаметраў прыроднага газу па цяперашніх цэнах Беларусь будзе ашчаджаць за год каля $730 млн. За колькі мы адаб'ем расійскі крэдыт у $10 млрд — лічыце самі. Але ўлічыце, што ядзернае паліва для АЭС таксама прыйдзецца імпартаваць, і таксама з Расіі. Так што эканомія, калі яна наогул будзе, будзе не такой прыкметнай, як хацелася б чыноўнікам.

Міхаіл Міхадзюк згадаў у інтэрв'ю і пра неэканамічныя сэнсы будаўніцтва Беларускай АЭС. Гэта:

4. Каб знізіць выкіды парніковых газаў

"Гэта таксама немалаважная складнік".

5. Каб развіваць сучасныя тэхналогіі

"Важны і прыход ядзерных тэхналогій у краіну — гэта развіццё інтэлектуальнае, тэхналагічнае, таму што атамная станцыя не можа існаваць сама па сабе: яе трэба абслугоўваць, ствараць новыя віды прадукцыі для яе абслугоўвання. І гэта — новы скачок у развіцці грамадства. Гэта адна з самых сучасных тэхналогій, і ў цэлым гэта новая галіна, якая за сабой многае пацягне. Як космас, дзе наша краіна паспяховая".