Аляксандр Патліс: Творчасць павінна араць эмоцыі, мазгі і сэрца

120210 patlis 1.mp3

Пра новую версію альбома "Читай мои мысли" і яго будучую прэзентацыю

Еўрарадыё: Вядома, што вы рыхтуеце новую версію альбома "Читай мои мысли". Чаму вы вырашылі ў пэўнай ступені паправіць альбом? Да чаго будзе новая версія прымеркаваная?

Аляксандр Патліс: Хутчэй за ўсё, мы паспеем заключыць усе дамовы і выпусціць наклад да прэзентацыі альбома і да майго сольнага канцэрта 6 сакавіка, які пройдзе ў клубе Re:Public. Я паразмаўляў з крытыкам і музычным экспертам Дзмітрыем Безкаравайным. У сваёй рэцэнзіі на альбом "Читай мои мысли" (а я ўсе рэцэнзіі вывучыў) ён напісаў, што размясціў бы трэкі ў іншым парадку. І той варыянт, які ён прапанаваў, мяне задаволіў. Плюс, туды дадасца некалькі рэміксаў і беларускі трэк "Як я без цябе". Пераклад зрабіў Алесь Камоцкі. Гэтыя песні ўвойдуць у больш разгорнутую версію альбома, які будзе выдадзены не самвыдатам, а кампаніяй, з якой мы зараз вядзем перамовы. Так абставіны склаліся, так жыццё павярнулася, і я не шкадую пра тое, што альбом быў выкладзены для інтэрнэт-сцягвання абсалютна бясплатна і афіцыйна. І таму ў Расіі, ва Украіне або ў Беларусі, дзе я даваў канцэрты і пачынаў іграць песні з новага альбома, людзі пелі песні на памяць.

Еўрарадыё: З моманту выхаду альбома “Читай мои мысли” мінуў амаль год. І толькі цяпер вы саспелі для яго прэзентацыі ў Мінску. Для чаго спатрэбілася столькі часу?

Аляксандр Патліс: Гэта звязана з тым, што ёсць гастрольны графік, які трэба выконваць. І я, шчыра кажучы, не спяшаўся выступаць у Беларусі, таму што гэта было звязана і з маімі ўнутранымі перакананнямі, і, збольшага, з эканамічным становішчам у нашай краіне, і з досыць вялікай колькасцю артыстаў і шчыльнай канкурэнцыяй. З той прычыны, што мы абкаталі гэтую праграму, і абкаталі даволі някепска на сольніках у бліжэйшых нашых суседзяў, я думаю, што 2012 год я звярну асаблівую ўвагу на наш беларускі музычны рынак, на беларускую аўдыторыю. Я збіраюся не з'яўляцца зрэдку ў той ці іншай праграме, а досыць шчыльна працаваць у Беларусі — у абласных, раённых гарадах і ў самім Мінску.

Еўрарадыё: То бок вы рыхтуеце тур па Беларусі?

Аляксандр Патліс: У тур пакуль не збіраюся. Хутчэй за ўсё, цягам лета я буду рабіць музычны матэрыял для новага альбома, можа быць, здыму яшчэ адзін кліп і, калі ўсё будзе ўдала складацца, выдам новы альбом яўрэйскай музыкі з выкарыстаннем дудука, саксафона, пан-флейты. Хачу гэты прадукт прапанаваць знаёмаму прадзюсару, у якога дзве кампаніі ў ЗША, і каб ён у сваю чаргу прапанаваў гэты альбом на амерыканскім рынку ці на ізраільскім.

Ізноў пра фольк

Еўрарадыё: Гэта будзе свайго кшталту фольк-альбом?

Аляксандр Патліс: Так. Але ў яго ўвойдуць песні на біблейскія псалмы цара Давіда, Асафа і сыноў Коравых, якія напісаныя сучаснай мовай. Гэта асобы, якія пісалі псалмы ў Свяшчэнным Пісанні.

Еўрарадыё: Дарэчы, вы бралі ўдзел у праграме Анатоля Вечара — ездзілі ў фальклорную экспедыцыю, выбралі і спелі народную песню. Што за песню вы спелі?

Аляксандр Патліс: З Анатолем Вечарам мы былі непадалёк ад Мінска, і я выбраў песню "Каліна". Ігар Ляўчук зайграў на флейце, песня атрымалася трошкі прыфанкованай. Я прывык працаваць некалькі з іншымі аранжыроўшчыкамі і, можа быць, чакаў дзесьці большага-лепшага. Але, улічваючы спецыфіку эфірнага часу, атрымалася досыць няблага. І, можа быць, я гэтую песню пакажу 6 сакавіка на канцэрце. Адзінае што — мы ўжо пад сябе зробім аранжыроўку.

Еўрарадыё: Працуючы з аўтэнтычным матэрыялам, ці не ўзнікла жадання зрабіць беларускі фольк-альбом? Дарэчы, пра падобную ідэю нядаўна заявілі Пугач і Галыгін.

Аляксандр Патліс: Тое, што ў іх узнікла такое жаданне, — гэта класна. У мяне ў планах і ў сэрцы таксама ёсць жаданне звяртаць увагу на нашую нацыянальную культуру больш, чым я гэта рабіў раней. На маю думку, ідзе вельмі добрая тэндэнцыя адраджэння беларускай мовы. Я мяркую, што творчыя людзі павінны быць аднымі з першых, хто гэта будзе несці і адраджаць. Таму што гэта нашая культура. Хутчэй за ўсё, я не зраблю альбом цалкам, але ў маім наступным альбоме адна-дзве беларускія кампазіцыі абавязкова будуць. Калі рабіць увесь альбом такім і калі думаць пра маркетынг, то, я так разумею, гэта зацікавіць толькі беларускі рынак. Таму што ў Расіі, напрыклад, дзе ў мяне таксама шмат выступаў, мне задавалі пытанне: чаму вы выконваеце песню на ўкраінскай мове? Народ не разумеў: як гэта так, мы жывем у Расіі, нашто нам песня на ўкраінскай мове? Давай для нас спявай па-руску.

Еўрарадыё: Але калі паглядзець у іншы бок і заспяваць апрацаваныя беларускія народныя песні на тым жа Захадзе — будзе іншая рэакцыя. Пра гэта сведчаць запатрабаванасць нашых этна-гуртоў на тамтэйшых фестывалях.

Аляксандр Патліс: Самы яскравы прыклад для мяне і самы раскручаны брэнд на беларускім музычным рынку — гэта каманда "Троіца". Гэта самы ўнікальны праект беларускай фольк-музыкі.

Пра беларускую музыку і кліп на песню "Hello"

Еўрарадыё: Ці сочыце вы за тэндэнцыямі ў беларускай музыцы? Можа быць, вас хтосьці здзівіў апошнім часам?

Аляксандр Патліс: Безумоўна, ёсць раскручаныя каманды і артысты, якіх я ведаю, — "Без билета" і Віталік Артыст, Валодзя Пугач, Лявон Вольскі і "Крамбамбуля", той жа Сяргей Міхалок і "Ляпис Трубецкой". Безумоўна, я адсочваю практычна ўсе відэакліпы, якія выходзілі ў "Ляпісаў". Ведаю творчасць Yellow Brick Roud, гурта Sounduk — вельмі цікавая каманда, цікавая асоба.

Еўрарадыё: Паколькі мы закранулі кліпы, давайце пагутарым пра вашае апошняе відэа на песню "Hello", якое зняў Мацей Сабураў і галоўную ролю ў якім сыграла актрыса і харэограф Вольга Скварцова.

Аляксандр Патліс: Мне спадабалася працаваць з Мацеем і з хлопцамі з каманды, бо мне не даводзілася парыцца пра тое, хто будзе здымаць, хто будзе адказваць за грым і гэтак далей. То бок я ўсю гэтую справу даверыў Мацвею — ён збіраў каманды, запрасіў аператара, грымёра, парэкамендаваў Волю як актрысу для відэа. Была прапанова, каб мужчынскую ролю выканаў акцёр. І сёння, шчыра кажучы, праз некаторы час я гляджу кліп і разумею, што гэта была правільная ідэя, трэба было ісці да яе — каб я ўсё ж такі адпрацаваў як музыка, не іграючы закаханага Рамэа… Ну, а наогул, хутчэй за ўсё, кліп — гэта не апошняя праца ў мяне з Мацеем Сабуравым. З ім лёгка працавалася. Ён чалавек, які ўмее пабудаваць узаемаадносіны, а гэта для артыста, для рэжысёра вельмі важна. Мая пазіцыя такая, што творчы чалавек не мае права быць хамам, таму што, калі ты нясеш культуру, ты мусіш быць культурным і на сцэне, і па-за сцэнай, і наогул па жыцці — бо людзі глядзяць на цябе, і ты працуеш з людзьмі.

Пра трэці альбом

Еўрарадыё: Ваш першы сольны альбом выглядае больш роўным у параўнанні з другім, дзе ёсць эксперыментальныя моманты. Ці будзеце працягваць у тым жа духу?

Аляксандр Патліс: Хутчэй за ўсё, я буду працягваць працаваць над гукам і аранжыроўкай. Таму буду запрашаць да супрацоўніцтва саўндпрадзюсара — майго таварыша Лёшу Дразда, які жыве ў Кіеве. Мы запісалі з ім пару пробных песень. Мне вельмі падабаецца, як ён працуе з электронікай… У маім новым альбоме будуць проста балады пад гітару ці фартэпіяна і віяланчэль, бо мне падабаецца лірыка і мой голас падыходзіць для выканання спакойнай музыкі. Люблю, калі ў музыцы ёсць настрой, і не люблю, калі ідзе суцэльная экспрэсія. Я лічу, што музыка — яна як жыццё чалавека: яна мусіць дыхаць, у ёй мусяць быць прылівы, як ў мора, адлівы. Дзесьці мусіць быць нерв, але дзесьці ён мусіць адпускаць, каб чалавек мог расслабіцца. Нейкая лірычная аддушына мусіць быць… Вось зараз я намагаюся патлумачыць, як я бачу свой новы альбом у эмацыйным плане. А ўвогуле апошнім часам я слухаў SunSay, новы праект Вакарчука "Брюссель", падабаецца, як працуе Крэк і "Цэнтр", Гуф, Каста. Паглядзім. Не кажу, што пачну чытаць рэп, але тэндэнцыя класнага напорыстага рэпу, як робіць Эмінэм, або кантры-налёт, як у Кід Рока, мне блізкія. Падабаецца, як крута па-класічнаму падае музыку Лені Кравец, падабаюцца ідэі, аранжыроўкі і музычная думка ў One Republic… Падабаецца Крыс Корнэл. Па эпатажнасці і груве — Робі Уільямс… Мне падабаюцца тыя артысты, якія на сцэне, незалежна ад фармату музыкі, у якім яны працуюць, паказваюць сваю асобу. За любой песняй мусіць стаяць асоба. Тады гэтая песня ажывае.

Пра праблемы свецкага і хрысціянскага музыкі

Еўрарадыё: На працягу года вы каталі альбом па розных краінах. На ваш погляд, які водгук слухачоў на альбом? Ці “прочитали они ваши мысли”?

Аляксандр Патліс: Мне здаецца, што народ прачытаў. Вельмі шмат каму спадабаўся трэк "Мегаполис", а таксама "Читай мои мысли". Калі я выступаў ва ўкраінскім Марыўпалі, падчас гучання песні "Словно звезды" 40 маладых людзей падрыхтавалі танцавальны флэш-моб. А ў Рызе, дапусцім, калі мы выступалі, аднаго хлопца песня "Люди-тени" настолькі моцна "чапанула", што ён падышоў да арганізатараў і прапанаваў пакрыць некаторыя выдаткі па прывозе каманды. Гэтую песню я напісаў супольна з ВІЧ-інфікаванымі хлопцамі са Светлагорска і яна прысвечаная гэтай праблематыцы. Частка маёй аўдыторыі — гэта хрысціянская грамадскасць, людзі, якія прытрымліваюцца хрысціянскіх поглядаў.

Еўрарадыё: Наколькі складана быць хрысціянскім і свецкім музыкам адначасова?

Аляксандр Патліс: Не лёгка. Таму што часам у твой адрас ляцяць камяні з таго боку — маўляў, ты хрысціянін, не хаваеш сваіх хрысціянскіх поглядаў, не з’яўляешся ў той ці іншай тусоўцы, вядзеш пэўны лад жыцця. Кажуць, маўляў, "вось ён святоша", "ды ім там баптысты з Амерыкі безліч бабак даюць". Калі мы з "Новым Иерусалимом" пачыналі, былі такія размовы. Насамрэч усё гэта не так. Часам узгадваю ў інтэрв’ю, як мы ездзілі ў ЗША, як мы пазычалі шмат-шмат грошай у сваіх сяброў, каб аплаціць вандроўку. Усялякае было. Былі і паспяховыя, былі і ўлётныя вандроўкі... А з іншага боку, ляцяць камяні, калі хрысціяне глядзяць, што ты канцэрт у клубе ладзіш, што ў цябе ў песнях няма словаў "Ісус", "Алілуя", "Дзякуй Богу!". Шмат якія хрысціяне прызвычаіліся да шаблонаў, і калі яны іх не чуюць, то лічуць, што творчасць перастае быць духоўнай або несці нейкі хрысціянскі сэнс. У маіх песнях няма адкрыта рэлігійных агіт-пасланняў, але ўсё адно філасофія "нашто жыве чалавек?", "дзеля чаго ён прыходзіць у гэты свет?" у альбоме прысутнічае. І, на маю думку, не заўсёды творчасць мусіць чалавеку разжаваць і ў рот пакласці. Творчасць мусіць чалавека прымусіць думаць, каб чалавек аналізаваў, каб чалавек сам навучыўся прымаць рашэнні. Таму што слова “культура” паходзіць ад слова "культываваць", то бок творчасць мусіць араць эмоцыі, араць мазгі, сэрца чалавека, каб там штосьці прарастала, каб чалавек быў асобай, якая мысліць.

Пра "Новый Иерусалим"

Еўрарадыё: Як пажывае гурт "Новый Иерусалим"? Ці падтрымліваеце вы адносіны з музыкамі?

Аляксандр Патліс: Вельмі добрая навіна! У чалавека, які напісаў песні "Любовь в ладонях", "Синее небо", "Я подарю тебе"  — Вадзіма Калацея —  нарадзілася дачка, нягледзячы на то, што ў яго чатыры сыны і старэйшаму 18 гадоў. Вадзім жыве ў Кіеве і працягвае займацца музыкай, у нас вельмі добрыя адносіны. Нядаўна я размаўляў з хлопцамі — Ігарам Сарокіным, Эльшадам Бабаханавым і Сашам Манецкім —  яны зараз выступаюць пад назвай "Новый Иерусалим". Але, безумоўна, няма гітары і вакалу, якія былі калісьці, няма той лірыкі. На маю думку, апроч імя, у гурта нічога не засталося. 17 траўня будзе роўна 20 гадоў, як "Новый Иерусалим" адыграў свой першы канцэрт. І вось я прапанаваў хлопцам зрабіць канцэрт "20 лет спустя. Александр Патлис. Новый Иерусалим", які будзе складацца з песень, праспяваных мною ў гурце, і тых песень, якія зараз мы выконваем. Мы дамовіліся падумаць і, мабыць, да восені такую канцэртную праграму і прадставім.

Еўрарадыё: Існуе меркаванне, што беларускія хрысціянскія музыкі лічуцца ледзь не самымі моцнымі і цікавымі на постсавецкай прасторы. У чым сакрэт іх поспеху, на вашую думку?

Аляксандр Патліс: Гэта праўда. Але я не магу патлумачыць, у чым сакрэт. Магчыма, таму што евангельскі, пратэстанскі рух досыць даўно нарадзіўся ў Беларусі, і менавіта ў гэтым руху прапаведнік Праханаў выдаваў кнігі "Песни возрождения", якія ўтрымліваюць хрысціянскія гімны. Таму ў евангельскіх цэрквах шмат увагі надзяляецца музыцы. У выніку ў нас ёсць брэсцкі гурт "Спасение",  даволі вядомыя Сяргей Брыкса, Дзмітрый Даукш, "Новый Иерусалим". Быў гурт "Исайя". У Салігорску ёсць жаночы гурт, які выконвае псалмы ў дэнс-фолк-року. Я не магу патлумачыць, чаму так шмат у нас выканаўцаў, але адназначна цешыць, што песні гэтых выканаўцаў траплялі ў FM-эфір і гучалі на радыёстанцыях. То бок не заўсёды казалі: а, хрысціяне будуць пець пра Бога — перакрэсліць, прыбраць з эфіру. Хаця такое часам здараецца, таму што любая радыёстанцыя або той ці іншы канал намагаюцца трымацца нейтральнай, больш свецкай пазіцыі. Але, на маю думку, чалавеку неабходная вера для таго, каб жыць у гэтым свеце, каб разумець, дзеля чаго ён жыве, ведаць сваё прызначэнне, ведаць мэту свайго жыцця. Асабіста мне ў гэтым дапамагае вера.

Пра ўзнагароды і прэзентацыі

Еўрарадыё: Ходзяць чуткі, што з Масквы вы прывезлі ўзнагароду ЕМА (Евангельскай музычнай асацыяцыі)…

Аляксандр Патліс: Так, ёсць такая асацыяцыя, яна існуе ва ўсім свеце і, у прыватнасці, яна ёсць у ЗША. Яны вызначаюць найбольшую колькасць прададзеных дыскаў. Гэта свайго кшталту "Грэмі", толькі на хрысціянскім музычным маркеце. У 2009 і 2011 годзе я быў пераможцам у той ці іншай намінацыі. Летась — у намінацыях "Лепшы артыст года" і "Лепшы альбом года". ЕМА — гэта маладая арганізацыя, але артыстаў, якія ў гэтай асацыяцыі круцяцца, не так шмат.

Еўрарадыё: Вы былі намінантам на атрыманне першай Нацыянальнай прэміі ў галіне эстраднага мастацтва. Сама падзея выклікала хвалю не самай прыемнай крытыкі. Наколькі аб'ектыўнымі, на ваш погляд, былі вынікі ўзнагароды? І што трэба зрабіць, каб гэтая прэмія сапраўды стала цікавай падзеяй у жыцці Беларусі?

Аляксандр Патліс: Па-першае, мусіць быць менавіта вялікая колькасць музычных крытыкаў, экспертаў, якія адбіраюць музычны матэрыял, што намінуецца на прэмію. Па-другое, прэмія мусіць быць больш незалежная, там не павінна быць вялікай колькасці адміністратыўнага рэсурсу — то бок калі гэты артыст з'яўляўся на тэлеканале АНТ, значыць, ён абавязкова будзе намінавацца і пры гэтым не важна, што ён не выпусціў ніводнага альбома ў годзе, ніводнага відэакліпа. Усё мусіць быць аб'ектыўна. Ну, і мусяць прысутнічаць там артысты не толькі тыя, якія з'яўляюцца ў эфірах, але і тыя, якія існуюць, якія ствараюць прадукт, на якіх прыходзіць глядач, нягледзячы на тое, што іх не паказваюць на асноўных каналах. Гэтыя артысты павінны таксама намінавацца і атрымліваць узнагароды. А гэта можа зрабіць толькі незалежная добрая каманда музычных крытыкаў і прадзюсараў з галіны музычнай індустрыі. А наогул народную любоў і прызнанне гледачоў з дапамогай мас-медыа ўсё адно не здабудзеш. Цябе могуць распіярыць, табе могуць зрабіць імя, але калі людзі не пойдуць на твой канцэрт, то табе давядзецца ўсё адно мяняць штосьці ў сваёй творчасці.

Еўрарадыё: Чаму вы вырашылі зрабіць прэзентацыю ў рок-клубе, а не ў канцэртнай зале, як звычайна?

Аляксандр Патліс: Вядома, у асноўным мы іграем у канцэртных залах. Але мне падабаецца выступаць у клубах. У клубе больш нефармальная атмасфера. Калі рабіць канцэрт у КЗ "Мінск", то, можа быць, прыйдзе старэйшая аўдыторыя, якая ведае маю творчасць. Але, з іншага боку, я не хачу, каб у мяне на канцэрце быў "глядач Паўночная Карэя" — калі сядзяць і ніякіх эмоцый. Усё ж такі клуб сам па сабе спрыяе: хто хоча — ідзе на танцпол, хто хоча — купляе квіткі за столікі. Мне хочацца зрабіць больш свабодны і больш хатні канцэрт. З іншага боку, будуць гучаць і драйвовыя добрыя кампазіцыі, дзе народу можна і галавой патрэсці, і руку падняць, і паскакаць у тым ліку.

120210 patlis 5.mp3

Фота: Еўрарадыё, www.showbiz.by, www.interfax.by, www.holyjesus.do.am