Не пайсці ў войска легальна. Гісторыі беларускіх (не)ухілістаў

20/09/2024 - 15:47

Гісторыі беларусаў, якія легальна адкасілі

Гісторыі беларусаў, якія легальна адкасілі / @rubanau_collage

У Беларусі пачынаецца восеньскі прызыў. У тых, хто не вельмі хоча ў войска, выбару амаль няма: калі няма іншых прычын для адтэрміноўкі, адзіная магчымасць — стаць непрыдатным па здароўі. Хлопцы, якія змаглі, расказалі, як гэта зрабіць. І так, гэта легальна.

Еўрарадыё расказвае гісторыі двух маладых людзей, якія могуць натхніць іншых на ўважлівае вывучэнне свайго здароўя і ўпэўненае адстойванне сваіх інтарэсаў, каб не страціць год ці паўтара жыцця.

Максім, 25 гадоў. "Стромна прыходзіць у ваенкамат і заяўляць: "Здрасьце, я гей"

— Рыхтавацца да магчымага прызыву я пачаў прыкладна за паўгода. Прыйшло ўсведамленне "блін, хутка ў войска", а служыць я не хацеў. Пачаў вывучаць у інтэрнэце ўсякія спісы хвароб, чытаць на форумах пра досвед іншых хлопцаў.

Спачатку думаў касіць па зроку — ён у мяне, вядома, кепскі, але недастаткова, каб не ісці ў войска. Яшчэ ў мяне пляскатая ступня, але, здаецца, гэта таксама не варыянт.

Таксама ў дзяцінстве я пакутаваў на лунатызм, і ва ўзросце 20-21 года (калі мне даводзілася вырашаць пытанні з ваенкаматам) ён праяўляўся, але не надта моцна. Наогул, я на яго нават не ставіў, але гэта потым і спрацавала.

Мой галоўны козыр — гэта касіць па арыентацыі. Я рыхтаваўся, даведваўся ў знаёмых і апытаў сяброў, якім удалося скарыстацца гэтай схемай.

Але было трохі стромна прыходзіць у ваенкамат і заяўляць: "Здрасьце, я гей". Таму я вырашыў, што гэта будзе план "Б", а план "А" — гэта ўсё ж ухіленне па лунатызме.

Я са здзіўленнем знайшоў лунатызм у пераліку хвароб. Хоць усе мяне адгаворвалі, я вырашыў спрабаваць.

Калі прыйшоў час праходзіць камісію ў ваенкамаце, я сказаў, што падчас сну магу крычаць і хадзіць. Там адрэагавалі: "О, сапраўды? Добра, адпраўляем вас у вар'ятню".

У той год трагедыя ў Печах была яшчэ свежая ў памяці, таму нават пры найменшых падазрэннях усіх адпраўлялі на праверку — на ўсялякі выпадак.

На 7-8 дзень знаходжання ў бальніцы я палунаціў. Мае суседзі па палаце заўважылі, што я ўначы ўстаў, сеў на ложак і нешта казаў. Тады я паклікаў доктара, хлопцы пацвердзілі, што я і праўда лунаціў, і потым гэта залічылася на выніковай камісіі.

Там былі дактары, якія гралі ролі добрага і злога копа: адзін сцвярджаў, што мой дыягназ не такі і страшны. Яны проста паміж сабой спрачаліся і вырашалі, што са мной рабіць.

Жанчыны-доктаркі казалі: "Які добры хлопчык, навошта яму служыць, відаць жа, што ён не для войска". А мужык-вайсковец — наадварот: "Ну і што, што ён ходзіць у сне, калі будзе хадзіць — калегі пакладуць яго назад у ложак".

У выніку жанчыны большасцю перамаглі гэтага мужыка — ён замаўчаў. У канцы ў мяне спыталі, як часта я луначу. Я шчыра адказаў, што не ведаю, але думаю, што дзесьці раз на тыдзень.

Доктарка паглядзела такім хітрым позіркам і сказала, што калі я не хачу прыязджаць раз на паўгода на дадатковыя абследаванні, яна напіша, што я хаджу не адзін, а два-тры разы на тыдзень.

Вядома, я пагадзіўся, а потым мне сказалі, што я трапляю ў катэгорыю "Б", то-бок без пераагляду.

Вынік я даведаўся месяцы праз два-тры. А ў ваенкамаце мне прапанавалі адмовіцца ад свайго артыкула, добра падумаць і пайсці служыць. Я, натуральна, адмовіўся.

Вадзім, 32 гады. "Мяне маглі бясконца правяраць, і гэтаму не было б канца і краю"

— Не магу сказаць, што я адкасіў, хутчэй, выкарыстаў заканадаўчыя магчымасці, якімі, на жаль, многія людзі карыстацца не ўмеюць.

Перад паходам на медагляд я сеў з мамай і пачаў успамінаць усе хваробы, якія мне калі-кольвек ставілі. Вывучыў эпікрыз, што называецца.

Потым адкрыў пералік усіх захворванняў, з якімі можа быць абмежаваная прыдатнасць, і шукаў, якія могуць быць супадзенні са мной.

Потым я прыйшоў у ваенкамат і ўсё гэта расказаў. А там справа такая: ты ім кажаш, што цябе трывожыць, а яны абавязаныя праверыць. Я так і зрабіў.

Атрымаў кучу скіраванняў у розныя бальніцы, не ўсюды можна было адразу трапіць, таму ўсё расцягвалася. Я прыходжу ў ваенкамат, прыношу вынікі, а потым кажу: "Вы ведаеце, а ў мяне яшчэ вось гэта". І яны зноў вымушаныя даваць мне скіраванне.

Потым у ваенкамаце я падзяліўся здагадкамі іншых дактароў. Мяне адправілі на праверку сэрца. Яшчэ ў мяне была язва, але гэтага аказалася недастаткова для прызнання мяне непрыдатным.

Калі я глынуў зонд, аказалася, што ў мяне ёсць яшчэ адно захворванне, якое і паўплывала на паспяховы вынік.

У выніку, вывучыўшы расклад хвароб і эпікрыз, я давёў сітуацыю да такой ступені, што мяне маглі бясконца правяраць, і гэтаму не было б канца.

Камісія прызнала мяне непрыдатным у мірны час на падставе нядаўна знойдзенага захворвання — гэта не ўплывала на маё жыццё, але яно ёсць у дакументах, а калі ёсць у дакументах — значыць, я магу гэтым скарыстацца.

Як мне здаецца, усім прызыўнікам трэба пастаянна памятаць і ўлічваць, што варта вывучаць расклад хвароб і не баяцца патрабаваць скіраванні.

Напрыклад, за пару месяцаў да ваенкамата можна схадзіць у прыватную клініку і зрабіць УГД сэрца — яны не напішуць таго, чаго няма, але могуць паставіць які-небудзь дыягназ пад падазрэнне. Гэты дыягназ ваенкамат не прыме, затое будзе абавязаны выпісаць скіраванне ў дзяржаўную бальніцу.

Знайсці нешта можна амаль ва ўсіх.