Ціханоўская: “Асабліва цяпер бачна, хто перш за ўсё праект Крамля”

Святлана Ціханоўская падвяла вынікі года ў інтэрв'ю Еўрарадыё. Там яна распавяла, чаму няма гандлю палітвязнямі, як яна ставіцца да інцыдэнта са злівам дадзеных Чорнай кнігі Беларусі. А таксама, ці рыхтуюцца дэмсілы да ўварвання беларускага войска ва Украіну, калі будзе аўдыт Офіса і ці ёсць у яе шуфлядка з грашыма донараў.

Сабралі для вас самае цікавае з размовы.

Зміцер Лукашук: Чаму Ціханоўская да гэтага часу не дамаглася таго, каб гандаль палітвязнямі пачаўся? Сказала б, Байдэн, памяняй дзве-тры санкцыі на пару палітвязняў. Увогуле такое магчыма?

Святлана Ціханоўская: Пра гандаль палітвязнямі размова ніколі не ішла. Бо мы казалі, што павінны быць вызваленыя ўсе палітвязні. Мы вельмі імкнуліся вызваліць тых палітвязняў, якія знаходзяцца ў вельмі цяжкім стане па здароўі. У каго рак, у каго праблемы з сэрцам. Каля 25 чалавек у вельмі цяжкім становішчы. І нават гэта не адбылося.

Я памятаю, што ЗША хацелі ўвесці санкцыі, але сказалі, што мы не ўвядзем санкцыі, калі частка палітзняволеных будзе адпушчаная. Далі шэсць месяцаў на гэта. Яны [беларускія ўлады. — Еўрарадыё] за гэтыя шэсць месяцаў знайшлі спосабы, як будучыя санкцыі абысці і ніводзін чалавек не быў выпушчаны.

Калі ёсць людзі, якія могуць размаўляць з рэжымам, мы б гэта віталі. Але няма ніякай цікавасці з боку рэжыма. Думаю, прычына ў тым, што ціск недастатковы.

З. Л.: Зміцер Шчыгельскі сказаў, што час Святлане вынесці на падносе галаву Франака Вячоркі. Калі ўжо вынясеце?

Ціханоўская: “Асабліва цяпер бачна, хто перш за ўсё праект Крамля”

Святлана Ціханоўская з Франакам Вячоркам / t.me/tsikhanouskaya

С.Ц.: Хіба ж галава Франака на падносе дапаможа нам наблізіцца да перамен? Не думаю, што час шукаць вінаватых. Час шукаць новыя спосабы, метады, ініцыятывы, якія дапамагаюць у нашай барацьбе.

Тут не ў Франаку справа. Хто б не апынуўся побач са мной, шукалі б другога вінаватага. Вінаватых шмат у прадстаўленні некаторых людзей.

З. Л.: Сітуацыя з NDA [дамова аб неразгалошванні] таксама раздзьмутая, ці не раздзьмутая? Дарэчы, вы самі падпісалі яе?

С. Ц.: Перш за ўсё было вельмі балюча ад таго, колькі людзей ужо пацярпела ад гэтых зліваў і колькі яшчэ можа пацярпець. Але гэта ўрок для нас усіх, што да бяспекі трэба ставіцца больш сур’ёзна. Большасць людзей, якія ў 2020 годзе прыйшлі ў палітыку, не дбалі пра бяспеку. Ніхто не чысціў чаты, ніхто не хаваў нумар тэлефона. Не было выпрацавана ў 2020 годзе нейкай методыкі і да людзей не было данесена, як трэба камунікаваць ў новых умовах. І гэта урок для ўсіх, хто працуе перш за ўсё з людзьмі ў Беларусі, што бяспека людзей — гэта першачарговая задача.

З. Л.: Шмат размоваў пра тое, што Офіс варочае мільёнамі, якія выдаткоўвае Захад, што перакрылі іншым усе каналы і гэтак далей. Скажыце, дзе тая чароўная шуфлядка з мільёнамі, якой толькі Ціханоўская распараджаецца?

С. Ц.: Можа, недзе пад канапай? Гэта я, канешне, жартую. Але тыя фонды, якія даюць грошы на грамадскую супольнасць, на медыя, на бізнесы, на праваабарончую дзейнасць, гэтымі сродкамі і распараджаюцца. Напрыклад, грошы на адукацыю ідуць, напрыклад, праз ЕГУ, праз мясцовыя універсітэты. Яны далей выпрацоўваюць нейкія праграмы для падтрымкі студэнтаў ці выкладчыкаў.

Грошы на праваабаронцаў ідуць праз правабарончыя арганізацыі. Няма аднаго чалавека, якія адлічвае, каму колькі грошай даць. Людзі, якія рыхтуюць праекты пад канкрэтныя справы, падаюцца наўпрост у фонды і справаздачацца перад фондамі.

Дапамога, аб якой я прашу Еўракамісію, для ўсіх беларусаў. Мая задача, каб яна не была спынена, не была паменшана і нам на сам рэч удалося гэтага дасягнуць.

З. Л.: Аўдыт Офіса патрэбны ці не?

С. Ц.: Аўдыты трэба рабіць, можа, не за такі кароткі прамежак часу, як працуе Офіс. Бо аўдыт кожныя тры-пяць гадоў. Але ж па патрабаванні грамадзян Беларусі мы аўдыт зробім, як і абяцалі, пасля заканчэння фінансавага году. І выдадзім ў паблік. Тут нам як Офісу няма за што хвалявацца, бо мы вельмі ашчадныя ў сваіх тратах і вельмі ўважлівыя да дакументаў. І насамрэч з літоўскага боку, падаткавай сістэмы нашмат пільнейшая ўвага да нашага Офісу, чым да нейкіх іншых структур.

З. Л.: Ваш асабісты заробак які?

С. Ц.: Не, я не буду казаць. У мяне NDA.

З. Л.: Мы шмат чуем пра тое, што Ціханоўскі Сяргей — гэта праект Крамля. Я чуў версію, што нават удзел ваш у перадвыбарчай кампаніі быў загадзя пралічаны.

С. Ц.: Так, я памятаю гэтыя ўкіды і тое, што мы з Ціханоўскім нават нежанатыя, што гэта ўсё фэйк. Шмат чаго было. Але я думаю, што цяпер, асабліва цяпер бачна, хто перш за ўсё праект Крамля. Гэта Лукашэнка.

Святлана Ціханоўская з партрэтам мужа Сяргея ў тэчцы / t.me/tsikhanouskaya

З. Л.: Можа быць аддадзены загад і пачнецца ўдзел беларускага войска ў вайне супраць Украіны. У Офіса, у дэмакратычных сіл, у вас асабіста ёсць бачанне, што рабіць тады, што сказаць беларусам, як самі будзеце дзейнічаць?

С. Ц.: Канешне, ужо мы распрацоўваем планы, як нам трэба будзе дзейнічаць у гэтых абставінах. Яшчэ раз кажу, што я веру ў беларускую армію, што яны таксама не хочуць удзельнічаць у гэтай вайне, не хочуць паміраць ці забіваць за амбіцыі двух узурпатараў.

Але ж такая сітуацыя можа і быць. Таксама шмат залежыць ад таго, якія войскі, колькі войскаў [Беларусі будуць удзельнічаць у вайне супраць Украіны. — Еўрарадыё]. Ці гэта будуць нейкія лаяльныя да рэжыму дзве-тры тысячы людзей, ці гэта будзе ўся армія адпраўлена.

Што можна будзе зрабіць у Беларусі, што трэба будзе рабіць беларусам. Цяпер выпрацоўваюцца метадычкі, рэкамендацыі і гэтак далей, каб у пэўны момант мы былі гатовыя.