Самы цвярозы металіст — Макс Кавалера

Падчас злёту вялікай металічнай тусоўкі Metal All Stars у Мінску, Еўрарадыё трапляе ў грымёрку да аднаго з хэдлайнераў імпрэзы, Макса Кавалеры, лідара некалі суперпапулярнага гурта Sepultura, а цяпер не менш папулярнага SoulFly і "брацкага" праекта Cavalera Conspiracy. У адрозненні ад іншых журналістаў, мы вырашаем праверыць, як гэта яно, размаўляць з музыкам на яго роднай партугальскай мове. Мы пачынаем наша інтэв’ю з мілагучнага “Bom dia, Max"! Праўда, ад гэтага эксперымента ўвесь мэнэджмент і амерыканская жонка Макса Глорыя пачынаюць нервавацца, спыняюць інтэрв’ю і падазраюць Еўрарадыё ў “бразільскім шпіянажы”, але пасля ўсе супакойваюцца і дазваляюць Максу “пабыць сабой”.

Еўрарадыё: Макс, ты яшчэ не забыў родную мову?

Макс Кавалера: Вядома, не забыў. Я заўсёды са сваім братам і з мамай размаўляю па-партугальску. У мяне сям'я ў Бразіліі, і я там часта бываю. У мінулым годзе я быў там 3 разы, у мяне было турнэ з SoulFly.

Еўрарадыё: У родным Белу-Арызончы ці дзе яшчэ?

Макс Кавалера: Так, у Белу, яшчэ ў Рыа-дэ-Жанэйра, Манаўзе ў Амазонцы і ў штаце Бразіліа, дзе мы гралі перад стадыёнам Mané Garrincha на фэсце, які называецца Garagem. Гэта цікавы рок-метал-фэст, апроч SoulFly там выступалі такія крутыя бразільскія гурты, як Os Paralamas do Sucesso, Capital Inicial, не ведаю, ці вядомыя яны вам. Было вельмі крута!

Еўрарадыё: То бок, Бразілія да гэтага часу памятае і любіць Макса Кавалеру?

Макс Кавалера: Ох, няма нават ніякіх сумневаў. Там я адчуваю сябе вельмі добра. Дарэчы, нядаўна ў Бразіліі выйшла мая аўтабіяграфічная кніга, якая называецца “My bloody roots”.

Еўрарадыё: На англійскай выйшла?

Макс Кавалера: У Бразіліі на партугальскай. Называецца “Minhas raízes sangrentas”. Але напісаў я яе па-англійску, пераклалі. Бразілія — гэта першая краіна, дзе выйшла гэтая кніга, пасля была прэзентацыя ў Польшчы, а 20 красавіка ўжо выйдзе ва ўсім астатнім свеце.

Дарэчы, шмат цікавых людзей паўдзельнічала ў стварэнні гэтай кнігі: уступнае слова напісаў Дэйв Грол (Foo Fighters), Майк Патан (Faith No More) таксама прысутнічае ў кнізе, Шэран Озбарн, Шон Ленан — вельмі шмат людзей з металічнага свету. Так што, кніжка вартая атрымалася!

У маёй аўтабіяграфіі вельмі шмат гісторый з тых старажытных часоў, калі я шмат піў

Еўрарадыё: Ці можна знайсці ў тваёй кнізе філасофскія ідэі сучаснага металіста?

Макс Кавалера: Ды ўсё там ёсць. І філасофія, і вясёлыя гісторыі, і сумныя, і вельмі смешныя. Напрыклад, як я званітаваў на Эдзі Вэдэра з Pearl Jam, калі быў вельмі п’яным. Ці як Лэмі затачыў на мяне зуб, бо я разліў на яго алкаголь. Вельмі шмат гісторый з тых старажытных часоў, калі я шмат піў.

Еўрарадыё: Але цяпер ты п’еш толькі колу? (у руках Макс трымае бутэлечку з амерыканскай газіроўкай).

Макс Кавалера: Так, толькі колу. Стрэйт-эйдж! (паказвае свае зататуяваныя кулакі) Вось толькі крыжоў тут не хапае.

Еўрарадыё: Дык усё ж, якая галоўная ідэя, якую ты выказваеш у сваёй кнізе? Як музыка, які прайшоў такі доўгі шлях… Ну, і, зразумела, яго не скончыў яшчэ, спадзяемся, ты не памрэш падчас турнэ з Metal All Stars.

Макс Кавалера: Я таксама спадзяюся! І ўжо маю планы — напішу яшчэ адну аўтабіяграфічную кнігу праз 30 гадоў, калі мне будзе 70 — “том другі”!

Еўрарадыё: Дзе напішаш, што ўсё з “першага тома” — няпраўда?

Макс Кавалера: Цалкам магчыма (смяецца)… Але калі сур’ёзна, то ў кнізе я кажу пра ўрокі, якія прайшоў у жыцці. Кніга — гэта, у першую чаргу, сур’ёзная крыніца натхнення для музыкантаў з іншых краін свету. Калі ты хлопчык 13 гадоў, жывеш у маленькай вёсцы, як мы кажам у Бразіліі, "no сu do mundo" (даслоўна: у дупе свету. — Еўрарадыё) — дзе-небудзь у Новай Зеландыі, у Аўстраліі, у Гімалаях, і табе падабаецца метал, то ты можаш прачытаць гэтую кнігу і набрацца патрэбнага натхнення. Бо ў кнізе гэты хлопчык знойдзе рэальны прыклад, як я, нарадзіўшыся ў Бразіліі, краіне, якая была далёкай ад метал-музыкі, і чые шансы на поспех былі… нікчэмныя, змог ўсё гэта пераадолець, і рэалізаваць усе свае мары. Цяпер я жыву з музыкі, пазнаёміўся з усімі сваімі кумірамі — Озі Осбарнам, Джэймсам Хэтфілдам, Лэмі Кілмістарам — гэта ўсё мае сябры. А калі я быў пацанёнкам і вы б мне сказалі, што так станецца, я б ніколі ў жыцці не паверыў.

Я лічу, вельмі важна распавесці людзям, што такое магчыма, і натхніць іх на ўласныя подзвігі. Натхненне — гэта, напэўна, і ёсць галоўная вартасць маёй кнігі.

Я б адмяніў шоў толькі ў тым выпадку, калі б у мяне кроў хвастала з рукі, ці мне сякеру ў галаву засадзілі.

Еўрарадыё: Не прайшло і 30 гадоў з пачатку тваёй кар’еры, і ты ўжо удзельнічаеш у шоў Metal All Stars. Як сябе адчуваеш з гэтай нагоды?

Макс Кавалера: Выдатна адчуваю! Мне вельмі падабаецца гэтая ідэя, сабраць разам усіх металістаў. На жаль, гэтую ідэю крыху сапсавала гісторыя з няўдзелам Філа Ансэльма і Вінса Ніла. Я, вядома, не магу казаць за іх, але асабіста я б не адмяняў сваё шоў. Для фанаў гэта вельмі важна, каб мы ўсе тут прысутнічалі і нядобра падманваць іх чаканні. Я б адмяніў шоў толькі ў тым выпадку, калі б у мяне кроў хвастала з рукі, ці мне сякеру ў галаву засадзілі.

Але, калі шчыра, мы адыгралі ўжо некалькі шоў, і не адчуваем недахопу Ансэльма і Ніла. Асабліва Вінса Ніла! Гэта крыху не тое. Мне ніколі не падабаліся Mötley Crüe, я не люблю пазёраў, усё гэтае лайно, як Poison — не для мяне. Хлопцы, якія выглядаюць як жанчыны, размалёўваюць вусны памадай, цьфу.

Еўрарадыё: Дзіўна, ты з Бразіліі і не любіш такіх рэчаў. На вашых карнавалах любімы касцюм хлопцаў — пераапрануцца ў жанчыну!

Макс Кавалера: Ай, не люблю я гэтыя карнавалы, ніколі ў іх не ўдзельнічаў і ў жанчын не пераапранаўся.

Еўрарадыё: Слухай, прабач, але перакажам адно з меркаванняў, якое пануе тут сярод людзей, што Metal All Stars ды й любога кшталту “зборныя салянкі” сігналізуюць пра тое, што зоркі, якія ў іх удзельнічаюць, ужо “старычкі” і паасобку не здольныя сабраць вялікіх пляцовак. Вось мэнэджары і выдумляюць такога кшталту канцэрты, каб хоць неяк вас прадаваць. Што ты адкажаш на гэта?

Макс Кавалера: Для мяне такія каментарыі не маюць ніякага значэння. Я ведаю, што я раблю. І я люблю тое, што раблю. Я вельмі люблю сваю музыку, граю ў SoulFly ужо 15 гадоў, выпусціў 9 дыскаў. Я на сваім шляху, і мяне мала цікавяць гэтыя каментарыі. Таксама я ведаю, што калі памру, то стану суперпапулярным, як ніколі пры жыцці. Так заўсёды было і будзе.

А што да астатніх, я проста фанат тых музыкаў, з якімі граю ў Metal All Stars. Фанат U.D.O., Джоўі — гэта вельмі добрыя хлопцы. Натуральна, што для такога канцэрта мусілі запрасіць і астатніх, але мяне ж не пыталі. Увогуле, сваім удзелам у Metal All Stars я абавязаны Беладонне. Гэта ён параіў мэнэджменту: “Пазваніце Максу, ён дадасць перцу ў шоў!”.

Я спадзяюся, што ідэя з Metal All Stars будзе развівацца, што кожны год будуць запрашацца новыя метал-зоркі, і год праз 10 я змагу ганарыцца тым, што стаў піянерам, тым, хто ўзяў удзел у першым праекце Metal All Stars.

Еўрарадыё: Якія, на твой погляд, яшчэ ёсць вартыя металісты для ўдзелу ў будучых сумесных канцэртах?

Макс Кавалера: Лэмі з Motörhead, Коры са Slipknot, вакалістка з Lacuna Coil — гэта для жаночай часткі. Увогуле, метал — вельмі вялікая сфера музыкі, вельмі шмат гуртоў, якія ўдыхаюць жыццё ў жанр, змяняюць і трансфармуюць яго.

Першае шоў я выйшаў граць без падрыхтоўкі. Перахрысціўся, і мы зайгралі

Еўрарадыё: А цяпер прызнавайся, колькі часу вам, зоркам металу, патрэбна, каб сыграцца?

Макс Кавалера: Ды ніколькі. Не было ніводнай рэпетыцыі. Першае шоў я выйшаў граць без падрыхтоўкі, я не ведаў тых музыкаў, якія будуць граць мае песні, ніколі не сустракаўся з імі раней, запытаў толькі: “Ведаеце, што граць?”. Яны адказалі, што, так. Ну, я сказаў: “Тады паехалі!”. Перахрысціўся, і мы зайгралі.

Еўрарадыё: Пасля чатырох канцэртаў моцна змянілася шоў?

Макс Кавалера: Не, усё, як і дамаўляліся спачатку: з маіх песень выконваем “Resist”, “Back to the Primitive”, “Eye for an Eye” і “My Bloody Roots”. Самыя моцныя з майго рэпертуару. Але для мяне самыя асаблівыя моманты гэтага шоў, калі мы напрыканцы ўсе выходзім на сцэну, дзякуем публіцы, паказваем еднасць музыкі і музыкаў.

Дарэчы, хацеў бы адзначыць вельмі добрую арганізацыю канцэрту менавіта ў Беларусі. Здымаю шляпу перад мясцовымі арганізатарамі. Усё вельмі добра зроблена, вельмі ўдзячны гэтым людзям, да нас вельмі добра ставяцца. І гэтае прэ-паці ў TNT — незабыўнае…

Еўрарадыё: Ты нас пужаеш, што там рабілі з вамі ў Балгарыі, Румыніі і Турцыі тады?

Макс Кавалера: Не, у Балгарыі і Румыніі таксама ўсё было добра, а вось у Турцыі так-сяк, па панк-рокаўску: пляцоўка маленькая, ніхто нават не чакаў, што настолькі маленькая. А ў Мінску мы ўпершыню, і мяне вельмі ўразіла, што метал тут моцна любяць. Я размаўляў з фанамі перад гатэлем, у бары, тут перад канцэртам — яны мне казалі: “Макс, твая музыка змяніла маё жыццё!”. Вельмі неспадзявана такое пачуць у месцы, дзе ніколі раней не быў. Прыемна.

У TNT паставілі відэа Sepultura, але новае, без мяне, і ўсе пачалі крычаць: “Фу-у-у-у, shit!”, ім прыйшлося выключыць

Еўрарадыё: Ты ўзгадаў прэ-паці ў мінскім рок-клубе TNT. Як там усё прайшло?

Макс Кавалера: Крута было! Сабраліся ўсе разам, усе Metal All Stars: я, Уда, Джоўі Беладонна — усе былі там. Адміністрацыя клуба нават паставіла відэа на маніторах — канцэрты U.D.O., Accept “Balls to the wall”, усе падпявалі, пасля пусцілі новае відэа Sepultura, але без мяне, і ўсе пачалі крычаць: “Фу-у-у-у, shit!”, так што ім прыйшлося выключыць гэтае відэа.

Еўрарадыё: А фанаты, якія прыйшлі, вы іх заўважылі хоць? Яны па 200 долараў заплацілі за гэтую магчымасць!

Макс Кавалера: Ну, так, мы ім далі аўтографы, сфатаграфаваліся. Забаўнае супадзенне выйшла — там быў чалавек, чыя сям’я знаёмая з сям’ёй маёй жонкі Глорыі, бо ўся сям’я Глорыі з Расіі. Так што, гэта было вельмі цікава і незвычайна паразмаўляць пра мясціны, якія абодва ведаюць.

У Бразіліі вельмі шмат рытуалаў. Невычэрпная крыніца натхнення для металіста

Еўрарадыё: Хочацца паразмаўляць пра вашы родныя мясціны, Бразілію. Ці засталося яшчэ што ўзяць з вашай некалі рэвалюцыйнай ідэі, мяшаць метал з этна?

Макс Кавалера: О, так. Ідэя Roots, запісаць альбом з індзейцамі Шаванчыс (Xavantes) з Бразіліі, была сапраўды ўнікальная. І ў мяне ёсць вялікае жаданне працягнуць эксперыменты ў гэтым кірунку. У мяне ўжо ёсць запрашэнні з усяго свету — з Новай Зеландыі, з Балгарыі — музыкі адтуль прапаноўваюць запісаць альбом з этна-спевамі. Увогуле, кожная краіна мае сваю каранёвую культуру, і людзі вельмі хочуць, каб я запісаў і выкарыстаў нешта ў сваёй творчасці. Але патрэбны час, каб гэта ўсё рэалізаваць. Але крок за крокам усё зробіцца.

Еўрарадыё: Дык з Бразільскага фальклору вы ўжо ўсё выкарысталі, што маглі?

Макс Кавалера: Ёсць рэчы, якія выкарыстоўваюць усе, каму не лянота. Самба, капуэйра, фаро — гэта не арыгінальна. А тое, што я зрабіў з племенем Шаванчыс, вось гэта было нешта асаблівае. Я трапіў у глыбінную каранёвую культуру Бразіліі, тую, якая была раней за самбу, раней за пагожы, раней за фаро — музыка індзейцаў, якія захавалі сваю культуру цягам 500 гадоў. І таму, калі я і буду нешта рабіць у гэтым накірунку, то, хутчэй, наведаю іншыя плямёны — Каяпо (Kayapó), Каёвас (Kaiowás), чыю культуру я лічу вельмі цікавай.

Еўрарадыё: Атрымліваецца, тое, што ўвесь свет лічыць бразільскім “этна” — зусім ніякія не “roots"?

Макс Кавалера: Ну, не зусім, ёсць добрыя рэчы, кшталту Bumba meu boi, рытуальны танец з паўночна-усходняй часткі Бразіліі, вельмі фантазійны, з моцным візуалам. Людзі пераапранаюцца ў быкоў, выходзяць на вуліцу, усё гэта вельмі ўражвае… У Бразіліі ўвогуле вельмі шмат рытуалаў, якія вельмі цікавыя. Ёсць дзень Іудаў, калі людзі на вуліцы кідаюцца камянямі ў распятых на крыжах чучалаў Іудаў, гэта вельмі па-хардкоры. Пасля падпальваюць гэтых Іудаў. Усё гэтае вар’яцтва — гэта вельмі па-бразільску. Пасля ёсць яшчэ легенда пра Mula Sem Cabeça, быка без галавы, у якога замест галавы гарыць агонь. Ці персанаж Saci Perere — аднаногі хлопчык-негрыцёнак, які жыве ў зарасніках, і робіць пакасці людзям. А як вам Perna Cabeluda — проста валасатая нага, якая забівае людзей? Так што, як бачыце, у Бразіліі навалам легенд, вельмі вар’яцкіх.

Еўрарадыё: Скарбніца для металістаў!

Макс Кавалера: Хопіць, каб запісаць мільён арыгінальных дыскаў! Невычэрпная крыніца для натхнення.

Еўрарадыё: Трэба яшчэ вам і з беларускімі легендамі пазнаёміцца, ў нас таксама хапае пачвараў.

Макс Кавалера: Так-так, распавядзіце мне якія гісторыі. У вас ёсць вурдалакі? Вампіры?

Еўрарадыё: Ёсць! А яшчэ Лесавік і Баба Яга!

Макс Кавалера: Баба Яга — як прыгожа гучыць. Гэта хто?

Еўрарадыё: Ну баба, жыве ў лясах, варожыць па-чорнаму.

Макс Кавалера: А, ну, такая і ў нас ёсць. У нас яна Bruxa называецца. Трэба будзе знайсці што-небудзь арыгінальнае з вашых мясцінаў.

Еўрарадыё: Ну, хутка ты вернешся ў Мінск, так што зможаш парадаваць публіку чым-небудзь арыгінальным!

Макс Кавалера: Ды, вядома! Захаплю з сабой нават берымбаў. Такога інструмента тут не бачылі, напэўна.

Еўрарадыё: Бачылі, у горадзе шмат капуэйрыстаў, якія граюць на берымбаў.

Макс Кавалера: Нічога сабе. Ну тады яшчэ весялей будзе. Буду ўдзячны за падтрымку і спадзяюся ўсіх пабачыць у траўні на канцэрце разам з Korn, дзе SoulFly сыгра нашмат больш песень, чым на Metal All Stars. Так што, хутка пабачымся і “спасибо”.

Еўрарадыё: Па-беларуску будзе “дзякуй”!

Макс Кавалера: О, ну тады ДЗЯКУЙ!

Нагадаем, наступнай магчымасцю паслухаць Макса Кавалеру жыўцом будзе сумесны канцэрт гуртоў Korn i Soulfly, які адбудзецца ў Палацы Спорту 28 мая.