"Дата генератар": 5 лістапада 1907 года — у Нясвіжы нарадзіўся Міхал Вітушка

Існуюць дзве версіі жыцця гэтага чалавека — рэалістычная і фантастычная.

Згодна з першай, ён у 1930 годзе скончыў Беларускую гімназію ў Вільні, потым навучаўся ў Пражскім універсітэце, потым у Варшаўскім, уваходзіў у склад кіраўніцтва беларускіх студэнцкіх арганізацый у Чэхаславакіі і Польшчы.

У жніўні 1941 года Вітушка стварыў і ўзначаліў адзін з аддзелаў Беларускай самааховы ў заходняй частцы Палесся. Там ён разам з Палескай сеччу Украінскай паўстанцкай арміі (УПА) знішчаў аддзелы Чырвонай Арміі, якія траплялі ў акружэнне.

У 1942–1943 гг. Вітушка ствараў аддзелы Беларускай самааховы (БСА) на Магілёўшчыне, Смаленшчыне і Браншчыне.

Потым ён служыў у Беларускай краёвай абароне (БКА), атрымаў чын маёра.

Улетку 1944 года ўвайшоў у склад дыверсійнага батальёна Абвера “Дальвіц”, якім камандаваў Усевалад Родзька па мянушцы “Воўк” (1920–1946).

17 лістапада 1944-га дэсантаваўся ці то на Віленшчыне, ці то ў Налібоцкай пушчы з аддзелам парашутыстаў батальёна, але 7 студзеня 1945 года загінуў у баі з аддзеламі Чырвонай Арміі. Вось і ўсё.

Згодна ж з фантастычнай версіяй, якую стварылі некаторыя беларускія аўтары, у 1945-м годзе загінуў іншы чалавек з такім прозвішчам.

А сапраўдны Вітушка здолеў аб’яднаць антысавецкі партызанскі рух на Беларусі ў “Беларускую вызваленчую (ці вызвольную) армію”, вядомую таксама пад назвай “Чорны кот”. Адначасова ён кіраваў падпольнай Беларускай незалежніцкай партыяй і рэдагаваў яе часопіс “За волю”.

Беларускія антысавецкія партызаны пад кіраўніцтвам “генерала” Вітушкі быццам ажыццявілі шмат неверагодных аперацый.

Напрыклад, зрабілі напады на Кобрын (1946–1947) і Наваградак (сакавік 1948-га); на аўтакалону з вязнямі на трасе Пінск — Мінск (24 лютага 1946-га), калі вызвалілі 350 чалавек, арыштаваных МДБ. Такія ж акцыі па вызваленні вязняў зрабілі пад Магілёвам (у 1946-м), пад Маладзечнам (у 1949-м). Апісваюць дзеянні беларускіх партызанаў на Віленшчыне, Пскоўшчыне, Смаленшчыне ажно да 1951 года.

Пісьменнікі-фантасты сцвярджаюць, быццам тыя партызаны ваявалі супраць Пінскай флатыліі (!), пашкодзілі лінію ўрадавай сувязі з Масквой (!!) і г. д.

Існавалі дзясяткі партызанскіх аддзелаў, у якіх знаходзілася некалькі тысяч узброеных барацьбітоў!

Акрамя таго, падпольшчыкі стварылі шмат антысавецкіх выданняў: часопісы, газеты, улёткі. 

У 1952 годзе Вітушка быццам загадаў сваім прыхільнікам спыніць “партызанку” і прабірацца на Захад. А сам застаўся ў Польшчы, адкуль патаемна кіраваў беларускім антысавецкім падполлем. Прыблізна ў 1960 годзе і ён перабраўся на Захад, дзе і памёр у красавіку 2006-га ва ўзросце 99 гадоў.

Аднак, на думку даследчыкаў, існаванне падпольнай Беларускай незалежніцкай партыі вельмі сумнеўнае. Што ж да дзейнасці Беларускай вызвольнай арміі, дык гэта — суцэльная хлусня!

Беларускі антысавецкі супраціў існаваў прыблізна да 1952 года, асабліва сярод вучнёўскай моладзі ў Заходняй Беларусі, але ў выглядзе падпольных арганізацый. Ніякіх баявых акцый яны не ладзілі. Адзінага кіраўніцтва і сувязі паміж асобнымі групоўкамі таксама не было.

Быў моцны ўзброены супраціў польскіх арганізацый, але гэта зусім іншая рэч. Яны змагаліся за аднаўленне Другой Рэчы Паспалітай.