Чаму кнігі Святланы Алексіевіч на радзіме каштуюць даражэй, чым за межамі?

“Такое адчуванне, што кнігу дазволілі, але гэта адна з формаў, каб яе менш набывалі, — усміхаецца нобелеўская лаўрэатка падчас сустрэчы з чытачамі ў Мінску. — Для мяне загадка, адкуль такія высокія кошты на мае кнігі. Вось мая Наташа (пляменніца) працуе ў каледжы і зарабляе 220 еўра. Як яна можа набыць кнігу за 20 еўра? А калі пяць кніг, то гэта трэба палову заробку аддаць!”

У сталічных кнігарнях кожная кніга каштуе каля 300 тысяч рублёў. Прычым, у Беларусі прадаюцца экземпляры толькі аднаго выдавецтва і цэны на іх па крамах адрозніваюцца ўсяго на 10-15 тысяч.

Прадаўцы кажуць, што адразу пасля ўручэння Нобелеўскай узнагароды ўсе запасы кніг Алексіевіч разляцеліся літаральна за некалькі дзён. Калі параўноўваць з тымі часамі, то цяпер невялічкі спад попыту.

“Але іх усё роўна бяруць, проста не сказаць, каб хапалі і чэргі за імі стаялі, — кажа адміністратар "Белкнігі". — Натуральна, хацелася б, каб кошты былі ніжэйшыя, але што зробіш, расійскае выданне і іх цана. Яны прыкладна па такім жа кошце і два гады таму стаялі, з розніцай, можа, у пару рублёў. Таму гэтыя кошты не сведчаць пра тое, што іх паднялі пасля атрымання прэміі”.

Бываюць выпадкі, калі прыходзяць адмыслова за адной з кнігаў, але глянуўшы на кошт, адмаўляюцца ад ідэі. Звычайна, такое здараецца са студэнтамі, якім па зразумелых прычынах не проста аддаць 300 тысяч. А людзі старэйшага ўзросту могуць паабурацца, але возьмуць усё роўна. На пытанне, ці набылі б па такім кошце творы Алексіевіч самі прадаўцы кнігарняў, яны адказваюць аднолькава: “Калі б не прачыталі іх раней, то, напэўна, набывалі б”.

А колькі каштуюць кнігі Святланы Алексіевіч ў іншых краінах. Напрыклад, у Расіі адзін том таго ж выдавецтва, што прадаецца і ў нас, абыдзецца ў сярэднім у 530 расійскіх рублёў (каля 160 тысяч беларускіх). Ёсць і даражэйшыя прапановы, але не больш за 640 расійскіх рублёў (193 тысячы) за кнігу “Час сэканд-хэнд”, што ўсё роўна моцна не дацягвае да коштаў у Беларусі.

“Цынкавыя хлопчыкі” ў Кіеве абыдуцца ў 300 грыўняў (234 тысячы на беларускія) супраць 266 тысяч у нашай цэнтральнай кнігарні. Можна знайсці ва ўкраінскіх інтэрнэт-крамах прапановы і па 200-250 грыўняў за том, але хутка разбіраюць.

“Як Святлана Алексіевіч стала Нобелеўскім лаўрэатам, яе раманы адразу з’явіліся ў кнігарнях, — распавядае жыхарка нямецкага горада Майнц. — Прычым, даволі вялікі выбар. Кнігі прадаюцца і ў мяккай вокладцы, і ў цвёрдай, аўдыёверсіі, электронныя... Натуральна, што ў мяккай каштуюць танней. Але, калі набываюць каму-небудзь у падарунак, то бяруць выданне ў цвёрдай вокладцы”.

У мяккай вокладцы томік каштуе ад 10 да 12 еўра (225-270 тысяч рублёў). У цвёрдай — 20 еўра (450 тысяч) і вышэй, але гэта сапраўды прыгожыя падарункавыя выданні. Калі разглядаць звычайны варыянт цвёрдай вокладкі, ці такі, які прапануюць беларусам (цвёрдая вокладка ў супервокладцы з каляровым прынтам), то атрымліваюцца тыя ж самыя 10 еўра.

У Літве таксама ёсць розныя варыянты друку, і кошты прыкладна такія ж. То бок параўнальныя з беларускімі.

“Час ад часу, калі мне дазваляюць прысутнічаць на кніжных кірмашах, да мяне падыходзяць людзі, каб падпісаць адразу пяць кніг, — кажа Святлана Алексіевіч. — Мяне гэта ўражвае, я пытаюся: а як вы здолелі іх усе набыць па такіх коштах? А чалавек адказвае: я настаўнік, я мусіў быў іх купіць. І ведаеце, гэта лепшыя словы любві для пісьменніка”.