Таварамі нагандлявалі на мінус $1 млрд: чакаць дэвальвацыі?

За студзень — травень Беларусь прадала за мяжу тавараў на $1 млрд менш, чым імпартавала, паведамляе Белстат. За месяц адмоўнае сальда павялічылася больш чым на $0,5 млрд.

Пры гэтым з краінамі ЕАЭС Беларусь нагандлявала ў мінус на $2,24 млрд. З ЕС сітуацыя адваротная. Там сальда станоўчае — $1,1 млрд.

Еўрарадыё разабралася, за кошт чаго і так адмоўнае сальда гандлю таварамі падвоілася ўсяго за месяц і наколькі гэта страшна для беларускага рубля.

Паслугі выцягваюць тавары

Паколькі статыстыка за першыя пяць месяцаў года, усе эфекты на курс беларускага рубля ўжо рэалізаваліся, адзначае старшы аналітык "Альпары Еўразія" Вадзім Іосуб.

— Вельмі важна, што гэта толькі сальда гандлю таварамі. Яно ў нас стабільна адмоўнае, у тым ліку з Расіяй, таму што там мы купляем нафту і газ — і, вядома, купляем больш, чым чагосьці туды прадаём. Таксама ў нас стабільна станоўчае сальда з Еўропай. У першую чаргу за кошт таго, што прадаём туды нафтапрадукты.

Эксперт падкрэслівае, што пры ацэнцы ўплыву на курс рубля глядзець толькі на гандаль таварамі нельга.

— Як мінімум трэба разглядаць гандаль таварамі і паслугамі. Ён стабільна з пачатку года быў станоўчы. Гэта значыць, станоўчае сальда па гандлі паслугамі перакрывала адмоўнае сальда па гандлі таварамі. Гэта адна з прычын, чаму рубель адчувае сябе дастаткова ўстойліва з пачатку года.

Пакуль што ёсць звесткі па гандлі таварамі і паслугамі толькі за студзень — красавік. За гэты перыяд сальда склалася станоўчым ($0,91 млрд). Пры гэтым сальда па гандлі таварамі склала мінус $0,45 млрд. З паслугамі сітуацыя супрацьлеглая. Там сальда — $1,37 млрд. Найбольшы ўклад складаюць камп'ютарныя, тэлекамунікацыйныя і інфармацыйныя паслугі, а таксама транспартныя паслугі.

Эфект "экспартнага цуду" выраўняўся

Акадэмічны дырэктар BEROC Кацярына Барнукова адзначае, што скачок адмоўнага сальда гандлю таварамі адбыўся праз падаражэнне тавараў за мяжой.

— Адбылося сур'ёзнае павелічэнне. Мы імпартуем шмат прамежкавых тавараў для сваёй вытворчасці. І яны таксама падаражэлі, а не толькі наш экспарт. Таму здарылася даганяльнае выраўноўванне, падаражэнне імпарту. Было зразумела, што той экспартны цуд, які ў нас даволі доўга быў, павінен быць у нейкі момант кампенсаваны ростам імпарту. І ўмацаванне беларускага рубля таксама робіць імпартныя тавары больш прывабнымі.

На думку Кацярыны Барнуковай, хутка станоўчае сальда гандлёвага балансу будзе каля нуля. І нават экспарт паслуг не дапаможа.

Дэвальвацыі не будзе

Гэта значыць, што курс беларускага рубля страціць падтрымку ў выглядзе прытоку валюты з-за мяжы.

— Вядома, гэта будзе сур'ёзным скарачэннем яго падтрымкі. Тым больш што ў людзей у Беларусі вялікая насцярожанасць, чаканне дэвальвацыі, асабліва на фоне прынятых ЕС санкцый, якія пакуль яшчэ не дзейнічаюць, але ў будучыні абавязкова падзейнічаюць.

Гэта стварае перадумовы для таго, каб беларускі рубель аслабеў, але не крытычна.

— Мы не гаворым пра абвальную дэвальвацыю, проста пра паслабленне рубля на 5-10 адсоткаў максімум, — адзначае Кацярына Барнукова.

Акрамя таго, санкцыі ЕС маюць адкладзены эфект.

— Толькі з часам яны могуць адбіцца. Санкцыі ж паступовыя. Па-першае, усе дзейныя кантракты будуць выконвацца. Санкцыі будуць працаваць па меры іх заканчэння. Па-другое, па калійнай галіне ў цяперашніх фармулёўках гэтыя санкцыі не закранаюць самы шырокі клас калійных угнаенняў. Можа быць, бліжэй да канца года яны пачнуць адчувацца. І ў цяперашнім выглядзе без увядзення дадатковых пакетаў гэты ўплыў будзе не вельмі моцны, — робіць выснову Вадзім Іосуб.