Падчас выбараў могуць адключыць інтэрнэт — як да гэтага падрыхтавацца
Падрыхтавацца да адключэння інтэрнэту лепш загадзя / @rubanau_collage
У любой стрэсавай сітуацыі вырубай інтэрнэт.
Падчас розных палітычных падзей у Беларусі ўлады абмяжоўвалі доступ да інтэрнэту, каб стрымаць пратэсты. Асабліва гэта было прыкметна падчас прэзідэнцкай кампаніі 2020 года, калі інтэрнэт у Беларусі быў амаль цалкам адключаны чатыры дні.
Падчас сёлетніх цалкам прадказальных і цалкам кантраляваных “выбараў”, якія пройдуць 26 студзеня, можна разлічваць, што рэжым таксама рване рубільнік. Пра гэта сведчаць начныя збоі ў працы інтэрнэту, якія назіраліся цягам апошніх месяцаў.
Каб падрыхтаваць вас да шатдаўну, Еўрарадыё звярнулася да ініцыятывы Cyberbeaver і арганізацыі “Кіберпартызаны” па парады.
Што рабіць, калі абмежаванні частковыя
У выпадку поўнага адключэння інтэрнэту застанецца ў асноўным толькі чакаць яго уключэння. Тут нічога асабліва не зробіш.
У выпадку, калі перабоі будуць частковыя, эксперты з “Кібербаброў” раяць загадзя ўсталяваць 5-10 VPN-праграм на тэлефон і камп’ютар:
Усе яны файна спрацавалі ў 2020 годзе.
“Таксама раім усталяваць NordVPN, ProtonVPN, Mullvad VPN, яны таксама маюць тэхналогіі абыходу блакавання і могуць паказаць добрыя вынікі.
Усе гэтыя праграмы маюць розныя тэхналогіі абыходу інтэрнэт-блакаванняў, кожнае з якіх вартае асобнага артыкула. Але на практыцы падчас блакавання звычайна няма часу разбірацца ў тэхналогіях, і прыярытэт аддаецца таму, каб напісаць паведамленне ці паглядзець навіны.
Калі вы ўсталюеце шмат розных VPN-праграм, то зможаце пераключацца як паміж наладамі і краінамі, так і паміж рознымі праграмамі. “Пераключацца” значыць літаральна выключаць падключэнне ў адной праграме, заходзіць у іншую і спрабаваць падключыцца праз яе, практычным шляхам даведвацца, што працуе, а што не. Калі хочацца загадзя разабрацца ў магчымых наладах VPN, у нас ёсць адпаведная інструкцыя”.
З іншых варыянтаў актывісты прапануюць:
проксі для Тэлеграма (інструкцыя карыстання),
проксі для Сігнала (інструкцыя карыстання),
Tor-браўзер з дапамогай Bridge (інструкцыя карыстання).
“Усе яны могуць спрацаваць. Таксама варта разумець, што гэта рашэнні для кропкавых праблем і маюць свае абмежаванні. Проксі для Тэлеграма і Сігнала працуюць толькі для Тэлеграма і Сігнала, усё астатняе можа не працаваць. Tor-браўзер можа не даць глядзець відэа, хаця будзе пасаваць для чытання навінаў і выхаду ў мэсэнджары праз браўзерныя версіі”, — тлумачаць “Кібербабры”.
Таксама актывісты цяпер разыгрываюць гадавую падпіску на VPN Lantern Pro сярод сваіх падпісантаў.
Што рабіць, калі інтэрнэту ў Беларусі зусім няма
Разбіраемся, як падрыхтавацца да поўнага адключэння інтэрнэту ў Беларусі.
Тут свае парады дае ініцыятыва “Кіберпартызаны”. Яны дазволяць застацца на сувязі і каардынавацца з блізкімі.
Акрамя VPN варта спампаваць праграмы, якія працуюць без сеціва. У першую чаргу гэта анлайн-карты. Важна спампаваць праграмы пад аперацыйную сістэму вашага смартфона і дадаць у іх карты патрэбнай мясцовасці, каб яны былі даступныя нават пры адсутнасці інтэрнэту:
Для абмену паведамленнямі без наяўнасці інтэрнэту існуюць бясплатныя праграмы, якія выкарыстоўваюць Bluetooth, Wi-Fi або сетку смартфонаў з такімі ж праграмамі.
- Bridgefy (дазваляе мець зносіны з іншымі карыстальнікамі ў радыусе 100 метраў ад вас. Але чалавек павінен быць у вашым спісе кантактаў)
- FireChat (працуе з Bluetooth або Wi-Fi)
- Briar (выкарыстоўвае ўсе даступныя прыладзе спосабы перадачы паведамленняў і файлаў, нават пры адсутнасці сотавай сувязі)
- Two Way: Walkie Talkie (праграма-рацыя. Устаноўка без рэгістрацыі, трэба наладзіцца на любы канал і падзяліцца ім з сябрамі. Каб гаварыць, трэба трымаць кнопку Talk і чакаць, пакуль статус лініі стане зялёным. Суразмоўца павінен рабіць тое самае)
- Rumble (працуе з Bluetooth або Wi-Fi)
Таксама “Кіберпартызаны” прапануюць усталяваць уласнцю праграму “Партызанскі SMS” (P-SMS).
Яна выкарыстоўваецца для бяспечнай сувязі праз абмен зашыфраванымі эсэмэскамі. Прачытаць тэкст можна толькі пры наяўнасці ключа шыфравання. Усе, хто прачытае тэкст без ключа, убачаць толькі незразумелы шыфр, у тым ліку мабільны аператар.
Актывісты раяць загадзя яго ўсталяваць, пакуль ёсць інтэрнэт, і абмяняцца ключамі шыфравання з тымі, з кім важна падтрымліваць сувязь.
Вось яшчэ колькі парадаў, якія даюць удзельнікі ініцыятывы:
- Загадзя дэталёва абгаварыце план дзеянняў і спосабы сувязі з блізкімі людзьмі пры адсутнасці сувязі.
- Загадзя вызначце месца і час сустрэч з аднадумцамі, выконваючы ўсе меры бяспекі.
- Паклапаціцеся пра запас наяўных грошай. У экстраннай сітуацыі могуць не працаваць анлайн-банкі, тэрміналы, электронныя кашалькі.
