Чаму ў Беларусі амаль няма снегу? Кліматолаг тлумачыць прычыны і наступствы

Ад рэгіёна да рэгіёна таксама адрозніваюцца і паказчыкі максімальнай вышыні снегавога покрыва: калі на поўначы яно можа складаць максімум 60 сантыметраў, то на паўднёвым захадзе яно можа быць не больш за сантыметр.

— Тое, што ў Беларусі снегу стала менш, назіраецца ўжо дастаткова працяглы перыяд. Гэта звязана з тым, што тэмпература паветра ў Беларусі перавышае норму дзесьці амаль на 2 градусы. Сярэдняя тэмпература зімой цяпер складае каля -3 градусаў, але гэта ў сярэднім — то-бок у некаторых раёнах тэмпература на ўзроўні нуля ці нават вышэй.

Небяспека для сельскай гаспадаркі

Паводле кліматолага, у Беларусі ўжо цяпер назіраецца моцнае змяншэнне ўзроўню вады ў вадаёмах летам, што вельмі ўплывае на рэкі.

— Ужо на працягу шмат якіх гадоў на вялікіх рэках, кшталту Нёмана, Прыпяці, Бярэзіны, назіраецца зніжэнне ўзроўню вады.

Акрамя гэтага, Шумак кажа, што ад меншай накапляльнасці вады ў глебе пакутуе лясная і сельская гаспадарка.

— Існуе вялікая рызыка для азімых сельскагаспадарчых культур, таму што снегавое покрыва павінна ахоўваць іх ад нізкіх тэмператур, а калі покрыва няма, то азімыя культуры трапляюць у шкодны тэмпературны дыяпазон. То-бок шматлікія зімнія адлігі ў спалучэнні з марозамі і пры адсутнасці снегу прыводзяць да знішчэння гэтых культур.

Цяпер беларуская сельская гаспадарка вымушана прыстасоўвацца да гэтых умоў і часцей пераходзіць на яравыя культуры. 

— Яравы сеў у Беларусі пачаў адбывацца раней — не ў красавіку, а ў канцы лютага. І вось, калі раслінам у красавіку-траўні патрэбна шмат вады, то ім яе проста не хапае. У такіх умовах аграрыі вымушаны знаходзіць больш устойлівыя да перападаў вільгаці культуры.

Акрамя гэтага, з-за адсутнасці снегу і моцных марозаў актыўней размнажаюцца розныя раслінныя шкоднікі. 

— Калі раней шкоднікі проста натуральным чынам знішчаліся з-за халадоў, то цяпер не, іх становіцца больш. Аграрыі гэта ўлічваюць, але выкарыстоўваюць больш хімікатаў.

Па словах, эксперта беларуская сельскагаспадарчая навука ўлічвае кліматычныя змены.

— Навукоўцы працуюць, ёсць пэўныя даследаванні, звязаныя з аграрнымі тэхналогіямі ў сувязі са змяненнем клімату. Але гэта трэба хутчэй накіроўваць са стану навуковых даследаванняў у стан практычных. Праекты павінны быць больш канкрэтнымі да рэалізацыі на ўзроўні ўсёй краіны і асобных раёнаў у прыватнасці.

Уплыў на жывёльны свет 

Уладзіслаў Шумак кажа, што змены клімата вельмі моцна ўплываюць і на жывёльны свет. Але наступствы ад гэтага як адмоўныя, так і станоўчыя.

— У сувязі з тым, што змяншаецца колькасць вялікіх маразоў, некаторыя віды жывёл змяняюць свае зімовыя звычкі. Для многіх з іх снегавое покрыва з’яўляецца перашкодай, а калі глеба адкрытая, то шансы, што яны зімой выжывуць, падрастаюць. Таму для тых жа капытных жывёл — гэта плюс.

Але для многіх відаў адсутнасць снегу і больш цёплыя тэмпературы моцна ўплываюць на стан. Асабліва для жывёл, якія ўпадаюць у спячку.

Напрыклад, узяць такую жывёлу, як соня (невялічкі грызун): з-за гэтых кліматычных зменаў іх фізіялогія пачынае змяняцца — жывёла вымушана раней прачынацца, а гэта вельмі негатыўна на яе уплывае.

Уладзіслаў Шумак таксама адзначае, што анамальна цёплае надвор’е спрыяе таму, што некаторыя птушкі, якія раней мігравалі на поўдзень, цяпер застаюцца ў Беларусі.

Неаптымістычны прагноз

Эксперт упэўнены, што тэмпература будзе павялічвацца і далей. Зімы стануць менш халоднымі, а лета больш гарачым. Акрамя гэтага, будуць павялічвацца і экстрэмальныя кліматычныя падзеі, а снег можа ўвогуле знікнуць.

— Большасць прагнозаў развіцця падзей кажа, што ў лепшы бок клімат змяняцца не будзе. Ён будзе толькі пагаршацца. Наш клімат больш не будзе ўмераным. Будзе нашмат больш экстрэмальных падзей для прыроды і гаспадаркі.