Сапраўдныя лідары выбачаюцца за каланіяльнае мысленне — #ІхНоравы | Навіны Беларусі

Калі ёсць спакуса сказаць, што вы стаміліся ад усіх гэтых навін пра вайну — не рабіце гэтага, а то будзеце потым апраўдвацца, як італьянская прэм'ер-міністарка. Расійскія пранкеры развялі яе на словы пра стомленасць сусветнай супольнасці ад вайны ва Украіне.

Працягваем расказваць вам у штодзённых аглядах пра важныя навіны з усяго свету (каб вы не стамляліся, як Джорджа Мелоні, пра добрыя навіны мы таксама расказваем).

Газа гэтай ноччу

"Я быў шакаваны тым фактам, што ўсе, хто там знаходзіцца, прасілі ежы і вады", — кажа Філіп Лазарыні — самы высокапастаўлены чыноўнік ААН, якому дазволілі заехаць у Газу з пачатку вайны.

У сектары Газа — больш за 20 тысяч параненых, якім практычна няма чым дапамагчы. Такія лічбы называюць "Дактары без межаў".

Тым часам ваенны прадстаўнік Ізраіля кажа, што войскам удалося прарваць першую лінію абароны ХАМАСа на поўначы Газы і што ізраільскія сілы знаходзяцца "ля брамы горада". Уначы ў горадзе, у тым ліку побач з бальніцай, былі чуваць гучныя выбухі і страляніна.

Так, ізраільскія ўлады папярэдзілі бальніцу і запатрабавалі, каб усе неадкладна эвакуяваліся адтуль. Але прадстаўнікі ААН патлумачылі: гэта немагчыма зрабіць, не падвяргаючы небяспецы жыццё пацыентаў.

Цяпер розныя краіны змагаюцца за магчымасць вывезці сваіх грамадзян з Газы. Учора ўпершыню з пачатку вайны 400 чалавек змаглі пакінуць сектар праз КПП "Рафах". У асноўным гэта людзі з падвойным грамадзянствам — або з цяжкімі раненнямі.

Міністарка замежных спраў Аўстраліі, якая змагла выцягнуць з Газы некалькіх аўстралійцаў, накіравала Ізраілю такое пасланне:

— Калі сябры Ізраіля заклікаюць Ізраіль праяўляць стрыманасць, калі сябры Ізраіля заклікаюць Ізраіль абараніць жыцці мірных грамадзян, вельмі важна, каб Ізраіль прыслухаўся. Гэта важна і для бяспекі Ізраіля, які сутыкаецца з сур'ёзнай рызыкай пашырэння канфлікту.

Ізраіль бамбіць сектар Газа пасля тэрактаў ХАМАС 7 кастрычніка, у выніку якіх загінула 1400 чалавек, а 239 чалавек былі ўзятыя ў закладнікі. Міністэрства аховы здароўя ў сектары Газа, якім кіруе ХАМАС, кажа, што з пачатку бамбардаванняў у адказ Ізраіля ў сектары загінула больш за 8,7 тыс. чалавек.

Каланіялізм — гэта нямодна

Прэзідэнт Германіі Франк-Вальтэр Штайнмаер папрасіў прабачэння за каланіяльныя зверствы сваіх продкаў. Гаворка ідзе пра дзеянні Германіі ў Танзаніі, калі нямецкія войскі забілі амаль 300 тысяч чалавек падчас паўстання Маджы-Маджы ў пачатку 1900-х гадоў. Гэта было адно з самых крывавых антыкаланіяльных паўстанняў.

Выступаючы ў мясцовым музеі, прэзідэнт сказаў: "Я хацеў бы папрасіць прабачэння за тое, што немцы зрабілі тут з вашымі продкамі".

Танзанія была часткай Германскай Усходняй Афрыкі. Паўстанне Маджы-Маджы было справакаванае палітыкай Германіі — немцы хацелі прымусіць карэннае насельніцтва вырошчваць бавоўну на экспарт.

І паводле Юргена Цымерэра, прафесара гісторыі Гамбургскага ўніверсітэта, да нядаўняга часу Германія пакутавала на "каланіяльную амнезію".

— Жорсткасць і расізм гэтай каланіяльнай імперыі не былі зразуметыя нямецкай грамадскасцю.

Але прэзідэнт імкнецца ўсё выправіць. За тры дні свайго візіту ён сустрэўся з нашчадкамі аднаго з лідараў Маджы-Маджы, правадыра Сангеа Мбана, які быў сярод пакараных у 1906 годзе. Цяпер яго лічаць нацыянальным героем у Танзаніі, і прэзідэнт Штайнмаер паведаміў сям'і, што нямецкія ўлады паспрабуюць знайсці яго рэшткі.

Ён паабяцаў "узяць гэтыя гісторыі з сабой у Германію, каб пра іх даведалася больш людзей у краіне".

Заявы прэзідэнта Германіі прагучалі пасля таго, як кароль Карл падчас свайго візіту ў Найробі прызнаў "агідныя і неапраўданыя акты гвалту, учыненыя супраць кенійцаў" падчас барацьбы афрыканскага народа за незалежнасць. Аднак брытанскі манарх не прынёс афіцыйных прабачэнняў, рашэнне па якіх мусілі прыняць міністры ўрада.

Увогуле, прызнаваць памылкі на высокім і найвышэйшым узроўні — гэта не сорамна, гэта крута.

Ілан Маск супраць

Ілан Маск баіцца, што штучны інтэлект запраграмуюць не тыя людзі, і ён у выніку даб'ецца вымірання чалавецтва. Каму Ілан не давярае больш за ўсё? Эка-актывістам. Пра гэта ён сказаў у гутарцы з падкастарам Джо Роганам.

Генеральны дырэктар Tesla і ўладальнік Twitter/X сказаў, што яму здаецца, нібыта некаторыя абаронцы навакольнага асяроддзя "разглядаюць чалавецтва як чуму на паверхні Зямлі".

Ён прывёў у прыклад заснавальніка аднаго з рухаў у абарону навакольнага асяроддзя Леса Найта, які неяк заявіў, што найлепшае, што людзі могуць зрабіць для планеты, — гэта перастаць нараджаць дзяцей.

Калі ШІ запраграмуюць прыхільнікі такіх ідэй, то карыснай функцыяй ШІ будзе дасягненне вымірання чалавецтва, кажа Маск:

"Я думаю, нам трэба быць асцярожнымі ў тым, як мы праграмуем ШІ, і сачыць за тым, каб ён выпадкова не стаў антычалавечным".