Усё прапала? Нічога не прапала!
Так ці інакш большасць беларусаў слухае расійскую музыку: хто папсу, а хто рок. З дапамогай "Новай газеты" спрабуем зразумець апошнія альбомы ДДТ, Манетачкі, "Ленінграда" і "Наіва". Шукаем у іх агульнае. І знаходзім!
Шаўчук, як вядома, не любіць Шнура (за нігілізм), а Шнур не пераварвае Шаўчука (за гераічны пафас). Манетачка і Чача Іваноў з "Наіва", хутчэй за ўсё, і не падазраюць пра існаванне адзін аднаго (занадта розныя, два светы — два дзяцінствы). Між тым ва ўсіх чацвярых шмат агульнага.
Кліп "Каханне не знікла" вельмі нязвыклы для Шаўчука, можна нават падумаць: стаміўся Юрый Юльянавіч, спёкся, стаў пісаць жыццярадасныя песенькі пра каханне для дзяцей і падлеткаў:
"Любовь не пропала,
любовь не пропала,
Немного устала,
но не пропала".
Але ў кантэксце ўсяго альбома (ён называецца "Галя ходи") гэта ўспрымаецца як маніфест: нас не зламаць. Што б ні здарылася, а жыццё працягваецца. У моры нянавісці любоў не знікла.
І прыкладна тую ж думку ў розных варыяцыях паўтарае Шнур: "Энергію рускага самаедства мы перапрацоўваем ў эсхаталагічнае захапленне". Страсці вакол Пуціна, з-за якога людзі гатовыя адзін аднаму ў горла ўчапіцца, ён ўціхамірвае адным рухам рукі:
"Путина, конечно, жалко.
Столько лет одно и то же.
Нет, табако или алко
Он позволить себе может.
Но немного. В кабинете.
Только, чтоб никто не видел.
Выкурит по сигарете.
С кем-нибудь, кто служит в МИДе".
(альбом "Всякое", 2018)
У Манетачкі, якая спявае сірочыя песні а-ля "Ласкавы май" ў модных хіпстарскіх аранжыроўках, захаплення, вядома, мала. Яна наогул досыць анемічная, як і належыць прасунутай дзяўчыне. Пластыкай, голасам, манерамі больш нагадвае Рэнату Літвінаву. Уся такая ў вобразе. "З млявай цяжкасцю ўзяла ў рукі келіх чагосьці салодкага", як пісаў Муракамі.
Усе цяпер бурна абмяркоўваюць, папса яна ці не, колькі ў яе ўклалі грошай і хто яе прасоўвае. На мой погляд, гэта неістотныя дэталі. Дапусцім, папса, і што?
"Нас не дагоняць" "Тату" казала пра нулявыя ў свой час больш, чым тысяча рускіх рокераў. Кажуць, тэксты Манетачцы піша Noize MC, але свечку ніхто не трымаў, можа быць, і сама. Пачынала яна з падлеткавых прыколаў, кшталту "Мама, я не зігую" і "Жаль, что твои родители не чайлдфри". Грала адным пальцам на танным сінтэзатары, спявала пісклявым голасам, выходзіла на сцэну ледзь не ў кітайскім Адыдасе. Такі своеасаблівы варыянт панк-рока, спосаб паказаць свету фак.
І вось выходзяць яе "Раскраски для взрослых". Там і з аранжыроўкамі усё ў парадку, але галоўнае — пасыл зусім іншы. Раптам аказалася, што ёсць пра што гаварыць, акрамя гарманальнага выбуху. Галоўная песня "Рускі каўчэг":
"Сняли цветные маски свои
Pussy Riot тоскливо.
Они так хороши без них,
они очень красивы…
Искать счастье там, где плачут даже
иконы страшных пятиэтажек".
Гэта пра прыняцце жыцця, пра тое, што можна па-рознаму ставіцца да Pussy Riot, але без балаклаў ім сапраўды лепш.
Цікава з "Наівам". Усё жыццё яны гралі поп-панк, спявалі умерана пратэстныя песні. Чача, які жыве ў Санта-Барбары (выдатнае месца для панка), кажа пра сябе так: "Я інтэрнэшнл-рок-стар!". Новы іх альбом “Make Naïve Great Again” увогуле не парушае ранейшай стратэгіі, не выбіваецца са стылю. Галоўны трэк — "Героі нашага часу", на які зняты кліп — як бы пра інаўгурацыю прэзідэнта. Быццам бы, пратэст, выказванне на актуальную тэму, але ніяк не сатыра, а калі іронія, то гранічна мяккая: "Вперёд ведёт нас смелый вождь — самый! А рядом едет, ну-ка глянь, кто там?! — Залдостанов. А кто еще спасает нас, босых и сирых? Академик и лауреат — Рамзан Кадыров".
Калі не ведаць кантэксту і не мець пачуцця гумару, можна нават вырашыць, што песня апалагетычныя. Але, мабыць, адна згадка гэтых імёнаў, Кадырава і Хірурга, па цяперашніх часах у Расіі лічыцца выклікам. Прынамсі, у каментарыях Чачу ўжо пагражалі, пісалі, што ён пакрыўдзіў паважаных людзей. З аднаго боку: "Сарказм невідавочны настолькі, што можна смела браць бабло ў Крамля". З іншага, звярніце ўвагу, калі будзеце глядзець кліп: "Начныя ваўкі" на станцыі Дно, той самай, дзе адрокся ад пасаду імператар. Ну і наогул, дно, дно.
Важны момант — Чача не змагаецца з рэжымам да смерці, ён з яго смяецца, прычым, даволі бяскрыўдна. Гэта агульная стратэгія поп-панку, у адрозненне, скажам, ад сібірскага панку часоў Летава. Усё даволі лёгка, весела і нават жыццярадасна. Без змрочнасці, нянавісці і суіцыдальных тэм.
