Нечаканая развязка "Гарбатагейту": усё было крыху не так

11 лютага мінчук Арамаіс Міракян напісаў у "Фэйсбуку" пра тое, як пайшоў у кавярню "Камунарка" і па-беларуску папрасіў фруктовай гарбаты, а прадаўшчыца мала таго, што адказала па-руску, дык яшчэ і нічога не зразумела і пагражала выклікаць ахову. Гісторыю падхапілі беларускія СМІ. Бо сітуацыя атрымалася настолькі тыповая і трагічная для нашай "дзвюхмоўнай" краіны, што пра яе проста немагчыма было не напісаць.

Зрэшты, было адразу зразумела, што моўны канфлікт заўважаць у Расіі — і выкарыстаюць у прапагандысцкіх мэтах. Еўрарадыё вырашыла "не нагнятаць" і трымацца ад яго ўбаку.

Расійскія журналісты сапраўды пачалі пісаць пра сітуацыю ўжо на наступную раніцу: маўляў, у Мінску падымае галаву махровы нацыяналізм, а няшчасную прадаўшчыцу пераследуюць за тое, што яна гаворыць у Беларусі на рускай (дзяржаўнай!) мове. Хаця ўсё было якраз наадварот: пагрозы ад жыхароў Расіі пачаў атрымліваць Арамаіс Міракян. "Пайшоў па гарбату — стаў ворагам Расіі".

"Гарбатагейт" набіраў сілу. Гісторыя дайшла да Савета Федэрацыі РФ — на тэму "вы што, хочаце як ва Украіне" выказаўся сенатар Ігар Марозаў. У Беларусі тым часам ішлі свае працэсы. Да Дня роднай мовы быў абвешчаны флэшмоб "Папрасі гарбаты па-беларуску". Журналісты разам з хлопцам вярнуліся ў тую самую кавярню і пераканаліся, што там цяпер разумеюць беларускую мову. Маскоўскі блогер Ілья Варламаў пачаў цікавіцца курсамі беларускай. А Symbal.by выпусцілі па матывах падзей вясёлую карцінку:

Цяпер высвятляецца, усё было крыху не так. На самай справе гарбату заказваў не Арамаіс, а яго сябар Руслан Юсупаў. Напісаць пост са старонкі Арамаіса "вырашылі, каб быў большы ахоп, і яшчэ таму, што Руслан не публічная асоба".​

Увесь гэты тыдзень хлопцы свядома скажалі факты. Міракян даў пару дзясяткаў інтэрв'ю і напісаў па матывах гісторыі сотню пастоў у сацсетках. А прызнаўся ў падмане толькі пасля таго, як у кавярні паглядзелі запісы камер відэаназірання. 

Сутнасці гісторыі гэта прызнанне сапраўды не мяняе. Яна магла адбыцца практычна ў любой кавярні і з любым беларусам, які размаўляе па-беларуску, — на жаль, далёка не ўсе супрацоўнікі сферы паслуг на добрым узроўні валодаюць беларускай мовай, а сітуацыі, калі яна магла б ім спатрэбіцца, занадта рэдкія. І тут кожнаму з нас ёсць над чым папрацаваць.

Рэакцыя расійскай прапаганды, магчыма, была б такой жа прадказальнай і паказальнай: кожнае ваша слова можа быць выкарыстана супраць вас. Але прызнанне хлопца ставіць пад сумнеў усю яго версію падзей: калі адна важная дэталь аказалася няпраўдай, то што з астатнімі?

З'яўляюцца дадатковыя пытанні і перад сучаснай журналістыкай. Прафесійныя стандарты былі выкананыя, інфармацыя была праверана. І ўсё роўна аказалася фэйкавай.

Увогуле, фруктовая гарбата, якую заказаў у кавярні "Камунарка" Арамаіс Міракян (не), даўно ўжо выпіта. А асадачак застаўся.

Меркаванне аўтара можа не супадаць з меркаваннем рэдакцыі Еўрарадыё.

Каб сачыць за галоўнымі навінамі, падпішыцеся на канал Еўрарадыё ў Telegram.

Мы штодня публікуем відэа пра жыццё ў Беларусі на Youtube-канале. Падпісацца можна тут.