Як ХАМАС прыйшоў да ўлады ў сектары Газа

24/10/2023 - 14:25

Байцы ХАМАС / Global Look Press

Тэракты ў Ізраілі арганізоўвае рух ХАМАС. Многія ўжо вывучылі гэтыя літары і нават ведаюць, што ў многіх краінах свету рух прызнаны тэрарыстычным. Але як ХАМАС прыйшоў да ўлады? Еўрарадыё коратка расказвае гэтую гісторыю.

Змагаліся з карупцыяй

Ізраільска-палестынскія адносіны ніколі не былі простымі, і пераказваць усе канфлікты мы цяпер не будзем. Тое ж тычыцца і канфліктаў ўнутры розных палестынскіх рухаў. Таму апусцім гэтыя пытанні.

Што тычыцца ХАМАС, то іх прыход да ўлады пачаўся на фоне надзей заходніх палітыкаў на дэмакратызацыю Палестыны і рашэння Ізраіля рэалізоўваць план аднабаковага размежавання, у рамках якога ізраільскія вайскоўцы былі выведзеныя з тэрыторыі сектара Газа.

Меркавалася, што затым палестынцы будуць самі кіраваць сваёй тэрыторыяй. Яшчэ да вываду апошняга ізраільскага салдата, у пачатку 2005-га, на муніцыпальных выбарах пераканаўча перамог ХАМАС. Кіроўная партыя Палестыны, ФАТХ, атрымала куды менш месцаў у раённых адміністрацыях — усё праз падазрэнні ў карупцыі і неэфектыўнасці.

У 2006 на выбарах у палестынскую заканадаўчую раду ХАМАС атрымаў большасць месцаў, набраўшы крыху больш за 44% галасоў. Выбаршчыкаў падкупіла не толькі крытыка дзейных уладаў, але і тое, што за год працы ў муніцыпальных саветах прадстаўнікі руху паказалі сябе эфектыўнымі. Хоць мінулае руху таксама было добра вядома: вялікае ваенізаванае крыло, жорсткая рыторыка пра тое, што Ізраіль не павінен існаваць, і многае іншае.

"У асноўным яны [палестынцы] галасавалі за апазіцыю і галасавалі супраць ФАТХ — супраць карупцыі, супраць кумаўства, супраць правалу мірнага працэсу і супраць адсутнасці кіраўніцтва", — сказаў CNN палестынскі палітык Мустафа Баргуці.

Як піша The Washington Post, амерыканскі прэзідэнт Джордж Буш падтрымліваў ідэю правядзення выбараў у Палестыне — яго адміністрацыя хацела распаўсюдзіць дэмакратыю ў рэгіёне. Пасля перамогі ХАМАС Буш заявіў, што галасаванне адлюстроўвае расчараванне палестынцаў у кіраўніцтве, абраным дзесяць гадоў таму. Тое, што палестынцы прыйшлі на выбары, Буш назваў пазітывам.

Дэмакратыі не здарылася

Пасля атрымання большасці месцаў у парламенце ХАМАС сутыкнуўся з праблемай — даўняй варожасцю руху і ФАТХ. А яшчэ — са сваёй пазіцыяй па Ізраілі.

ХАМАС адмаўляў права Ізраіля на існаванне і першапачаткова меў сур'ёзнае ваеннае крыло. Сектару Газа пад кіраўніцтвам рух перакрылі заходнюю падтрымку, паставіўшы ўмову — адмовіцца ад лозунгаў пра знішчэнне Ізраіля і прызнаць раней падпісаныя палестынска-ізральскія дамоўленасці. Тыя адмовіліся.