“Беларускія гурты ёсць, але канкурэнцыі ніякай ад нас не ідзе”

20 сакавіка ў клубе Re:Public адбудзецца канцэрт гуртоў Gods Tower, Znich і Litvintroll, які пазіцыянуецца, як выступ трох пакаленняў беларускага метала. Напярэдадні падзеі Еўрарадыё вырашыла даведацца, якое месца займаюць нашы металісты ў свеце, чаго не хапае гуртам для пашырэння аўдыторыі, ці чакаць з’яўлення вялікага металічнага оўпэн-эйра ды чаму метал перастаў быць “на слыху”. Адказваюць на гэтыя пытанні лідар Znich Алесь Таболіч і лідар Litvintroll Андрэй Апановіч. Месца эксперта займае заснавальнік культавай радыёпраграмы "Massa Brutto", Аляксандр Літвінскі.

Еўрарадыё: Ці запатрабаваная метал-музыка на сённяшні дзень у нашай краіне і ўвогуле ў свеце?

Алесь Таболіч: Адразу хачу патлумачыць, чаму канцэрт пазіцыянуецца, як тры слупы беларускага металу на адной сцэне. Бо кожны з трох гуртоў меў пэўную моцную пазіцыю ў металічным руху ў пэўны перыяд. Я не кажу, што гэтыя гурты — асноўная металічная тусня ў нас, але, калі казаць пра фолк-метал, то яны дакладна адны з лідараў.

А што тычыцца запатрабаванасці, то ў свеце метал быў заўсёды запатрабаваны, а вось у Беларусі — перыядамі. Хоць, цяпер цікавасць да гэтай музыкі зніжаецца паўсюль, мне падаецца. Думаю, што менавіта гэта і стала прычынай прыездаў сусветна вядомых металістаў у Беларусь — бо там яны ўжо не так патрэбныя... Але наш эксперт, напэўна, больш абгрунтавана распавядзе (усміхаецца).

Аляксандр Літвінскі: Пачалося!) Метал-музыка — частка шоў-бізу. Натуральна, ёсць і ўзлёты, ёсць і падзенні, але ці не ў гэтым і ёсць развіццё. Іншая справа, што цяпер сама музычная індустрыя перажывае заняпад. І гэта ўсім вядома. Дыскі не прадаюцца, бо прасцей скачаць пласцінку ў інтэрнэце. Іншая справа — якасць, але пра гэта можна вельмі доўга і нудна размаўляць. Таму гурты вымушаныя выходзіць на сцэну, нават тыя, якія ніколі да гэтага на сцэну не выходзілі. Проста, каб зарабіць грошы. Але не на чарговы “Ферары”, а каб банальна адбіць альбом. Бо калі гурты не падпісаныя на нейкіх лэйблах, то яны ўкладаюць уласныя грошы. Ды і ў тых жа лэйблаў таксама, не сказаць, што ўсё добра.

Таму цягам апошніх некалькіх гадоў назіраецца вельмі актыўны фестывальны рух. І мне падаецца, што цяпер адбываецца такое зліццё. Тыя гурты, якія раней не ўяўлялі выступ на адной сцэне, цяпер абсалютна нармальна выступаюць. Я кажу пра тое, што пасля выступу блэк-металічнай банды могуць выйсці панкі, і гэта будзе норма. Проста таму, што патрэбны нейкі вал, патрэбны глядач, трэба прадаваць мерчэндайз, тыя ж дыскі, тыя ж вінілы, якія зноў уваходзяць у моду... Кожная культура і метал-культура, у тым ліку, выжывае так, як гэта атрымліваецца. А папулярная яна ці не, мне складана адказаць, для мяне папулярная, а для кагосьці — не.

Андрэй Апановіч: Камусьці і Макс Корж не папулярны, і Саладуха, а Мінск-Арэну збіраюць.

Аляксандр Літвінскі: На жаль, колькасць аматараў не вялікая. Натуральна, што Znich, Litvintroll i Gods Tower не збяруць Мінск-Арэну, але... Мы бярэм не колькасцю, а якасцю!

Еўрарадыё: Ці займаюць беларускія гурты сваю нішу за мяжой, ці ведаюць іх там?

Аляксандр Літвінскі: Ведаеш, людзі, якія цікавяцца, ведаюць. А сярэднестатыстычным слухачам метала збольшага ўсё адно. Большасць людзей падкія на рэкламу. Калі лэйбл ці гурт укладаюць шмат грошай у рэкламу, і людзі бачаць на вокладках практычна ўсіх знакамітых спецыялізаваных часопісаў твар Нергала з Behemoth, то зразумела імі будуць цікавіцца і набываць іх кружэлкі. Калі б Алесю Таболічу, напрыклад, хапіла грошай на тое, каб гурт з’явіўся на ўсіх вокладках, то і “Знічом” бы вельмі зацікавіліся паўсюль. Таму, калі чалавек капае, то ён накапае.

Але пэўная цікавасць да Беларусі і беларускай сцэны прысутнічае. Іншая справа, чым гэта зацікаўленасць выкліканая. Калі чалавек цікавіцца палітычным, эканамічным і г.д. жыццём Беларусі, то ён можа зацікавіцца і музыкай, якая тут ёсць. Тым больш ,рок і метал-музыка заўсёды былі музыкай пратэсту, напэўна, такімі і застаюцца. Да таго ж, як не вярці, але беларуская музыка ў чымсьці ўнікальная і цікавая.

Калі б ад пачатку Znich планаваў зарабляць грошы, то яны б гралі што-небудзь кшталту 30 Seconds to Mars

Алесь Таболіч (Znich)

Еўрарадыё: А па ўзроўні мы дацягваем да сусветнавядомых гуртоў?

Андрэй Апановіч: Не заўсёды. Па-першае, інструменты. У нас вельмі мала ансамбляў, якія граюць на нармальных інструментах. Узялі якое-небудзь кітайскае лайно і давай лабаць.

Аляксандр Літвінскі: Кітайскую музыку (смяюцца).

Андрэй Апановіч: Да таго ж, дзесьці 90 адсоткаў нашых гуртоў не маюць індывідуальнасці. Пачулі Metallica, спадабалася і давай валіць як і яны. Не жадаюць думаць, ствараць нешта сваё, быць арыгінальнымі.

Алесь Таболіч: Яшчэ вельмі ўплывае тое, што ў нас музыкай не зарабляюць. У нас і лэйбла-та няма. А тое, што ў нас таленавітыя музыкі — факт, проста гэты талент заўважны толькі на рэпетыцыях. Бо, як калісьці сказаў Лэслі (лідар Gods Tower — заўв. Еўрарадыё), усе музыкі працуюць на заводах, а ўвечары, калі застанецца час, рэпетуюць. І тут кітайскія інструменты, можа, не такая вялікая праблема, больш важна тое, што самі беларусы не ведаюць беларускія гурты. А данесці нешта да нашага слухача вельмі складана. Напрыклад, у Гомелі дэз-метал-гурт Vein of Hate зняў такі кліп, якія напэўна ніхто ў Беларусі не здымае. Але ці ведае хто-небудзь пра гэта?

Аляксандр Літвінскі: Ну, дык ёсць жа гурт з Рэчыцы Homoferus, які цяпер жыве ў Бергене, але працягвае сябе пазіцыянаваць, як беларускі гурт. У іх зараз пачынаецца тур з Vital Remains і Gorgoroth, але хто пра гэта ведае?

Беларускія гурты ёсць, але канкурэнцыі ніякай ад нас не ідзе. На беларускую сцэну, на жаль, ніхто не раўняецца і невядома колькі, гадоў мусіць прайсці, каб пачалі. Звязана гэта з безліччу фактараў. У нас музыка — хобі, а адпаведна, і стаўленне да яе такое ж — як да хобі. У большасці заходніх музыкаў ёсць пэўныя мэты і задачы. Калі гурт збіраецца зарабляць грошы, то ён планамерна да гэтага рушыць. Адсочваюцца тэндэнцыі, і гурт ужо не хобі, а праца. Укладаюцца грошы ў абсталяванне, у інструменты, у студыю, гук, якасць, потым укладаюцца грошы ў распаўсюджванне гэтага запісу і г.д. Прычым, не важна, чые гэта грошы: уласныя, бацькоўскія ці спонсарскія.

А ў нас чамусьці думаюць, што калі ты сёння выклаў песню у “Вконтакте”, то заўтра прачнуўся папулярным. Такога не было і, напэўна, ніколі ўжо не будзе. І усё роўна хапае такіх разумных. Таму усё залежыць ад мэтаў і задач. Думаю, калі б на пачатку кар’еры гурт Znich паставіў мэту зарабляць грошы, то яны наўрад ці гралі б тую музыку, якую граюць цяпер. Яны б сачылі за тэндэнцыямі і выконвалі б штосьці кшталту 30 Seconds to Mars, а ў лепшым выпадку Caliban. А яны граюць тое, што жадаюць, тое, што ўмеюць, тое, што, нарэшце, атрымліваецца. А вось добра гэта ці дрэнна, вырашаць ужо слухачам.

Можа быць, я кагосьці зараз пакрыўджу, але я назіраў за некаторымі беларускімі гуртамі на еўрапейскіх вялікіх і не вельмі фестывалях. І гэтыя гурты выглядалі так, нібыта яны граюць на рэпетыцыі. Гэта праблема, і я не ведаю, як гэта змяніць. Што трэба сказаць гэтым гуртам, каб яны выглядалі так, як папярэднія выступоўцы, якія выкладаліся нават не на 100, а на ўсе 200 адсоткаў. А нашы гурты нібыта закамплексаваныя, у іх няма чагосьці такога, што ўзнікае жаданне майку на сабе парваць. Можа быць, не хапае сцэнічнай практыкі, а можа, гурт тупа наеўся местачковай папулярнасці. То бок, яны ведаюць, што на канцэртах збіраюць 300 чалавек, якія ведаюць іх песні, і ім дастаткова. Яны думаюць, што тая ж колькасць людзей будзе іх так жа падтрымліваць і на канцэртах у Чэхіі, Польшчы, Германіі... Не! Яны будуць тупа стаяць і глядзець, а не спадабаецца, пойдуць піць піва.

Ёсць яшчэ адзін вельмі важны фактар, які ўжо шмат гадоў запар не змяняецца. Гэта стаўленне беларуса да таго, што створана ў Беларусі. Я не кажу пра каўбасу і смятану, я кажу пра музыку. І тычыцца гэта не толькі метал-музыкі, а, нават, поп-культуры. Я пакуль не бачыў ніводнага ўпартага фаната Іны Афанасьевай ці Ірыны Дарафеевай. Чамусьці мы, як спажыўцы, успрымаем тое, што створана ў РБ, як ражно па змаўчанні. Калі нямецкі гурт, якому толькі год, выходзіць на сцэну Wacken ці якога іншага фэсту нават ў 11 раніцы, то гэта значыць, усе немцы на фэсце з жудасным пахмеллем выцягваюць сябе за валасы з намётаў і ідуць падтрымліваць свой гурт. Таму, як бы галіма не граў нямецкі гурт, як бы жудасна не валодалі інструментамі, якую б старызну не выконвалі, але пад сцэнай нямецкага гурта будзе заўсёды максімальны натоўп падтрымкі. У нас такога няма.

Андрэй Апановіч: Гэта як у нас пра “Купальскае кола”. Рабілі ў Re:Public, усе крычалі: што вам гэты клуб, давайце оўпэн-эйр. Цяпер Таболіч загаварыў пра оўпэн-эйр, і пачалося: навошта гэты оўпэн-эйр, давайце ў Re:Public, было ж класна.

Усе ж сталі афігеннымі крытыкамі, музыкамі, фатографамі ды пісарчукамі

Аляксандр Літвінскі (журналіст, эксперт, стваральнік праграмы Massa Brutt)

Еўрарадыё: Раней СМІ падтрымлівалі беларускую металічную сцэну. Але цяпер вельмі рэдка з’яўляюцца нейкія навіны. Нават спецыялізаваныя радыйныя праграмы кшталту Massa Brutto ды “Затерянный мир” Улада Бубна закрыліся. Чаму? Згубілі папулярнасць?

Аляксандр Літвінскі: Перасталі слухаць! Звярніце ўвагу, што ўсе людзі, калі выйшлі ў нетры інтэрнэта, раптам сталі крытыкамі, усе ж сталі афігеннымі музыкамі, усе ж сталі выбітнымі фатографамі (паглядзіце, якая колькасць вясновых фотасесій праходзіць цяпер: адна дзяўчына іншую фатаграфуе, каб аватарку змяніць). І адкрыўшы свае там Твітары ўсе ж сталі пісарчукамі. Як у тым анекдоце пра прыбіральню і пісьменнікаў. І ўсе падумалі: а нафіг я буду чытаць нешта кімсьці напісанае, яшчэ і набываць дзесьці гэта, калі я сам магу напісаць.

А закрыў я “Massa Brutto” менавіта таму, што вельмі складана ўгнацца за інтэрнэтам. Калі ты робіш нейкую прэзентацыю альбома, высвятляецца, што 80% тваіх слухачоў ужо яго чулі і могуць пра яго больш распавесці, чым ты сам, бо яны таксама крутыя крытыкі. Складана канкураваць з інтэрнэтам. Таму “Massa Brutto” была ўжо такой стагнацыяй, якая плаўна пераходзіць у рэгрэс. Трэба было капітальна нешта змяняць, а на гэта не было ні сродкаў, ні часу, ні, шчыра кажучы, жадання. Не адчувалася фідбэка такога, які быў гадоў 5-10 таму, калі здавалася, што ты камандзір нейкага войска. А цяпер ужо кожны сам сабе камандзір, дык што мне тады лезці. Але я гэта цяпер казаў з перабольшваннем!

Еўрарадыё: Чаго не хапае беларускаму металу, каб набраць моц не толькі ў Беларусі?

Аляксандр Літвінскі: Каб ведалі, чаго не хапае, то, напэўна, усё ўжо было б выпраўлена!

Алесь Таболіч: Вось мы ўтраіх калісьці былі на літоўскім металічным фэсце Kilkim Zaibu. Мне вельмі спадабаўся арганізацыйны падыход да гэтага фестывалю. Арганізатар — звычайны хлопец, без пальцаў веерам і розных там сувязяў. Але фестываль мае вялікую падтрымку як дзяржаўную, так і розных прыватных спонсараў. Там вялікія грошы ўкладваюцца ў фэст, адзін толькі сцэнічны апарат на ўсе дні каштуе 100 тысяч еўра. Пры гэтым не скажаш, што там шмат людзей збіраецца: 3-5 тысяч.

Аляксандр Літвінскі: Але! Прабач, што перабіваю! Ён ужо шмат гадоў не акупляецца. Сёлета будзе ўжо 15 фестываль, юбілейны, куды запрашаюцца дастаткова сур’ёзныя гурты. Натуральна, ніякага заробку і фінансавай аддачы ўжо ніхто не чакае. Пасля яго правядзення арганізатары будуць думаць, ці варта працягваць. А шкада! Хоць з іншага боку, падобных фестываляў шмат па свеце, але акупляльныя можна пералічыць па пальцах, няхай і двух рук.

А што трэба зрабіць, каб раптам з беларускай музыкай усё стала добра? Ну, сотня Таболічаў, сотня Супрановічаў...

Андрэй Апановіч:... у парламенце (смяюцца). Вельмі складанае пытанне, таму наўрад ці ад нас будзе нейкі адказ.

Еўрарадыё: У самых пазнавальных метал-гуртоў Беларусі, калі ты не паглыбляешся ў тэму, так ці інакш прысутнічаюць элементы паганства. Чаму менавіта гэта адгалінаванне ў нас найбольш развітае?

Алесь Таболіч: Мне падаецца, тут ёсць пэўная рэлігійная база. Калі браць тых жа ўкраінцаў, палякаў ці расіян, то ў іх значна менш захавалася адбіткаў паганства. А ў нас народная культура засталася і нават паганскія святы адзначаюцца на дзяржаўным узроўні: Купалле, Каляды, Гуканне вясны і г.д. А ў нашых суседзяў такога няма, у іх уплыў царквы відавочна большы. Калі браць палякаў, то ў іх папулярны дэз-метал (Begemoth, Vader), бо супрацьстаянне касцёлу. У скандынаваў пэган-метал вельмі развіты, бо і ў іх таксама добра памятаюць і шануюць паганства.

Андрэй Апановіч: Сапраўды, людзям проста вельмі цікава усё, што звязана з гісторыяй. Паглядзіце на еўрапейскія рыцарскія фестывалі. Там збіраецца процьма людзей, каб проста паглядзець, як яно было, як выглядала зброя... І ў музыцы іх прывабліваюць дудкі розныя, старадаўнія інструменты.

Аляксандр Літвінскі: Ну, і такая музыка больш зразумелая для шырокага кола краіны. Бо сапраўды не кожны можа ўспрымаць, раскладаць па палічках які-небудзь складаны тэхнічны брутальны дэз-метал. Гэта проста не кожнаму дадзена: хтосьці ў ім чуе шум, а хтосьці ўсё ж музыку. У нас ёсць армія прыхільнікаў, якія вар’яцеюць ад тэхна-дэз-метал гуртоў, а ёсць і армія тых, хто любіць музыку з элементамі фальклору, бо ім яна больш зразумелая, ім так прасцей.

Тут яшчэ варта дадаць, што якой бы тэхнічнай не была музыка, якой бы яна не была складанай, колькі б музыкі не ўпіхвалі максімальную колькасць нот у мінімальную колькасць часу, усё гэта лёгка ламаецца канцэртным гукам. А пад фолк усё ж прасцей выруліць гук на канцэртах, хоць на гэтую тэму мы можам размаўляць усю ноч за кубкам гарбаты.

Бабуліны піражкі самыя смачныя, вось толькі выглядаюць яны страшна, тое ж і з нашай музыкай

Андрэй Апановіч (Litvintroll)

Еўрарадыё: Колькі гадоў таму гурт Znich заўважна ўплываў на беларускі метал, на маладыя гурты. Былі канцэрты ў тым жа “Рэактары”, куды стаялі чэргі і людзі нават не ўлазілі. А куды ўсё знікла?

Алесь Таболіч: Бо мы не Макс Корж (усміхецца). Цяпер мы сапраўды не збяром Re:Public, бо каб збіраць, трэба нешта рабіць. А ў нас, шчыра кажучы, так атрымліваецца, што альбом мы пішам не год і не два. Горш, чым застой у гурце, быць не можа. Трэба расці, развівацца, ствараць нешта новае. Натуральна, ёсць гурты, якія граюць адно і тое ж, але мы не Metallica ці AC/DC. Прычым, рабіць нешта новае трэба не толькі ў музычным плане, але і ў гучанні, у запісах! Калі глядзіш канцэрт, то драйв ёсць, ідзе вал, а калі слухаеш нашы альбомы, то гэтага нічога няма.

Каб гэта змяніць, патрэбны час і вялікія грошы, бо запісваць альбомы ў Беларусі сэнсу няма. У нас няма вартых гукарэжысёраў. А гурту Znich, я лічу, цяпер ужо патрэбны вельмі якасны запіс. Бо, як казаў Саша Літвінскі, беларусы выглядаюць на сцэне, як на рэпетыцыі, так жа яны выглядаюць і на запісах. Мы цяпер працуем над новым матэрыялам і думаем запісваць яго ў Польшчы, але пакуль усё недакладна. Патрэбны якасны прадукт, хоць бы для таго, каб людзі пачалі казаць, што і ў нас ёсць свой Begemoth ды Vader...

Аляксандр Літвінскі: Бо сапраўды мы ж жывем у ХХІ стагоддзі, стагоддзі сур’ёзных тэхналогій! Прабач, Алесь, зноў перабіваю. Усе ж разумеюць, што бабуліны піражкі самыя смачныя, вось толькі выглядаюць яны не вельмі. Каб зразумець, што яны смачныя, трэба прымусіць сябе іх з’есці, асабліва, калі піражкі чужой бабулі. Мала таго, гэтыя страшныя, але вельмі смачныя піражкі трэба камусьці прадаць! Менавіта з-за гэтага піражкам трэба прыдаць нейкую форму, неяк упакаваць, а адпаведна, яны будуць каштаваць даражэй.

Таму рэальна людзям патрэбная якасць. Яны гатовыя плаціць грошы за якасць, а не за тое, што “Таболіч класны чувак, я з ім бухаў”. Ці “Апановіч класны чувак, хоць слухаць і не буду, але набуду яго пласцінку”. Тое ж самае, што бабулін піражок: нібы крута, а нібы і не. Алесь абсалютна правільна заўважыў, што за час, пакуль мы варымся ў беларускім метале, не з’явілася ніводнага вартага гукарэжысёра. Можа, і з’явіліся, але з’ехалі. Бо грошы, якія ім тут прапануюць — ліштва. Ім значна больш выгадна паехаць у Маскву, рабіць тое ж самае, прафесійна і творча расці. Ні гурт Znich, ні гурт Litvintroll столькі грошай, колькі ім прапануюць у Польшчы, Германіі, Літве прапанаваць не здолеюць. І гэта нармальна і зразумела.

У нас нейкі жывёльны страх перад натоўпам у некалькі тысяч

Еўрарадыё: Калі ўявіць сабе фестываль, напрыклад, Metal Shabli, на якім выступаюць толькі беларускія музыкі, то ці збяруцца людзі?

Аляксандр Літвінскі: Як чалавеку, які арганізоўваў канцэрты, мне падаецца, што падобнае можна зрабіць і, нават, сабраць людзей. Іншая справа, калі гэта летні фестываль, то пачынаць рэкламу трэба яшчэ ў лістападзе. І трэба на сайтах, на форумах гэту тэму няспынна прасоўваць. То бок, каб, напрыклад, у ліпені сабралася 5 тысяч чалавек, трэба ад лістапада распавядаць, які гэта будзе цуд. Іначай не атрымаецца. Бо ва ўсіх ужо ўсё спланавана: адпачынкі, паездкі на іншыя фестывалі. Так што, было б жаданне і фінансавыя магчымасці.

Калі казаць толькі пра беларускіх музыкаў, то патрэбны гурт, які стоадсоткава прывязе туды пэўную колькасць насельніцтва. У нашых рэаліях гэта Gods Tower. Калі іх менеджмент яшчэ прыдумае фішку: прэзентацыя новай песні, дэманстрацыя новага кліпа і г.д., то ўвогуле выдатна. А калі, напрыклад, з 15 гуртоў такія фішкі прыдумае 5, і пра гэта будзе распавядацца з лістапада, то людзі паедуць. Бо гэта ўбачыць і пачуць яны здолеюць толькі там. Карацей, паспрабаваць такі фэст было б варта! Толькі вось спрабавальшчыкаў такіх у нас няма, бо рызыкуеш сваімі грашыма.

Алесь Таболіч: А ў дадатак, у нас яшчэ і дзяржава не вельмі зацікаўленая ў такіх фестывалях. На дзяржаўным узроўні ў нас няма ніводнага, напрыклад, проста рок-фэста. Усё робяць прыватныя кампаніі. Адпаведна, і падтрымкі дзяржаўнай у іх няма. Хоць,можа, гэта і да лепшага.

Аляксандр Літвінскі: У нас на нейкім жывёльным узроўні існуе страх перад натоўпам у некалькі тысяч. Прычым, калі гэты натоўп сабраўся самастойна, гэта значна больш небяспечна, чым, калі яго прывезлі на аўтобусах. Таму ў нас могуць з’явіцца рок-фэсты з удзелам рок-зоркі кшталту BeZ bileta, але прыедуць туды людзі на аўтобусах. Квіткі будуць распаўсюджвацца праз абкомы, прафкомы ды студэнцкія арганізацыі. А вось, калі людзі сядуць на транспарт, уласны ці арганізатарскі, але па ўласным жаданні — ужо небяспечна. Чорт яго ведае, што там Таболіч будзе са сцэны казаць (усміхаюцца). Можа, менавіта таму ў нас змяніліся законы, і цяпер значна больш складана атрымаць гастрольнае пасведчанне.

Алесь Таболіч: Так! Цяпер, калі захочаш прывезці расіян ці ўкраінцаў, то звар’яцееш з гэтымі паперкамі. Але і не гэта самае страшнае! У гэтым выпадку, калі мерапрыемства да тысячы чалавек, гастролька каштуе паўтары тысячы долараў! Гэта вось так вось проста аддаць паўтары тысячы камусьці. Яшчэ і не факт, што атрымаеш гэтае пасведчанне. Але грошы ўжо ніхто не верне.

Аляксандр Літвінскі: І зноў, Алесь, пераб’ю цябе! Адчуваю, што на вуліцы мне Алесь пераб’е пазваночнік ці ногі. Але. У выпадку, калі ты плануеш сабраць тысячу-дзве-тры чалавек, то мусіш наймаць АМАП для забеспячэння парадку. А ў кожнага АМАПаўца аплата пагадзінная. Нават, калі ты сабраў не дзве тысячы чалавек, а толькі пяцьсот, на пляцоўку ўсё роўна прыедзе, напрыклад, па АМАПаўцу на кожныя 10-20 чалавек. Не ведаю, колькі там у іх па нормах. І атрымаецца выдатная тусоўка: 500 гледачоў і 200 АМАПаўцаў. І за іх таксама трэба плаціць уласныя грошы. Гастрольна-канцэртны бізнес вельмі складана назваць бізнесам.

Калісьці мой знаёмы, які вельмі доўга жыў за мяжой, вырашыў зладзіць вечарынку. Запрасіць туды людзей, гурты і г.д. Прыйшоў у клуб і распавёў пра сваю ідэю. А яму кажуць: 700 долараў. Ён не разумее за што! Маўляў, я ж прывяду людзей, гурты, сам усё арганізую, а клуб гэтых людзей будзе паіць, карміць і заробіць на гэтым. А яму кажуць: Ну, вы ж у клубе хочаце правесці! За што 700 долараў? Гэты шлях ад моманту нараджэння ідэі да рэалізацыі канцэрта вельмі... адчуванне, карацей, што ты ў вар’ятні.

У той жа Польшчы, Літве і далей усё зусім па-іншаму арганізоўваецца. Там падаюць пляцоўку і ёсць прыклады, калі арганізатару мерапрыемства на гэтай пляцоўцы, яшчэ аддаюць 10% выручкі з бара! Калі такое будзе ў нас, я не ведаю. Але, магчыма, што разам са зменамі і канцэрты ў нас пойдуць.

Еўрарадыё: І на развітанне распавядзіце, чаго чакаць на канцэрце 20 сакавіка ў клубе Re:Public?

Алесь Таболіч: Самая галоўная ідэя канцэрта — выступяць тры пакаленні металічных гуртоў Беларусі. Gods Tower, Znich, Litvintroll. Мне падаецца, гэтыя гурты ствараюць вельмі моцную і класную атмасферу. Таму вось гэта гарантавана.

Да таго ж, канцэрт адбудзецца 20 сакавіка — у дзень раўнадзенства. Спадзяюся, што наведвальнікі звернуць увагу на гэтае свята і самастойна зладзяць адпаведную беларускую дзвіжуху. Праўда, невядома, колькі будзе людзей, і ці зацікавіць іх увогуле гэты канцэрт (усміхаецца).

Канцэрт будзе здымацца на відэа з некалькіх камер. Мы плануем пасля зрабіць такі фільм, бо гэта ўсё ж знакавая падзея для металічнай тусоўкі, мне падаецца. Можа, зладзім і он-лайн трансляцыю. Дадам, што ад гурта Znich будуць пэўныя цікавосткі, але пакуль адкрываць іх не буду.

Андрэй Апановіч: Не ведаю пакуль. У нас амаль гатовыя дзве абсалютна новыя песні, так што, магчыма, мы іх там прэзентуем. Але абяцаць пакуль не магу, залежыць ад таго, ці паспеем іх дарабіць. Плюс, нам прапанавалі зрабіць песню, якую выканаюць усе тры гурты разам. Мы тут раіліся, і Ножык сказаў: давайце "Battery" (усміхаюцца)! Можа, і зробім.

Алесь Таболіч: Можа, зробім што-небудзь з Gods Tower. Але вырашаць, хутчэй за ўсё, будзем у апошні момант.