Калякін: Уражанне, што падпісанты не хочуць Кангрэса і шукаюць вінаватых

Еўрарадыё: Ці падтрымлівае “Справядлівы свет” рашэнне Палітрады АГП аб вылучэнні кандыдатам у прэзідэнты Міколу Статкевіча і Анатоля Лябедзькі яго “дублёрам”? Як ставіцеся да гэтай ініцыятывы?

Сяргей Калякін: Не, мы не разглядалі пакуль такое пытанне. Што да ідэі са Статкевічам-кандыдатам, то гэта ж ідэя не АГП — гэтая ідэя раней была агучаная. Каб такім чынам прыцягнуць увагу да лёсу палітвязняў і ў прыватнасці да лёсу Міколы Статкевіча, паспрабаваць вызваліць яго з турмы. Гэтую ідэю сёння прасоўвае Беларуская сацыял-дэмакратычная партыя “Народная грамада”, старшынёй якой з’яўляецца Статкевіч. У мяне да гэтай ідэі падвойнае стаўленне. Я не бачу пакуль магчымасці выкарыстоўваць Міколу Статкевіча ў якасці кандыдата ў прэзідэнты з пункту гледжання нашага заканадаўства. Ніякім кандыдатам у прэзідэнты ён быць не можа: усё скончыцца на стадыі падачы ў ЦВК на рэгістрацыю яго ініцыятыўнай групы — яна не будзе зарэгістраваная. Таму не будзе магчымасці нават подпісы збіраць за Статкевіча, не тое што весці за яго кампанію як за кандыдата. Другое: я не веру, што яго вылучэнне кандыдатам палегчыць яго лёс — баюся, што ў беларускіх умовах гэта пагоршыць умовы яго ўтрымання і адцягне час яго вызвалення. Да ўсяго, любы кандыдат абавязкова будзе ўзнімаць пытанне аб палітвязнях. Увогуле, патрабаванне вызвалення палітвязняў можа быць галоўным патрабаваннем, якое абумоўлівае ўдзел апазіцыі ў прэзідэнцкай кампаніі. Таму не ў Статкевіча нехта можа быць “дублёрам”, а сам Статкевіч можа быць фігурай, вылучанай паралельна з кандыдатам ад апазіцыі.

Еўрарадыё: Ці не з’яўляецца такое рашэнне АГП заявай на выйсце з перамоў па правядзенні Кангрэсу і абранні адзінага кандыдата?

Сяргей Калякін: Перамовы па правядзенні Кангрэсу ўвогуле зайшлі ў тупік. Мы не прымалі рашэння аб падпісанні пагаднення — мы будзем прымаць рашэнне па пытанні самой працэдуры ў суботу. На маю думку, гэта не з’яўляецца выйсцем аднекуль, а проста канстатацыя таго, што было: АГП, як і мы, не прымае такога механізму вылучэння дэлегатаў на Кангрэс, як збор подпісаў. Вылучаць павінныя людзі, якія прысутнічаюць на сходах і разумеюць, што яны робяць. І якія потым будуць актыўна ўдзельнічаць у кампаніі абранага Кангрэсам адзінага. А вылучэнне кандыдата шляхам збору подпісаў нават не за самога кандыдата, а за нейкія сацыяльныя праблемы, калі людзі нават не будуць ведаць, што яны падпісваюцца не пад праблемамі, а за дэлегата Кангрэса, што будзе нейкі Кангрэс, на якім іх голас будзе ўлічаны пры абранні адзінага кандыдата ад апазіцыі, такі шлях проста непрымальны. Мы з АГП даўно такую пазіцыю выказвалі, і ўчора яны яе проста зацвердзілі. Не хачу казаць наперад, але ў мяне вялікая ўпэўненасць у тым, што і наша партыя не падтрымае такую працэдуру. Гэта будзе канстатацыяй таго, што ў тым фармаце, як прапаноўваецца, Кангрэс адбыцца не можа.

Еўрарадыё: Такім чынам, і адзінага кандыдата не будзе?

Сяргей Калякін: Сёння праблема іншая: а ці будзе ўвогуле кандыдат ад апазіцыі? Пра гэта трэба думаць больш, чым пра тое, што ёсць шмат кандыдатаў. Я ведаю, што толькі АГП прыняла рашэнне, што Лябедзька вылучаецца кандыдатам у прэзідэнты. А іншых сёння проста няма! Уладзімір Някляеў заявіў, што ён не будзе нават прэтэндэнтам на адзінага на Кангрэсе, іншыя таксама не выказаліся. А таму чаго спрэчкі разводзіць? Калі ёсць адзін кандыдат Лябедзька, то навошта праводзіць Кангрэс? Давайце выкажамся, падтрымаем мы яго ці не, і будзем працаваць. Давайце не будзем казаць, што Кангрэс абярэ некага — для пачатку трэба, каб вызначыліся прэтэндэнты, якія хочуць удзельнічаць у гэтым выбары. А то ў нас цяпер толькі адзін такі ахвочы.

Еўрарадыё: Але Андрэй Дзмітрыеў сцвярджае, што ўсе ўдзельнікі перамоў дамовіліся — спачатку вызначаюцца з усімі працэдурнымі пытаннямі, падпісваюць пагадненне аб правядзенні Кангрэсу і толькі тады, цягам двух тыдняў, называць імя свайго кандыдата.

Сяргей Калякін: Можна і без усялякай працэдуры заяўляцца на ўдзел. Увогуле правільна, калі ёсць некалькі прэтэндэнтаў. Тады сярод іх праводзяць нейкі конкурс, дзе абіраюць найлепшага. А калі ёсць толькі адзін прэтэндэнт, то навошта воз ставіць наперадзе кабылы?

Еўрарадыё: 1 снежня ў вас будзе чарговая сустрэча “сямёркі” — вы гатовыя на ёй паўтарыць гэтыя ж словы і такім чынам падтрымаць Лябедзьку?

Сяргей Калякін: Не, канечне! Гэта ж не так робіцца: не Калякін павінен падтрымаць, а партыя павінная прыняць рашэнне па гэтым пытанні. І якім гэтае рашэнне будзе, я сёння не магу сказаць. Калі кандыдатаў будзе некалькі, тады ёсць сэнс у Кангрэсе. Наша партыя прыняла рашэнне ўдзельнічаць у Кангрэсе, але не выключаны варыянт, што ў партыі будзе свой кандыдат.

Еўрарадыё: Ці не пойдуць вам насустрач іншыя ўдзельнікі перамоў, калі 1 снежня вы катэгарычна выкажацеся супраць абрання дэлегатаў Кангрэсу шляхам збору подпісаў?

Сяргей Калякін: Я хачу іншае сказаць і прапанаваць тым, хто пагадненне падпісаў: “Вы ўпяцёх згодныя — праводзьце Кангрэс, называйце кандыдатуру ад сябе, якую вы б хацелі вылучыць на яго, магчыма, мы нават і падтрымаем гэтую працэдуру, але рухайцеся наперад! Ваша кандыдатура будзе мацнейшая за любую, што будзе вылучацца паасобку”. Хай пакажуць усім нам прыклад, мы ж тут нікому не перашкаджаем.

Еўрарадыё: Нікому не перашкаджаеце, але нікога, атрымліваецца, і не падтрымліваеце?

Сяргей Калякін: Падтрымаем ці не, будзе залежаць ад таго, хто будзе вылучаны. І цалкам магчыма, што мы падтрымаем адзінага, якога абяруць на Кангрэсе, які пройдзе без нас. Другое — мы ж не заявілі пра адмову ад удзелу ў Кангрэсе. Калі 5 арганізацый скажуць, што ў іх ёсць кандыдат і яны ўсё адно будуць праводзіць Кангрэс, то, магчыма, мы будзем браць удзел у ім. Яны павінныя паказаць палітычную волю, калі сапраўды хочуць праводзіць Кангрэс і зацікаўленыя ў абранні адзінага.

Еўрарадыё: Калі вы пагадненне падпісваеце — Лябедзька будзе вымушаны далучыцца да вашай “шасцёркі” бо, наколькі я ведаю, менавіта такая была першапачаткова дамоўленасць?

Сяргей Калякін: Няма такога — ніхто нікому нічога не абавязаны. Нават калі б усе лідары падпісалі гэтую працэдуру, гэта не гарантуе ўдзелу структуры ў Кангрэсе: пасля падпісання лідарам пагаднення партыі павінныя прыняць рашэнне аб удзеле, ратыфікаваць гэтае пагадненне. Пагадненне лідараў партый не з’яўляецца абавязкам для партый, і ў нас, да прыкладу, канчатковае рашэнне па такіх важных рашэннях можа прымаць толькі Пленум ЦК партыі.

Еўрарадыё: Для вас стала сюрпрызам прэс-канферэнцыя чатырох з пяці падпісантаў пагаднення аб правядзенні Кангрэса?

Сяргей Калякін: Так не робіцца, безумоўна! Тым больш што падчас сустрэчы была агучаная прапанова не выносіць гэта на суд грамадскасці. Бо няма чаго выносіць у прынцыпе! Навошта раней часу кукарэкаць па пытаннях, якія не вырашаныя канчаткова. Але потым яны перавырашылі — гэта іх справа. Але ж тое, што яны падпісалі, нічога не вырашыла. Падпісалі яны пустую паперу. Але калі ўжо падпісалі, то я б параіў ім рухацца наперад і паказваць прыклад.

А калі яны скажуць: “Калі гэтыя не пагадзіліся, то нічога не будзе”, тады яны нічога з сябе не ўяўляюць. І тады ўсё з гэтай канферэнцыяй было несур’ёзна — гэта быў іх нейкі незразумелы піяр-ход. Падпісанне імі было дэманстрацыяй таго, што “Мы падпісалі, а вы — як хочаце! Мы падпісалі і ідзем далей”. А інакш сэнс гэтага падпісання губляецца. А прэс-канферэнцыя тады ўвогуле недальнабачны піяр-ход, якія будзе мець кароткатэрміновы эфект. У іх цяпер варта спытацца журналістам: “Вы ж падпісалі, а чаго далей не ідзяце? Ці ў вас нічога няма і вы проста так падпісалі, не ведаючы, што вы робіце?” Не, ну так выглядае, а як інакш?

Еўрарадыё: Па словах Аляксея Янукевіча, на публіку яны ўсё гэта вынеслі, каб людзі пабачылі, што гэта вы тармозіце працэс і спыталі з вас за гэта!

Сяргей Калякін: А я патлумачу, чаму мы тармозім: таму, што іх подпісы невядома пад чым сябе дыскрэдытавалі. А потым гэтыя людзі будуць вырашаць лёс адзінага кандыдата ад апазіцыі! Мы лічым, што людзі павінныя прыходзіць на сустрэчы і там абіраць дэлегатаў Кангрэса — наша пазіцыя зразумелая. А калі вы лічыце, што мы не маем рацыі, дзейнічайце так, як лічыце правільным. Ёсць жа ў нас іншыя арганізацыі, якія ў перамовах не ўдзельнічалі, тая ж партыя “Працоўных” не меншая па колькасці за Рух “За свабоду” — можа далучыцца. Ці “Жаночая партыя”, партыя “Працы і справядлівасці”, тая ж партыя Статкевіча — яны могуць далучыцца. Ад пачатку ж хацелі, каб быў кандыдат ад дэмакратычных сіл, а не ад 7 арганізацый.

Еўрарадыё: Якая імавернасць таго, што ў “Справядлівага свету” будзе свой кандыдат? І ці будзе ён у Кангрэсе прэтэндаваць на ролю адзінага?

Сяргей Калякін: Імавернасць свайго кандыдата высокая. Будзе Кангрэс — ён будзе ў ім браць удзел. Унутранае апытанне паказала: людзі лічаць, што мы павінныя ўдзельнічаць у Кангрэсе, у распрацоўцы працэдуры. Але мы павінныя браць удзел у канкурэнтным Кангрэсе, дзе ва ўсіх роўныя шансы на перамогу. Але калі такія ўмовы, што загадзя ствараюць перашкоды іншаму боку і неканкурэнтны Кангрэс, то гэта няправільна. Гэта шоў з загадзя вядомым вынікам, у ім мы ўдзельнічаць не будзем. У мяне ўвогуле такое ўражанне, што нашы партнёры не хочуць праводзіць Кангрэс і шукаюць падставы для таго, каб знайсці нейкага чалавека, на якога можна павесіць адказнасць, што Кангрэс не праводзіцца.

Еўрарадыё: У вас уражанне, што падпісанты на самай справе не хочуць Кангрэса, у Дзмітрыева — што яго не хоча Лябедзька, а ў мяне — што ўсе ўдзельнікі перамоў…

Сяргей Калякін: У Лябедзькі пазіцыя больш моцная. Ён сказаў: “Я гатовы быць кандыдатам і гатовы ўдзельнічаць у Кангрэсе на такіх умовах”. А ўсе астатнія кажуць: “У нас ёсць такія вось умовы. Мы, праўда, не ведаем, хто будзе ўдзельнічаць ад нас у гэтым Кангрэсе на гэтых умовах, але ўмовы ў нас ёсць”. Ніхто, у тым ліку і я, бо няма такога рашэння партыйнага і ўнутранага, не кажа, што гатовы ўдзельнічаць — апроч Лябедзькі. Але калі б быў Кангрэс, то мы б хутка вызначыліся: удзельнічаем мы ў ім сваім кандыдатам ці ўдзельнічаем без кандыдата. А калі Кангрэса няма, то і мы не спяшаемся з рашэннем.

Еўрарадыё: Спіс магчымых кандыдатаў ад “Справядлівага свету” ёсць? Колькі там чалавек?

Сяргей Калякін: Ён ужо прайшоў унутранае апытанне сярод сяброў партыі. У ім тры чалавекі, і я на першым месцы.

Еўрарадыё: Старшыня Партыі БНФ не верыць у тое, што ўдзельнікі Кангрэсу абяруць адзіным прадстаўніка левай партыі…

Сяргей Калякін: Пустая заява. Згодны, у лідараў партый няма жадання мяне падтрымаць. Як і ў мяне няма жадання, каб адзіным стаў кандыдат іншай партыі, — мы будзем рабіць усё, каб перамог наш кандыдат. Але калі наш кандыдат не трапляе ў другі тур, мы будзем вызначацца, каго будзем падтрымліваць. Так было ў 2006 годзе, калі мы падтрымалі на Кангрэсе Лябедзьку. Але выйграў Мілінкевіч, і мы працавалі на яго — я нават быў кіраўніком выбарчага штаба Мілінкевіча.

Еўрарадыё: Пасля 17 лістапада ці сустракаліся вы з кімсьці з “Народнага рэферэндуму”, з вамі вялі перамовы, спрабавалі дамовіцца аб падпісанні пагаднення?

Сяргей Калякін: Безумоўна, мы сустракаемся на розных мерапрыемствах. Але нейкіх сепаратных дамоўленасцяў не рыхтуем і перамовы не вядзем.

Еўрарадыё: Ведаеце, калі вы пагадненне не падпішаце, то крайнім зробяць вас — скажуць, што праз вас кангрэс не адбудзецца!

Сяргей Калякін: Калі я такі моцны і ад маёй пазіцыі залежаць дзеянні ўсёй астатняй апазіцыі — вялікі ім дзякуй! Атрымліваецца, што яны ні на што не здатныя і ўсё залежыць ад таго, як сябе павядзе “Справядлівы свет”, — партыя скажа ім дзякуй за такое. Бо так яны прызнаюць, што “Справядлівы свет” з’яўляецца галоўнай рухальнай сілай усёй апазіцыі. І без яго дзеянняў нічога зрабіць нельга. Чаму яны без нас Кангрэс не могуць правесці: яны не ўмеюць, у іх кандыдатаў няма, людзей няма? Яны як дзеці: калі “Справядлівы свет” іх не возьме за ручку, то яны нікуды ісці не могуць, так ці што?

Еўрарадыё: Яны хочуць ісці адной калонай, а не дзвюма ці трыма.

Сяргей Калякін: Дык хай ідуць! Гэта ж у іх калона з 5 структур, а мы пойдзем не-калонай. Я магу назваць 5-6 арганізацый, якія таксама могуць пайсці на выбары самастойна. І гэта не будуць калоны. Прычым тут “Справядлівы свет” да калон? Ідзіце наперад, вылучайце кандыдатаў і дэлегатаў па сваёй працэдуры, праводзьце Кангрэс і дакажыце нам сваю рацыю. А што сядзець і чакаць? Каго чакаць? Пакуль дзядзя прыйдзе і дапаможа, бо без дзядзі нічога зрабіць не можаш? Не распісвайцеся ў бяссіллі ды ідзіце наперад! 

Фота: Змітра Лукашука