Pet Nihil: Праблема ў тым, што цяпер многія ходзяць на канцэрты “Укантакце”

Вакаліст Юрый Лакціёнаў, басіст Аляксей Гурын ды гітарыст Яўген Капітанаў распавялі, чаму гурт не было чуваць з 2005 года, што стала з анархісцкай панк-тусоўкай Гродна, чаму беларуская музычная індустрыя знаходзіцца ў заняпадзе, і з якой мэтай новы альбом “Spit” выдаваўся на двух мовах.

Еўрарадыё: Вас не было чуваць каля 9 гадоў, а тут раптам раз і з’явіліся з новым альбом...

Юрый Лакціёнаў: Сапраўды, дзесьці з 2005 года гурт амаль не функцыянаваў. Былі праблемы са складам, ну, і іншыя праблемы былі. А калі ў 2010 годзе склад больш-менш стабілізаваўся, мы зрабілі новы матэрыял і запісалі. Прычым, альбом у нас выйшаў адразу ў двух выданнях: рускамоўным і англамоўным. На англійскай мове пісалі для заходніх краін, каб было прасцей зразумець, каб не трэба было перакладаць. Называецца ён “Spit” (плявок).

Еўрарадыё: Тое выданне, што для Еўропы, як вы распаўсюджваеце?

Юрый Лакціёнаў: Пакуль толькі пачынаем над гэтым працаваць. Зарэгістраваліся на розных парталах. Зараз я паеду ў Германію, паспрабую разаслаць а розных мясцовых музычных часопісах, радыёстанцыях... Карацей, дакладнага плана ў нас няма, груба кажучы, працуем пакуль усляпую.

Еўрарадыё: Вы называеце свой альбом электрычным, чаму? Што ў прынцыпе змянілася ў гучанні гурта?

Юрый Лакціёнаў: Ну, цяпер шмат хто пераходзіць у акустычны фармат. У нас таксама ёсць складанка акустычных песень 2010 года, якую мы таксама называем альбомам. Каб людзі не блыталі з акустычным варыянтам выканання песень, мы напісалі, што гэты альбом электрычны. Карацей, у параўнанні з акустыкай гэта цяжкі звычайны альбом. Ну, а стыль, натуральна, змяніўся. З 2005 года ў гурце цалкам змяніўся склад, толькі я застаўся. Цяпер у складзе два асобныя гітарысты. Музыка заўважна пацяжэла. Цяпер гэта сумесь панк-рока, хард-кора, гранжа і месцамі метала, бо гітарысты да гэтага гралі ў метал-гуртах. Што ж тычыцца сэнсавага напаўнення, то ўсё засталося па-ранейшаму: свабода выбару чалавека, адказнасць за свае дзеянні, карацей, дабро. А штотычыцца мовы, то ў будучым плануем зрабіць дзве песні на беларускай, але гэта ўжо наступны альбом.

Еўрарадыё: А ёсць ужо напрацоўкі?

Юрый Лакціёнаў: Пакуль новы матэрыял не рабілі, але плануем пачынаць ужо ў бліжэйшы час. Думаю, паспеем запісаць яго да лета наступнага года.

Еўрарадыё: Канцэртная падтрымка альбома “Spit” плануецца?

Юрый Лакціёнаў: Працуем у гэтым накірунку, але, на жаль, за перыяд маўчання згубіліся кантакты з музычнай так бы мовіць індустрыяй у Беларусі ды за мяжой. Даводзіцца ўсё збіраць нанова. Да таго ж, пакаленне змянілася і ўжо ніхто не ведае пра існаванне гурта Pet Nihil.

Еўрарадыё: Дарэчы на канцэртах вы выконваеце старыя песні?

Юрый Лакціёнаў: Натуральна! Гэта частка нас! Напрыклад, Яўген, наш сённяшні гітарыст, пачынаў з таго, што проста слухаў Pet Nihil.

Яўген Капітанаў: Прыкладна з 2002 года слухаю. Я тады яшчэ не ў Гродна жыў, а ў слаўным горадзе Рэчыца, куды і дайшлі цудоўныя запісы гурта Pet Nihil. Пазней так атрымалася, што я праехаў у Гродна і пачаў граць у гэтым калектыве, я шчаслівы!)

Юры Лакціёнаў: Так што, мы выконваем старыя песні, бо гэта частка канцэпцыі гурта.

За апошнія гады сітуацыя з музыкай у Беларусі пагоршылася

Еўрарадыё: Няўжо і праўда няма людзей, якія вас памятаюць?

Юрый Лакціёнаў: Тыя, хто раней хадзіў на нашы канцэрты ды слухаў нашы запісы, груба кажучы, выраслі Цяпер большасць з іх увогуле не ходзяць на канцэрты па розных прычынах. Але казаць, што тых, хто памятае, няма, нельга. Але, калі казаць шчыра, то на мой погляд сітуацыя з музыкай у Беларусі пагоршылася.

Еўрарадыё: Чаму?

Юрый Лакціёнаў: На мой суб’ектыўны погляд, проста развалілася тая частка музычнай тусоўкі, з якой выраслі мы. То бок, гэты бум пачатку 2000-х, калі з Гродна шмат беларускіх гарадоў заразіліся свабодалюбствам, анарха-панкам... Гурты, якія паднялі гэтую хвалю Deviation, “КальЯн”, Contra La Contra, “Голая манашка”, у тым ліку і мы. Тады былі крутыя канцэрты, было вельмі цікава. Але прайшоў час, мы самі не гралі, вярнуліся і ўсяго гэтага ўжо няма. На канцэрты ходзіць вельмі мала людзей, прычым, не толькі на панк-канцэрты, на ўсе! Магчыма, так адбываецца з-за таго, што развіліся тэхналогіі. Як мы жартуем, многія цяпер ходзяць на канцэрце “Укантакце”. Яны ўступаюць у суполку якога-небудзь канцэрта, на яго не ідуць, а потым просяць, каб ім скінулі якое-небудзь відэа.

Еўрарадыё: А вы не думаеце, што пытанне тут можа быць і ў музыках, а не толькі ў публіцы?

Гурын Аляксей: Думаю, што гэта пытанне менталітэту кожнага народа. Вазьміце тыя ж Польшчу, Германію ды іншыя заходнія краіны. Там людзі ходзяць на канцэрты, каб проста адпачыць ад паўсядзённых клопатаў. Ходзяць, каб паслухаць і паглядзець на калектыў на жыва, каб параўнаць з дыскам. А ў нас у людзей зусім іншыя прыярытэты: той жа інтэрнэт ды сацыяльныя сеткі. Яшчэ, напэўна, не хутка ў свядомасці з’явіцца разуменне, што ёсць і такі адпачынак.

Юрый Лакціёнаў: У любым выпадку, Жэня не хацеў сказаць, што ў нас дрэнныя людзі. Проста трэба неяк патлумачыць нашым людзям, што якаснае развіццё музычнай індустрыі без падтрымкі публікай музыкаў не адбудзецца. Трэба хадзіць на канцэрты нават не з-за грошай, а з-за энергетыкі. Музыкі гэтай энергетыкай напітваюцца і працягваюць працаваць, расці, бо бачаць, што ёсць для каго і для чаго старацца. А калі на канцэрце тры чалавекі, то самі разумееце, які потым настрой. Мы не хочам сказаць, што інтэрнэт ды сацыяльныя сеткі ўсё сапсавалі. Ёсць станоўчы момант. Напрыклад, з іх дапамогай можна распаўсюджваць музыку. Альбм “Spit” мы так і распаўсюджваем.

Паводле ліцэнзійнага пагаднення, мы захоўваем свае аўтарскія правы, але любы чалавек, гурт можа ўзяць наш альбом і зрабіць кавер, ці проста дзесьці там яго паставіць, неяк камерцыйна выкарыстаць не пытаючыся дазволу. Галоўнае ўказаць, што мы аўтары. Так працуе, напрыклад, “Вікіпедыя” і на Захадзе такое ліцэнзаванне ўжо даволі развітае. І вось дзіўна, што сацыяльныя сеткі ёсць паўсюль, але на канцэрты людзі там ходзяць лепш. Хацелася б, каб і у нас хутчэй гэта пачалося.

Гурын Аляксей: Гадоў 10 таму лідар гурта “Тараканы” Дзмітрый Спірын напісаў кнігу “Тупы панк-рок для інтэлектуалаў”. Там было апісана, як яны ездзілі ў Германію і гралі шэраг канцэртаў на розных пляцоўках. І мясцовыя жыхары ходзяць на канцэрт, адрываюцца, і набываюць дыскі. Не таму, што яны меламаны ці збіраюць дыскі, а таму, што жадаюць такім чынам падтрымаць гурт. Гэта, мне падаецца, правільна.

Элементарна ў Гродна ёсць гурты, якія, нават, варагуюць паміж сабой

Еўрарадыё: Калісьці ў Гродна існавала вельмі моцная панк-тусоўка, пра якую мы ўжо ўзгадвалі, ці засталіся сёння хоць рэшткі яе?

Гурын Аляксей: З’яўляюцца маладыя гурты, якім не ўсё роўна тое, што адбываецца навокал. Існуе, нават, невялікае інтэрнэт-радыё, дзе робяць такі D.I.Y.: запісваюць інтэрв’юшкі, знаёмяць усіх зацікаўленых з новымі гуртамі па ўсёй Беларусі.

Юрый Лакціёнаў: Я б хацеў распавесці, як было раней, каб было з чым параўноўваць. Я думаю, што гэты рух свабодалюбівага панк-хардкора ўзнік менавіта ў Гродна, бо мы знаходзімся на самай мяжы з Захадам. Таму ўплыў заходняга свету на нас большы, чым з той жа Расіі. Шмат хто з гродзенцаў і вучыўся ў еўрапейскіх універсітэтах, і проста даволі часта ездзяць за мяжу. Менавіта таму вось гэтыя прыклады свабоднага жыцця перайшлі і ў творчасць. З’явіліся гурты Deviation, “КальЯн” і іншыя, пра якія мы ўжо казалі. Мы сваёй творчасцю іх таксама падтрымалі, але, на жаль, “дзвіжуха” (як мы яе называлі) скончылася. Некаторы час яна ўвогуле не існавала.

Але цяпер з’яўляюцца нейкія парасткі зноў. На базе таго ж “КальЯна” стварыўся гурт Dzeciuki. Не магу сказаць, што цяпер ёсць гэтае ранейшае “юніці”, хацелася б яго вярнуць. Элементарна ёсць гурты, якія нават варагуюць паміж сабой. Не буду называць канкрэтных імёнаў. Было б лепш, каб не ваявалі паміж сабой, а рабілі агульную справу, як раней. Я бачу, што перадумовы для гэтага ёсць.

Еўрарадыё: Мы можам казаць, што Гомель — металічны горад, напрыклад, Брэст — горад так званага беларускамоўнага рока, а якая цяпер музычная афарбоўка ў Гродна?

Юрый Лакціёнаў: Цяпер, мне падаецца, яе няма. Раней можна было дакладна казаць, што гэта панк-хардкор, але цяпер... Ёсць фолк-панк ад Dzeciuki, ёсць металічныя канцэрты, але... У нас жа не столькі канцэртаў, колькі іх у Мінску. У нас вельмі складана з пляцоўкамі. Тыя ж панкі ходзяць і на металічныя канцэрты, бо жаданне адарвацца ёсць, а канцэртаў вельмі мала.

Еўрарадыё: Памяшканняў жа хапае, дык а чаму канцэртаў няма?

Юры Лакціёнаў: Ну вось, мы хацелі правесці прэзентацыю ў нармальным клубе. Не ў бары, а менавіта ў клубе. Каб можна было паслэміцца, паскакаць... То яны робяць канцэрт, то не робяць, то змяніўся дырэктар, то праблемы з субарандатарам. Зноў жа, калі была “дзвіжуха”, гурты проста скідаліся грашыма і ладзілі канцэрт, не дзеля грошай, а дзеля ідэі. Штосьці акуплялася, штосьці не, але мы асабліва не напружваліся. А цяпер усе паасобку. Днямі размаўляў з адным вядомым панк-гуртом, але ён не захацеў ладзіць сумесны канцэрт у Гродна. У іх нейкія іншыя прыярытэты, хоць маглі б такім чынам мінімізаваць страты, калі б яны былі. Усе неяк сталі самі за сябе.

Хочацца, каб рок-музыка вярнулася да сваёй ранейшай шчырасці, а не была звычайным рок-праектам пра каханне.

Еўрарадыё: У якім накірунку вы збіраецеся ціснуць пасля вяртання: на Захад ці на Усход?

Юрый Лакціёнаў: Натуральна, спачатку думаем ціснуць на Беларусь, а ўжо потым паступова пашыраць межы. То бок, такога няма, што мы запланавалі рухацца толькі на Захад. Мы б тады не рабілі альбом на рускай мове, хапіла бы і англійскай. Будзем паступова развіваць аўдыторыю па ўсіх накірунках.

Еўрарадыё: Раней беларускі рок быў дастаткова палітызаваны, а гродзенскі дык увогуле. Цяпер беларускія рокеры спяваюць пра каханне. Як вы ставіцеся да гэтай змены?

Юрый Лакціёнаў: Рок-музыка заўсёды была нечым пратэстным. Хоць у нас таксама бывалі песні пра каханне, адна-дзве на альбом. Пры гэтым гурт Pet Nihil ніколі ў палітыку моцна не лез. А вось вострасацыяльныя тэмы мы спрабуем уздымаць заўсёды. Мы лічым, што калі патрэбныя змены, то спачатку трэба змяняцца самому. З дапамогай нашых ідэй, якія мы нясем праз творчасць, мы хочам памяняць людзей знутры, каб яны памянялі свет. Нам шмат што не падабаецца з таго, што адбываецца ў нашай краіне, і вельмі хацелася б, каб рок-музыка вярнулася да сваёй ранейшай шчырасці. Каб гэта не былі звычайныя рок-праекты паспяваць пра каханне.

Еўрарадыё: Pet Nihil для вас хобі, ці больш сур’ёзная справа?

Юрый Лакціёнаў: Ва ўсялякім выпадку, гэта тое, чым мы любім займацца. Каб так не было, мы б гэтым не займаліся. Ва ўсялякім выпадку я, як самы стары ўдзельнік гурта, не аддаў бы яму 15 гадоў. Не ведаю, як наконт зарабляць грошы музыкай, бо ў нашай краіне гэта вельмі складана. Ва ўсялякім выпадку, мы не хочам быць людзьмі, якія з працы ідуць дамоў, а потым зноў на працу. Мы хочам рабіць яшчэ хоць штосьці і для свету. Таму выхад альбома — гэта старт новай хвалі ў развіцці гурта.

Фота Юліі Катаржынскай