Упершыню за 30 гадоў у Беластоку не набраўся беларускамоўны першы клас
У беластоцкай школе №4 не набраўся клас з ахвотных вучыцца па-беларуску. Гэта вельмі незвычайная з’ява, бо такога не было амаль трэць стагоддзя. Так сталася праз польскае заканадаўства. Яно не ўлічвае дзяцей уцекачоў без грамадзянства, таму беларуская мова нібыта не запатрабаваная, паведаміла настаўніца школы Аліна Ваўранюк.
— Ужо некалькі гадоў я пачынаю новы год з вялікай цікавасцю.У гэтым годзе меншая цікавасць, бо першага класу ў мяне не будзе, бо няма дзяцей, якія будуць у першым класе ў нашай школе вывучаць беларускую мову. Гэта першы раз за гэтыя трыдцаць гадоў, калі не знайшлося ахвотных на беларускую мову, — кажа Ваўранюк. — Паводле законаў, гэта было з самага пачатку, навучанне беларускай мовы вядзецца, як навучанне мовы беларускай меншасці. На заняткі ходзяць толькі і выключна дзеці з меншасці ў якіх бацькі маюць польскае грамадзянства. Грамадзянства — гэта адно, а нацыянальнасць ужо іншая справа. Раней гэтага ніхто не пільнаваў, хадзілі дзеці ўцекачоў з Беларусі, хадзілі на заняткі беларускай мовы і не было ніякіх праблем. Але ўжо ў мінулым навучальным годзе пачалі да гэтага прыглядацца. Паколькі ў Польшчы існуе такая сістэма інфармацыі, польская абрэвіятура SIO, там усё бачна. Калі ў дзіцяці і бацькоў няма гэтага пэсэлю [асабісты ідэнтыфікацыйны нумар — Еўрарадыё], яно як бы не ўваходзіць у гэтую сістэму навучання.
Цяпер па ўсёй Польшчы няма школы, дзе ўсё навучанне вядзецца на беларускай мове, адзначае Ваўранюк. Але гэта можна пастрабаваць выправіць — бацькам трэба разам звярнуцца да ўладаў.
— Беларуская мова толькі як прадмет. Паводле закону тры гадзіны ў тыдзень. Пяты і шосты клас мае дадаткова дваццаць пяць гадзін на цэлы год …горад [Беласток. — Еўрарадыё] не можа „пераскочыць” праз гэтыя законы. З другога боку, калі маем так многа гэтых дзяцей, а іх вельмі шмат у Беластоку, то калі назбіраюць людзей, подпісы за гэта, гэтую мову і навучанне можна арганізаваць не як мову нацыянальнай меншасці, а проста, як мову людзей, якія таксама ў гэтым горадзе працуюць і плацяць падаткі, — рэзюмуе Аліна Ваўранюк.
