Турэмны рэп рэцыдывіста, які кінуў наркотыкі і стаў драматургам
Сироп (Алексей Загорин). Фото: Alena Khodor
Былы саксафаніст "Ляпіса Трубяцкога" знік з радараў у 90-х. Праз нейкі час калегі пачулі, што Сіроп скалоўся і памёр. Але нечакана, больш чым праз 20 гадоў ён раптам з'явіўся ў вобразе рэпера, драматурга і аўтара вострасацыяльных тэкстаў. За гэты час Сіроп паспеў адматаць дзевяць(!) тэрмінаў у калоніях. Мінімальны перапынак паміж адседкамі — 54 дні, а максімальны — год і два месяцы. Апошняе знаходжанне ў зняволенні кардынальна змяніла жыццё Сіропа, ён арганізаваў у зоне тэатр, адмовіўся ад наркотыкаў і цяпер марыць вярнуць усё тое, што "пахерыў за гады ў турме".
Мы сустрэліся з музыкам-рэцыдывістам у Міхайлаўскім скверыку Мінска. Вонкава Сіроп вельмі падобны на вакаліста групы Ramstein Ціля Ліндэмана. Увагу адразу прыцягваюць агрубелыя, знешне немузычныя рукі і нечакана спакойнае, мернае, узважанае маўленне. У адкрытай гутарцы з Еўрарадыё Сіроп распавядае, як выглядае калонія знутры, пра яе ўнутраныя законы, узаемаадносіны адміністрацыі і зняволеных, карцары, калецтва “на карысць”, а таксама спектаклі "Тюремок" і, вядома ж, новы турэмны рэп.
Турма — гэта маленькая дзяржава са сваёй інфраструктурай, інтэлігенцыяй, рабочым класам, урадам і багемай
Еўрарадыё: Ці складана адаптавацца пасля зняволення?
Сіроп: Цяжка. Моцна мяняецца горад. Усё забудоўваецца. Выйдзеш адсюль, едзеш той жа дарогай, якой ездзіў заўсёды, але раней там была пустка, а цяпер забудаваны раён. Пра тэхнічныя новаўвядзенні я наогул маўчу. Да гэтага часу з гэтым тэлефонам адчуваю сябе неяк...
Але самае складанае — іншае. Разумееш, асяроддзе ў зоне, вядома ж, накладвае адбітак. Вялікіх намаганняў каштуе захаваць усё тое добрае, што ў табе ёсць, не даць гэтаму згніць, абрасці цвіллю і мохам... Шмат з кім гэта адбываецца. Трапляючы ў зону, людзі пачынаюць жыць па законах зоны, прымаюць іх у сябе. Вызваляючыся, яны спрабуюць жыць па гэтых законах і тут. А гэта няправільна. Я лічу, што, трапіўшы туды, трэба замкнуцца ў сваёй шкарлупіне, вонкава не змяняючыся. Але трэба памятаць, што, калі ты там будзеш паказваць свае слабыя рысы, цябе папросту зжаруць.
Вядома ж, там ёсць свая іерархія і людзі розных сацыяльных статусаў. Сацыяльных статусаў менавіта ў тым закрытым мікрасвеце. А турма — гэта маленькая дзяржава са сваёй інфраструктурай, сваёй інтэлігенцыяй, рабочым класам, урадам, багемай... Ёсць усё, толькі ў маштабах прысутных там каля 2000 чалавек. Усё вельмі выразна падзеленае. Усе кантактуюць адзін з адным, вядома ж, але яны разбітыя на сацыяльныя групкі. Хтосьці кіруе, хтосьці падпарадкоўваецца. Ёсць людзі з паніжаным сацыяльным статусам, яны займаюцца ўсёй бруднай працай, у тым ліку дастаўляюць плоцкія ўцехі. Усё гэта ёсць.
Еўрарадыё: Ці ёсць нейкія магчымасці перайсці з адной сацыяльнай прыступкі на іншую?
Сіроп: Толькі ўніз. Дзе ты знаходзішся на гэтай лесвіцы, вызначаецца з самага пачатку. Каб трапіць у сацыяльную верхавіну, трэба адпаведна заявіць пра сябе. Гэта значыць, калі ты ўпершыню трапляеш у турму, ты павінен паводзіць сябе пэўным чынам, заявіць пра сваю прыстойнасць у крымінальным свеце і так далей. Ёсць пэўныя жорсткія правілы, якія ты павінен выконваць. Калі табе гэта не падыходзіць, калі ты разумееш, што не пацягнеш, ці проста душой не прымаеш такія правілы, то значыць, гэтая прыступка сацыяльнай лесвіцы не для цябе. Значыць, ты апускаешся на прыступку ніжэй, і ўжо не зможаш карыстацца пэўнымі матэрыяльнымі выгодамі, якія даступныя тым, хто знаходзіцца вышэй. Дасягаць усяго прыйдзецца сваёй працай, у той час як тыя, хто знаходзіцца вышэй, могуць гэта проста мець.
Камусьці дастаткова проста сказаць: "Прынясіце мне тое і тое!". І яму прынясуць
Еўрарадыё: Што гэта за матэрыяльныя выгоды? Хочацца зразумець, наколькі вялікі падзел паміж сацыяльнымі статутамі. Бо грошы там наўрад ці граюць асноўную ролю.
Сіроп: Ну, цяпер у зонах эквівалент грошай — цыгарэты, гарбата, прадукты харчавання. Хаджэнне грошай у турме забароненае, але табе ёсць куды іх траціць. Грошы ў цябе могуць быць толькі на асабістым рахунку, і ты можаш разлічвацца імі па безнаяўным разліку. Ты маеш права купляць за іх прадукты, прадметы першай небходнасці раз у месяц і на пэўны ліміт. І вось некаму, каб нешта купіць, трэба ці кагосьці папрасіць, каб гэтыя грошы даслалі, ці зарабіць іх на зоне, працуючы па 10-12 гадзін. А камусьці дастаткова проста сказаць: "Прынясіце мне тое і тое!". І яму прынясуць. Вось у гэтым розніца.
Пакуль ты не быў у турме, баішся туды патрапіць, а калі трапляеш, разумееш, што гэта не так страшна
Еўрарадыё: Ёсць міф, што пасля турмы людзі не ведаюць, як жыць на волі і імкнуцца трапіць зноў у турму таму, што там для іх усё зразумела...
Сіроп: Хутчэй, не так. Проста лёгкі заробак прывабны. І людзі, якія не бывалі ў турме, баяцца туды патрапіць. А калі ты апыняешся там, то бачыш, што там таксама жывуць людзі, і гэта не так страшна і змрочна, як здаецца абывацелю. І чалавек перастае баяцца турмы, разбураецца гэтая сцяна. Таму ў наступны раз, збіраючыся на злачынства, замест таго каб пайсці на працу, ты разумееш, што цябе могуць пасадзіць, але пры гэтым разумееш, што там нармальна жывуць, і ты там выжывеш!
Усе свае тэрміны я правёў у адной і той жа калоніі і бачыў там пераважна адных і тых жа людзей. Гэта значыць, сустракаючыся там праз нейкі час, мы ўжо проста ўсміхаемся адзін аднаму, маўляў, "зноў трапіў?". Я не адзіны з такой колькасцю судзімасцяў, такіх маса.
Еўрарадыё: Зняволеныя прызнаюць сваю віну? Ці пераважная большасць лічыць, што іх пасадзілі ні за што?
Сіроп: Так, вельмі шмат хто не прызнае! Кажуць, што іх падставілі і гэтак далей. Але, гледзячы з боку на гэтых людзей, ведаючы іх гісторыю і рэпутацыю, я магу сказаць, што больш за 95% людзей, якія там знаходзяцца, сядзяць за тое, што яны здзейснілі. То бок, гэта злачынцы. А калі строгі рэжым, то гэта значыць, што яны ўжо мацёрыя злачынцы — небяспечныя рэцыдывісты, асабліва небяспечныя рэцыдывісты, для якіх турма — дом родны. Таму ўсе гэтыя "падставілі" — хлусня, спроба сысці ад адказнасці, знайсці нейкую лазеечку. Надзея на тое, што атрымаецца "саскочыць" нейкім чынам.
Заўсёды трэба сачыць за сваімі словамі!
Еўрарадыё: Ці моцна адрозніваюцца ўмовы ўтрымання ў залежнасці ад месца?
Сіроп: Не, не моцна. Проста, недзе рэжым трохі больш мяккі, а недзе больш строгі... У дробязях. Напрыклад, у адным месцы можна каляровую пасцельную бялізну, а ў іншым можна толькі белую. Я не лічу, што гэта прынцыпова важна, але за гэта б'юцца, спрабуюць адстаяць. Або ў адной калоніі даюць катлеты, а ў іншай проста мяса. Не ведаю, лічыць гэта адрозненнямі ці не...
Еўрарадыё: Ці ёсць нейкія ўнутраныя правілы паводзін, напісаныя самімі зняволенымі?
Сіроп: Вядома, ёсць. Як прыклад... Ды хоць бы тое, што па законе, па ўнутраным распарадку ўсе вязні памiж сабой роўныя. Будзем называць сваімі імёнамі: незалежна ад таго, блатны ты ці певень. На практыцы гэта зусім не так. Адсюль ужо з'яўляюцца іншыя правілы. Напрыклад, з людзьмі самага нізкага статусу нельга ўступаць ні ў якія маёмасныя адносіны, нельга нічога ў іх браць, таму што тым самым ты можаш запэцкацца і наблізіцца да іх. А адпаведна, перайсці ў ніжэйшы статус. Нельга сядзець за адным сталом з людзьмі ніжэйшага статусу. Зноў жа, заўсёды трэба сачыць за сваімі словамі, з аглядкай на тое, што і каму ты кажаш, што ты абяцаеш. Лепш лішні раз прамаўчаць, але гэта ўжо крыху з іншай оперы.
Еўрарадыё: Добра, а як чалавеку, які трапіў у турму ўпершыню, пазнаёміцца з гэтымі правіламі?
Сіроп: Усё растлумачаць. Ён не будзе ўсё гэта спазнаваць на ўласным вопыце. З моманту, як за ім зачыняцца дзверы камеры, яго будуць прымаць даволі добразычліва. Большасць людзей там разумее, што тут не сабраўся гурток па інтарэсах, што іх усіх сабралі разам па-за іх воляй. Таму трэба ўлічваць слабыя і моцныя бакі адзін аднаго, псіхічныя адхіленні, чаго нямала... гэта ж закрытая супольнасць, а значыць, каб захоўваўся больш-менш здаровы клімат, трэба недзе неяк згладжваць вуглы.
Аднойчы мне прыйшлося заганяць заточаны іржавы цвік чалавеку ў лёгкае
Еўрарадыё: Як людзі спрабуюць палегчыць сваё знаходжанне там, ці робяць спробы хутчэй выйсці?
Сіроп: Усё проста. Каб выйсці хутчэй, трэба выконваць правілы, устаноўленыя адміністрацыяй. Мне, напрыклад, гэта было не складана зрабіць. Удзел у грамадскім жыцці калоніі як мага лепш падыходзяць пад вось гэтыя правілы, а я грамадскае жыццё там ці ледзь не ствараў. Таму ў мяне заўсёды былі нейкія заахвочванні, нейкія льготы, некалькі разоў я выходзіў датэрмінова, пакідаючы па паўтэрміну, па траціне тэрміну. Большасць імкнецца выйсці як мага раней, і некаторым гэта ўдаецца.
Еўрарадыё: Ходзяць такія міфы, што некаторыя зняволеныя ідуць на калецтва, каб патрапіць у бальніцу і хоць ненадоўга апынуцца па-за зонай...
Сіроп: Здараецца і такое. Гэта не шырока распаўсюджана, але так, здараецца. Усё залежыць ад чалавека. Не захацеў ісці на працу — зрабіў што-небудзь з сабой. Прычым, робяць што заўгодна. Там цэлая сістэма, як з найменшымі пашкоджаннямі для арганізма ўскрыць сабе руку, ускрыць сабе шыю так, каб вываліўся кадык, ці ўскрыць жывот так, каб кішкі палезлі і пры гэтым не адчуваць асаблівага болю. Усё гэта ўжо ўзведзена ў ранг навукі або мастацтва. Чым больш сядзіш, тым лепш авалодваеш гэтымі метадамі.
Безумоўна, гэта вельмі небяспечна. Часта гэта робяць ад страху ці чалавека проста даводзяць да гэтай крайнасці. Прычым, да крайнасці можа давесці і ціск з боку ўнутранай супольнасці і ціск з боку адміністрацыі. Гэта значыць, такое дзеянне можа быць пратэстам. Напрыклад, чалавек не прызнае сваю віну ў злачынстве, не прызнае таму, што ён сапраўды яго не здзяйсняў. Але ён нічога не можа зрабіць, таму што яго ўжо пасадзілі ў калонію, а пісаць нейкія скаргі і чакаць па паўгода, пакуль іх разгледзяць, у яго няма сіл. Ён разумее, што так не павінна быць, ён патрабуе пракурора, але пракурора не выклікаюць... Таму ён бярэ, і робіць што-небудзь з сабой, прыцягваючы да сябе ўвагу такім чынам.
У мяне быў выпадак, калі давялося заганяць заточаны іржавы цвік чалавеку ў лёгкае. Рабілася гэта для таго, каб яго вывезлі за межы калоніі ў гарадскую бальніцу. А там ужо ён мог бы запатрабаваць сабе пракурора для вырашэння нейкіх пытанняў. Вырашыцца на тое, каб гэта зрабіць, было не вельмі складана. Забіць я яго не мог. Гэта ўжо правераныя метады. Ёсць пэўныя ўчасткі, куды можна гэты цвік засоўваць, а куды нельга. Вядома, пагроза для жыцця застаецца, але ў той момант для гэтага чалавека было важней хутка вырашыць сваё пытанне, чым на кароткі час расстроіць сваё здароўе.
Раніцай нары трэба прышпіліць, і цэлы дзень ты праводзіш на нагах
Еўрарадыё: Ці даводзілася бываць у карцары? За што туды можна трапіць і чым адрозніваюцца ўмовы ўтрымання там?
Сіроп: Вядома, прыходзілася. За невыкананне правілаў, за ігнараванне патрабаванняў адміністрацыі. Не часта я там бываў, некаторыя значна часцей. Проста, у нейкі момант я зразумеў, што гэта ні да чаго добрага не вядзе. Карцар — гэта ізаляцыя ў ізаляцыі. Асобны будынак з камерамі, цябе садзяць на 10, на 15 сутак, на месяц, на паўгода... Там ты пазбаўлены ўжо нават таго, што ёсць у людзей у калоніі. Напрыклад, ты не можаш паглядзець тэлевізар ці элементарна не можаш зварыць сабе гарбату. Табе туды гарбату проста не прапусцяць, не кажучы ўжо пра кіпяцільнік і разетку. Ты не можаш там пакурыць. У цябе там ёсць толькі туалетная папера, мыла, паста ручнік і нара, такая адкідная, як у цягніку. Раніцай нары трэба прышпіліць, і цэлы дзень ты праводзіш на нагах, не маючы права задрамаць і гэтак далей. Чытаць там таксама няма чаго. Вось такім чынам адміністрацыя і спрабуе ўздзейнічаць на цябе.
У карцары могуць сядзець і па адным, калі чалавек па нейкіх прычынах не можа ці не хоча знаходзіцца з іншымі людзьмі. Але, як правіла, у камеры ўсё ж знаходзіцца па некалькі чалавек. Таму што, як ні круці, людзей шмат, а карцараў мала. Такіх, хто трапляе ў карцар рэгулярна, вельмі мала. Але ўсё ж яны ёсць. Сярод іх ёсць людзі, якія пратэстуюць супраць самой сістэмы. Прычым, трапляць у карцар можна па адной і той жа прычыне, проста першы раз табе дадуць 10 сутак, другі — 15, трэці паўгода і гэтак далей.
Стаўленне да гвалтаўнікоў і педафілаў негатыўнае, але ўжо не прымяняюцца старыя метады...
Еўрарадыё: Ці залежаць адносіны паміж зняволенымі або адносіны адміністрацыі да зняволеных ад злачынства, якое яны здзейснілі?
Сіроп: Цяпер ужо ўсё згладзілася і асаблівай розніцы няма. Калі я пачынаў сядзець, а гэта было гадоў 20 таму, то былі адрозненні і вельмі сур'ёзныя. Негатыўнае стаўленне да гвалтаўнікоў, педафілаў яно засталося, але ўжо не прымяняюцца тыя... так бы мовіць, метады... Проста, кожны, хто знаходзіцца там, пераносіць гэтае злачынства на сябе, і разумее, што гэтак жа могуць паступіць з яго дачкой ці мамай. Таму да такіх людзей ставяцца вельмі негатыўна, але знешне яны жывуць як і ўсе. А вось, напрыклад, наркотыкі ці забойства — ніякай розніцы. На фоне дэкрэта, які выйшаў у 2015 годзе, у адміністрацыі завастрылі увагу на наркаманах, на распаўсюджвальніках, іх стараюцца трымаць у больш жорсткіх умовах, чым іншых... То бок, калі камусьці па нейкіх прычынах можа сысці з рук тое, што рабіць нельга, то да "наркаманаў" будуць ужытыя меры спагнання ў поўнай меры.
Еўрарадыё: Я правільна разумею, што кожны раз, выходзячы на волю, ты ведаў, што рана ці позна ўсё роўна вернешся туды?
Сіроп: Атрымліваецца, што так. Тым больш, і кола зносін у мяне было ўсю гэтую дарогу адно і тое ж. Усё ішло па коле. Я вызваляўся, кантактаваў з тымі ж людзьмі, здзяйсняў тыя ж дзеянні і вяртаўся ў калонію. Было пастаянна пачуццё, што часу мала, таму трэба паспець зрабіць пабольш, пажыць паярчэй, каб было што ўспомніць потым. У выніку, каб зразумець, што я не такі закаранелы злачынец на самай справе, што я не крымінальнік, мне спатрэбілася 8 гадоў. Але я быў нарказалежны. Таму тое, што я перагледзеў сваё стаўленне, асабліва не паўплывала ні на што. Для рэальных перамен спатрэбілася крыху больш часу.
У апошні раз я зразумеў, што стаміўся прымаць наркотыкі і хочацца пажыць іншым жыццём!
Еўрарадыё: Дарэчы, пра наркотыкі. Знаходзячыся ў турме, ты павінен быў пазбавіцца ад залежнасці, ці ты там працягваў нейкім чынам іх ужываць?
Сіроп: Быў час, калі і там наркотыкі былі даволі шырока распаўсюджаныя. Але цяпер там наркотыкаў няма. І фізічная цяга да наркотыкаў праходзіць вельмі хутка: хай месяц ці два арганізму неяк яшчэ, можа, хочацца. Па заканчэнні тэрміну ты будзеш ужо абсалютна здаровым чалавекам, ва ўсякім выпадку, знешне. А вось унутры... Калі ты не сам адмаўляешся ад наркотыкаў, а цябе з іх вырываюць, то застаецца адчуванне: "Ды як жа так! Трэба вызваліцца і абавязкова яшчэ ўпароцца, панюхаць, папаліць...". Гэта значыць, псіхалагічная залежнасць нікуды не знікае. Вось так i было ў мяне некалькі разоў.
А вось у апошні раз я зразумеў... зразумеў, што стаміўся! Мне гэта проста надакучыла. Я проста пра гэта не думаю, справа не ў хочацца-не хочацца, проста мне гэта надакучыла. Шчыра кажучы, я не думаў, што так бывае, а аказалася, што бывае. Проста цяпер хочацца паспрабаваць рэалізавацца, пажыць іншым жыццём.
Еўрарадыё: Усё ж такі ёсць нейкая рамантыка ў зняволенні, ці ўсё гэта інтрыгі выканаўцаў шансона?
Сіроп: Калі ў першы раз трапіў, мне здавалася, што ёсць рамантыка. Потым я ўжо зразумеў, што няма ніякай рамантыкі, рамантычны арэол, хутчэй, для абывацеля, для чалавека, які ніколі не быў у турме.
Стаў там драматургам, напісаў 12-15 музычных спектакляў
Еўрарадыё: Наколькі ўяўляецца мне, у зняволеных куча вольнага часу. Зразумела, што нейкая частка дня занятая працай, а чым займаюцца ўвесь астатні час?
Сіроп: Ды, хто чым. Хтосьці проста сядзіць і чакае, калі скончыцца тэрмін. Хтосьці спрабуе ствараць вакол сябе камфорт, цалкам накіраваўшы ўсе свае намаганні на дасягненне тых самых выгод. А хтосьці праводзіць гэты час з карысцю для сябе. Я ведаю шмат людзей, якія за адседку вывучылі замежныя мовы. Займаюцца творчасцю, станаўленнем сваёй фізічнай культуры, там жа ёсць залы, трэнажоры... Таму, калі падыходзіць з розумам, то можна вынесці для сябе велізарную карысць, нягледзячы на тое, што ты пазбаўлены волі і ўсё такое.
У некаторых калоніях, я ведаю, людзі атрымліваюць нават вышэйшую адукацыю. Дыстанцыйна. Тэарэтычна, любы можа пры жаданні падаць дакументы ў ВНУ і здаваць экзамены дыстанцыйна. Але асабіста я з такімі не сутыкаўся.
Еўрарадыё: А ты што набыў за гэты час?
Сіроп: Я заняўся творчасцю. Стаў пісаць песні, выконваць іх, збольшага я нават стаў драматургам, стаў пісаць музычныя спектаклі, паставіў там каля 12-15 спектакляў. Атрымліваецца, у год па 3-4 спектаклі працягласцю па гадзіне-паўтары. Вядома ж, гэтыя пастаноўкі былі арыентаваныя на тую публіку. Туды устаўляліся нейкія элементы таго жыцця, я стараўся іх смешна паказаць. Мне гэта вельмі падабалася. Калі я нешта ствараў, я быццам знаходзіўся не там. А гэта дорага каштуе, 5-6 гадзін у дзень цябе як быццам няма на зоне, таму што ты пагружаны ў нейкую працу, і яна табе дастаўляе задавальненне.
Адміністрацыя выдатна разумела, што гэта творчасць, і абсалютна не ціснула
Еўрарадыё: Тэатр у турме — гэта крута. Я так разумею, што ты сам пісаў п'есы і сам іх ставіў?
Сіроп: Пачыналася з казак. Я браў такіх персанажаў, як Нязнайка або Бураціна і прыдумляў з імі абсалютна іншыя гісторыі. Дзесьці іранічныя, дзесьці сатырычныя, высмейваў людскія слабасці, людскую тупасць. Напрыклад, тую ж цягу да наркотыкаў або алкаголю. Але рабіў гэта весела і па-добраму, і многім гэта падабалася. Плюс, я туды стараўся ўкладваць яшчэ і свае песні. Гэта значыць, атрымліваўся не проста спектакль.
Скажу, дарэчы, што там сядзіць вельмі шмат здольных і таленавітых людзей. Многія з іх ужо на ўсё махнулі рукой, маўляў, сяджу і сяджу, якая музыка, тэатр і гэтак далей!? Але, калі ўдаецца іх зацікавіць, самі потым пачынаюць разумець, што і тут можна падурэць.
Еўрарадыё: А тэатр там ужо існаваў ці гэта была твая ініцыятыва?
Сіроп: Былі нейкія млявыя спробы. І не асабліва паспяховыя. Ды і я не збіраўся станавіцца драматургам. Проста на Новы год вырашыў неяк усіх здзівіць. Ну і зрабілі першы спектакль, ён называўся "Тюремок". Атрымалася даволі весела, усім спадабалася, таму я і працягнуў. Цікава, што адміністрацыя выдатна разумела, што гэта самадзейнасць, што гэта выключна творчасць, і абсалютна не ціснула.
Вядома, былі нейкія выкрэсліванні са сцэнарыяў, калі адміністрацыі нешта ўжо адкрыта не падабалася — абраза супрацоўнікаў або, калі было падобна на прапаганду чаго-небудзь... Такія рэчы прыбіраліся, але зноў жа, не так, што "Прыбраць, каб гэтага не было!", а "Паглядзіце вось тут, і перарабіце!". Я быў здзіўлены, але ўсе разумелі, што гэта творчасць, і трэба ставіцца з асцярожнасцю.
Пры гэтым спектаклі мы паказвалі паўторна, бывалі і трэція, і чацвёртыя паказы. Зала ўсю калонію змясціць за раз не можа, але дзесьці за два паказы ўсе жадаючыя могуць спектакль паглядзець. А бывалі яшчэ дні адчыненых дзвярэй, калі прыязджаюць бацькі, жонкі, блізкія сваякі, якім таксама паказвалі спектаклі. Зноў жа, госці з іншых калоній.
Мы нават думалі рабіць гастролі, але не паспелі, з'явіліся праблемы тэхнічнага характару. У мяне ў трупе было некалькі чалавек з вялікімі тэрмінамі — 23-25 гадоў, а іх вывозіць кудысьці даволі небяспечна.
Еўрарадыё: Мяне здзіўляе, што ты музыка, а вырашыў заняцца тэатрам. Прычым, добра б, прыйшоў у гатовую дзеючую трупу...
Сіроп: Справа ў тым, што гэта не на голым месцы ўзнікла. У маёй галаве ўжо нешта такое ляжала. Перш за ўсё, на маіх вачах развіваўся тэатр "Бамбукі" [Тэатр антрэпрызы, які існаваў на пачатку 90-х, сцэнарыі для пастановак пісаліся Сяргеем Міхалком і Аляксеем Хацкевічам, Міхалок таксама быў галоўным рэжысёрам. — Еўрарадыё]. Гэта значыць, я бачыў, як гэта стваралася, рэпетавалася і гэтак далей. Плюс, у мяне культасветвучылішча, акцёрскае майстэрства і ўсе вось гэтыя вось справы, гэта значыць, нешта за плячыма ўжо было.
Дарэчы, у трупе не было ніводнага чалавека з акцёрскай адукацыяй, нават з музычнай не было. Працаваць з імі было вельмі цяжка. Перш за ўсё, гэта крымінальнікі, людзі з амбіцыямі і кожны са сваімі тараканамі і праблемамі. Гэта значыць, даводзілася альбо ціснуць аўтарытэтам, альбо неяк выслухоўваць праблему і падстройвацца. Але з часам яны ўсе сталі для мяне ўжо добрымі знаёмымі, больш-менш блізкімі, і я ведаў, на што здольны кожны чалавек. Таму, калі пісаў сцэнарый, я ўжо падганяў ролю пад характар пэўнага чалавека. У выніку аказалася аптымальным варыянтам.
Еўрарадыё: Толькі тэатр або музычныя канцэрты таксама былі?
Сіроп: Канцэрты таксама. Імкнуліся іх прымеркаваць да нейкіх дат. Прычым, да якіх, было пофіг, няхай гэта будзе Дзень маці ці першага красавіка, альбо Дзень барацьбы з наркотыкамі, карацей, была б нагода. Граў на канцэрце адзін калектыў, але напрамкаў падчас выступу было некалькі. Таму што цяжка сабраць аднадумцаў. Так атрымлівалася, што ў нейкія моманты нават руліў шансон. Але быў я, які піша свае песні, былі хлопцы, якія чыталі хіп-хоп, але чужыя рэчы. І мы ўсім стараліся даць нейкае месца. Таму канцэрт часам ператвараўся ў дзікую салянку.
На напісанне песень мяне натхнілі менавіта нягоды ў зоне, рамантыка тут ні пры чым
Еўрарадыё: Да турмы ты не пісаў песень, так?
Сіроп: Менавіта так! Атрымалася такім чынам, што, калі ўпершыню трапіў у турму, у мяне штосьці зрушылася ў галаве, і я вырашыў, што я “крымінал...” Я вырашыў, што маё прызначэнне здзяйсняць злачынствы, калоць наркотыкі і класці на ўсё грамадства! Спатрэбілася каля васьмі гадоў, каб зразумець, што я дурань, што ўсё не так. І ў выніку я вярнуўся да таго, з чаго пачынаў падлеткам, да музыкі. А з часам пачалі з'яўляцца песні, якія паступова ўдасканальваліся, і я ўсё больш і больш быў задаволены сабой.
На напісанне песень мяне натхнілі менавіта нягоды ў зоне, цяжкасці існавання там. Гэта ўсё ўва мне пераварылася і вылілася ў песні. Гэта значыць, у кожную песню я ўстаўляю кавалачак сябе, кавалачак таго, што я там бачыў, адчуваў. Але гэта ніяк не звязана з рамантыкай.
Еўрарадыё: А чаму ты пачаў пісаць рэп? Ну і ці ёсць нейкая агульная тэматыка ў тваіх песень?
Сіроп: Перш за ўсё, мне спадабалася гуляць са словамі. Пачынаў са звычайных песень, з мінімумам слоў, але зразумеў, што проста не магу змясціць усё жаданае ў такія кароткія радкі. Гэта значыць, я не настолькі лаканічны, а сказаць хацелася шмат. Плюс, падабаецца прыдумляць нейкія добрыя рыфмы, вобразы, апісваць іх. І, як аказалася, маё бачанне таго, што адбывалася, трохі адрозніваецца ад таго, што бачаць людзі. Калі яны чуюць, як гэта гучыць у мяне, нават тыя, хто сядзеў са мной і бачыў усё тое ж самае, яны дзівяцца і ім гэта падабаецца. Мне падалося, што гэта павінна спадабаецца і іншым.
Нельга сказаць, што гэта песні пра зону або пра чалавека там. Песні закранаюць многія сферы, але апісваюць бачанне ўсяго гэтага вачыма чалавека, які доўгі час правёў у калоніях. На самай справе, я мала што выдумляў ў сваіх песнях. Як гаворыцца, за кожнае слова магу адказаць.
Ніводнага рэпера, у якога б мне падабалася ўсё цалкам, няма
Еўрарадыё: Што ты можаш сказаць пра сучасны, скажам, усходнеславянскі рэп? Ёсць тыя, кім натхняешся?
Сіроп: Ніводнага рэпера, у якога б мне падабалася ўсё цалкам, няма. У кагосьці добрая музыка, у кагосьці добрыя вобразы, у кагосьці — рыфмы, чытка, але, каб сабраць усё гэта разам... Зразумела, што я пастараўся праслухаць як мага больш рэпу, каб, можа, адкрыць штосьці для сябе. Адзіныя двое, якіх я вылучыў, гэта ATL і Oxxxymiron. Oxxxymiron — гэта, безумоўна, вельмі інтэлектуальны рэп, літаратурны, а ATL — паэт, у яго вельмі добрыя вобразы і рыфмы, у яго моцна адрознівацца ад усіх гучанне... Мабыць, вось гэтыя два чалавекі і больш пакуль ні пра каго нічога добрага сказаць я не магу.
Еўрарадыё: Ты ўжо каля 70 дзён на волі. З'явілася разуменне таго, што будзе далей і як павінна складвацца твая будучыня?
Сіроп: Збіраюся зрабіць усё тое, што пахерыў за гэтыя гады. Як я ўжо казаў, мне стала нецікава ўжываць наркотыкі, а гэта была асноўная прычына, па якой я садзіўся ў турму. Гэты фактар прыбраўся, і ў мяне з'явілася мэта, хачу, каб мае песні пачулі людзі.
Еўрарадыё: Ці ёсць нейкае бачанне дэбютнага альбома? Гэта будзе акустыка або песні будуць аранжыраваныя па ўсіх правілах?
Сіроп: На жаль, я не магу пакуль сказаць, якім будзе альбом. Я пакуль не вырашыў нават, якія песні ў яго трапяць. Але хочацца, каб гэта былі паўнавартасныя творы. Выкананне пад гітару — гэта нешта больш аўтарскае і бардаўскае. Таму я бачу гэта інакш. Але пакуль нічога не магу сказаць.