New Image Orkestra: Сінэргія дасягнутая, і ўсё адно, што вы пра гэта думае

Я ведаю, што тыя, каму я адрасаваў гэтую музыку, у большасці, яны яе ацанілі і слухаюць...

Еўрарадыё: З вялікай цікавасцю беларуская грамадскасць, якая разбіраецца ў музыцы, чакала запуску вашага праекта. І вось 7 красавіка ў інтэрнэце з'явіўся мін'ён New Image Orkestra "Зарадзі Божа", які можна свабодна паслухаць і купіць праз сайт amazon.com амаль за 10 долараў. Якія дывідэнды пакуль невядомаму праекту можа прынесці такое кардынальнае камерцыйнае рашэнне?

Ірэна Катвіцкая: Музыка, які выпускае дыск і запісвае музыку, вядома, жадае, акрамя таго, што ён інфармуе пра сябе прастору, каб гэту музыку набывалі людзі. А мы жывём жа не ў замкнёным свеце – не толькі ў Беларусі. І вельмі цікавы момант, калі ты сваю музыку змяшчаеш у агульнасусветную прастору і глядзіш на рэакцыю: як успрымаюць яе, якія водгукі, як яна прадаецца, у якіх рэгіёнах. Напрыклад, у арганізацыі гэтага пытання нам вельмі дапамагла Dzida Music – чэшская кампанія, якая супрацоўнічае з усімі музыкамі, якія адкрытыя для гэтага. Вельмі цікавы момант, калі ў краінах, напрыклад, еўрапейскіх, ці краінах сусветнай прасторы людзі слухаюць беларускую музыку, і такім чынам беларускі музыка энергію акумулюе на сваёй краіне. Ён выклікае цікавасць. Вось гэтая энергія, калі прыходзіць сюды, яна, безумоўна, прыносіць не толькі грошы музыкам, але і значна большае для краіны, адкуль музыка.

Андрэй Жукаў: А мне увогуле абыякава.

Аляксей Варсоба: А распавядзі, чаму табе абыякава?

Андрэй Жукаў: Мне абыякава па шматлікіх прычынах. Першя – мая цікавасць да гэтага ўсяго, некамерцыйная цікавасць. Я так разумею, музыка рабілася не для таго, каб на ёй награвацца вельмі моцна – усе мы ўжо досыць сталыя, і ведаем, як награвацца на іншых нейкіх рэчах. Што да распаўсюджання, у прынцыпе, гэты, так бы мовіць, крэатыў – гэта прадукт, зроблены з цікавасцю і для тых, хто цікавіцца. Адраснага гледача ці слухача я не бачу, тым больш, у Беларусі… Узяць нядаўні прыклад – Port Mone выпусцілі альбом з “Дахабраха”. Ва Ўкраіне водгукі пра яго больш чым захопленыя, а тут, калі чытаеш водгукі… як іх… беларускія… як яны завуцца?

Ірэна Катвіцкая: Эксперты…

Андрэй Жукаў: Так, эксперты – зусім нейкую ерась пішуць, і разумееш, што людзі наогул не ў тэме, не ў музычнай, яны наогул у іншай плоскасці знаходзяцца. Гэта значыць, Беларусь, як краіна, са сваімі так званымі экспертамі – гэта паралельныя рэальнасці ўсяму астатняму музычнаму свету. І з гэтага пункта гледжання мяне наогул мала турбуе і мала цікавіць, што пра гэта скажуць у Беларусі, Украіне ці на планеце Марс. Гэта значыць, мяне, як аўтара, гэта турбуе ў апошнюю чаргу. Я ведаю, што тыя, каму я адрасаваў гэтую музыку, у большасці сваёй, яны яе ацанілі і слухаюць. Гэта не поп-музыка, не поп-праект, які трэба раскручваць такім вось чынам, як вы кажаце. Нейкія метады раскруткі… Калі будзе зацікаўлены нейкі слухач – нармальна. Не будзе – таксама нармальна.

... гэта можна назваць нават мэйнстрымам музычным – то бок, нічога там звышэксперыментальнага няма – проста іншы погляд, іншы ракурс на гэтую музыку.

Еўрарадыё: Андрэй, нешта падобнае, эксперыментальнае вы рабілі з "Троіцай" у альбоме "Жар-жар". Што з "Жар-жар" вы прыўнеслі ў New Image Orchertra? Ці падышлі да стварэння матэрыялу зусім па-іншаму?

Андрэй Жукаў: Ну, з "Троіцай" я працаваў не толькі над альбомам "Жар-жар" - з "Сёмухай" я зрабіў не адзін альбом… Пачнём з таго, што я не лічу ні тое, ні гэта эксперыментам. Наогул, можа быць, гэта беларускія… як іх завуць? А, эксперты, лічаць гэта эксперыментам. Насамрэч, гэта можна назваць нават мэйнстрымам музычным – то бок, нічога там звышэксперыментальнага няма – проста іншы погляд, іншы ракурс на гэту музыку. Калі з гэтага пункта гледжання, то, так, я спрабую заўсёды так рабіць свае праекты – і калі я працаваў з "Ляпісамі"… Я шмат з кім працаваў….

Гэта творчае, крэатыўнае пераасэнсаванне музычнага матэрыялу… І калі казаць пра тэхналогіі і пра стылістыку – то гэта, вядома, ніяк не звязана з "Троіцай". То бок, "троіца"- гэта мужчынская энергія, гэта энергія некалі цвёрдая, некалі магутная, так? Там задзейнічана шмат нейкіх рэчаў, якія з'яўляюцца, можа быць, ці з'яўляліся, каранёвымі. Я часам нават, калі рабіў "Троіцу", баяўся таго, што адбываецца. Таму што я баяўся энергій, якія там адкрываліся і адкрываюцца. А тут – гэта вельмі музычны прадукт, на мой погляд. Калі казаць "інь-янь", то тут, напэўна, усё ж больш сумежны тып – ёсць жанчына і мужчыны, ёсць узаемадзеянне паміж гэтымі пачаткамі. У той час, як у "Троіцы"- толькі адна энергія і адзін пасыл – мужчынскі, і увогуле, энергетыка такая ж. Уласна, я гэта не хаваў, і не хаваю. Я не скажу, што няжорскія песні ў нашым новым праекце, але ўсёткі тут энергіі іншыя і пасыл іншы.

Еўрарадыё: "Троіца" так і не змагла прэзентаваць "Жар-жар" у сувязі з "наварочанасцю! альбома – музыкі казалі, што гэта тэхнічна складана. Ці не спасцігне тая ж доля вашу музыку? Вы ўжо прыдумалі, як будзе ўсё гучаць, рухацца, глядзецца ў New Image Orkestra?

Андрэй Жукаў: Па-першае, "Троіца" схітравала – тэхнічна гэта было можна рэалізаваць. Але, напэўна, тое, што атрымалася ў выніку, здзівіла Івана па большай частцы. Ці ж ён збаяўся вось гэтага ўсяго і пачаў адмяжоўвацца. Ці так, кшталту, "Гэта не мы! Гэта ўсё вось гэтага нячысціка эксперыменты" (смяецца). Гэта значыць, схаваліся за "эксперыменты". Тэхнічна ўсё можна рэалізаваць, як тут, так і там – 21 стагоддзе ўсёткі!

Еўрарадыё: Так калі ж гэта ўсё можна будзе ўбачыць і пачуць жыўцом?

Андрэй Жукаў: Гэта ўжо, калі не ляніва будзе!

Ірэна Катвіцкая: (смяецца) Гэта таксама, вядома. Магчыма, праграма будзе паказаная ў ракурсе "Мірскіх вечароў" - сёння ёсць такая прапанова. І паступіла прапанова ад тэатральных рэжысёраў, папрацаваць з гэтай праграмай, зрабіць з яе тэатралізаванае дзейства. Таму, хутчэй за ўсё, ужо толькі ўлетку.

Аляксей Варсоба: Я думаю, што, калі ў нас назапасіцца матэрыялу на паўнавартасную праграму, мы не будзем чакаць. Мы самі правім ініцыятыву і зробім прэзентацыю – пакажам, як гэта ўсё магло б выглядаць. А зараз мы, хутчэй, чакаем прапановаў. Пакуль яны не паступяць, напэўна, не будзем нічога рабіць.

Гэта проста сучасная гарадская музыка, музыка 21 стагоддзя, у тым месцы і ў той час, у якім мы знаходзімся.

Еўрарадыё: Вернемся да эмацыйнага складніку праекта. Аднойчы Ірэна і Лёша сустрэліся ў Андрэя ў студыі і адразу вырашылі працаваць разам. Чаму вы спыніліся на папулярным сёння этна-электронным накірунку? Бо ледзь не кожны другі беларускі музыка спрабуе штосьці зрабіць у гэтым рэчышчы.

Аляксей Варсоба: Ну, электроніка – гэта прылада. І што значыць, "кожны другі"? Няма такога!

Андрэй Жукаў: Можна і я ўлезу? Я не згодзен з тэрмінам этна-электроніка. Тое, што робім мы – гэта сучасная музыка з элементамі і таго, і іншага, і трэцяга. Тут столькі ж электронікі, колькі не электронікі: як правільна сказаў Лёша – гэта прылада. Гэта проста такая падача музычнага матэрыялу – і асэнсаваная, і народжаная ў нейкай сумеснай творчасці сумеснымі дбаннямі… Гэта не этна, не электроніка, і, тым больш, не этна-электроніка. Гэта проста сучасная гарадская музыка, музыка 21 стагоддзя, у тым месцы і ў той час, у якім мы знаходзімся. І ў той плоскасці. Гэта значыць, хай гэта плоскасць будзе для кагосьці дурдомам – я не супраць!

Еўрарадыё: Ці лёгка было знайсці агульную мову траім сталым асобам і адмыслоўцам у сваіх абласцях?

Ірэна Катвіцкая: (смяецца) Так, нам было лёгка адразу. Нам з Андрэем адразу стала лёгка. Калі Лёша Варсоба прыйшоў, неяк яшчэ лягчэй стала – мы зразумелі, што ёсць трэці – неабходны, такая выдатная гармонія на траіх.

Аляксей Варсоба: Калі збіраюцца людзі, і яны жадаюць чагосьці падобнага, і калі яны гатовыя супрацоўнічаць, у іх абавязкова што-небудзь атрымаецца.

Еўрарадыё: Ірэна, ці ёсць нейкая група песень, якая падыходзіць менавіта вашаму рэпертуару? Чым ты кіруешся ў выбары песень?

Ірэна Катвіцкая: У дадзеным выпадку песні выбіраю ні па рэгіёне, ні па жанры, а па стане. Таму што тыя вандраванні, якія мы здзяйсняем у музыцы, зацыкленыя на пэўным стане душы, настроі. І вось з пэўным настроем я прыходжу, паказваю, і потым ужо адбываецца асэнсаванне.

Андрэй Жукаў: Гэта значыць, гэта, яшчэ раз паўтаруся, гэта не этнічны праект, таму яго не трэба разглядаць рэгіянальнымі песнямі. Гэта не музычны дапаможнік для вучняў, гэта проста музыка. Музыка-стан. І тут ужо больш важныя, як кажа Ірэна, настрой, і тая сінэргія, якая была дасягнутая. І тут ужо нават часам робіцца не важным за ўсім гэтым і сам матэрыял. Проста гэта сугучча і гармонія, якія мы знаходзім спачатку ў нашых сэрцах, душах, у нашым сумесным тварэнні.

Я разумею, як чалавек дасведчаны, што наш праект будзе цікавы толькі да той пары, пакуль ён нам цікавы.

Аляксей Варсоба: Андрэй, а што табе цікава ў гэтым праекце? Гэта нейкая доўгі інтарэс ці інтарэс кароткі? Гэта значыць, наколькі ты жадаў бы ісці?

Еўрарадыё: Вы бачыце гэты праект праз пяць, сем, дзесяць гадоў?

Андрэй Жукаў: Так, сапраўды, пытанне не ў брыво, а ў вока. Я не бачу нават свайго быцця заўтра, не кажучы ўжо пра пяць-дзесяць гадаў. Гэта значыць, я планаваў бы займацца гэтым усё жыццё, таму што мне гэта пакуль падабаецца, і, думаю, што не перастане падабацца. Ну, а калі перастане падабацца, натуральна, я не буду займацца тым, што мне не падабаецца. Я досыць вольны чалавек і не збіраюся гвалтаваць сябе і астатніх.

Аляксей Варсоба: Добра. А тады, ці можна назваць гэты праект крохкім?

Андрэй Жукаў: Крохкім у якім сэнсе?

Аляксей Варсоба: У тым, што ўсё можа парушыць яго быццё…

Андрэй Жукаў: Так само чалавечае быццё крохкае, нават планета крохкая – прыляціць метэарыт, трахне па планеце і можа яе раскалоць напалову. Ці чорная дзіра…

Аляксей Варсоба: Мне здаецца, метэарыт і чорная дзіра – гэта штосьці такое нерэальнае. А больш рэальныя ёсць пагрозы…

Андрэй Жукаў: Могуць прыйсці і забраць…

Аляксей Варсоба: У царкву забраць… (смяюцца)

Ірэна Катвіцкая: Камп'ютар забраць…

Андрэй Жукаў: Так, мы жывём у вельмі цікавай дзяржаве, я працую часам з непажаданымі для ўрада людзьмі. І натуральна, што могуць проста зачыніць, ці …. Пытанне нейкое дзіўнае! Так, крохкі праект. Ды любы праект -- крохкі! Любая сатворчасць… нават не ведаю, назаві мне, што не крохкае. І ён яшчэ больш крохкі таму, што часам ты застаешся ў вакууме, ну вось як, дапусцім, вы (гаворка ідзе пра Port Mone – заўв. аўт.) у Беларусі засталіся…

Аляксей Варсоба: Нібыта нас няма…

Андрэй Жукаў: Так, у той час, як вас ведаюць і ў Польшчы, і ва Ўкраіне, у Расіі. У Беларусі, можа быць, там, пагаўкаў нейкі з так званых экспертаў, і ўсё. І ад гэтага гэты праект робіцца яшчэ больш крохкім. Я разумею, як ужо чалавек дасведчаны, што наш праект будзе цікавы толькі да той пары, пакуль ён нам цікавы. І таму, я шчыра скажу, мне глыбока фіялетава меркаванне большасці, меншасці – наогул чыё б там ні было меркаванне. То бок, ад гэтага ён, вядома, робіцца меней крохкім (смяюцца). Я думаю, і гэта не толькі маё меркаванне будзе, што мы гэтую музыку робім не для таго, каб зарабляць, не для таго, каб "падрачыць на публіцы", маўляў, якія мы крутыя. Мы сабраліся дзеля цікавасці. Мы ўбачылі, пачулі і вырашылі гэта зрабіць. І таму, як мы ўсё гэта будзем рэалізоўваць, ужо не гэтак важна. Таму, хто захоча далучыцца да гэтага і падарожнічаць разам з намі – сардэчна запрашаем! Як бы, сістэма адкрытая!

А гэта штосьці… Я не ведаю. Блазнота, можа?

Еўрарадыё: Гэта значыць, магчымыя яшчэ нейкія ўдзельнікі гэтага праекта?

Андрэй Жукаў: Натуральна! Я вось жадаў бы папрацаваць з мастакамі, з рэжысёрамі, зрабіць кіно, мультфільм, яшчэ штосьці. Не толькі з гэтага пункту гледжання, што праект адкрыты – ну, ён не такі ўжо адкрыты – натуральна, якую-небудзь Барабаншчыкаву я ў гэтым праекце не бачу. Я нават адзначу: калі раптам штосьці там кшталту Паліны Смолавай адчуе, ну, я ў гэтым моцна сумняваюся, і прыйдзе – то калі ласка.

Еўрарадыё: А калі заўтра да вас прыйдзе Ігар Варашкевіч і папросіць падыграць на губным гармоніку і Вераніка Круглова прапануе свой вакал, вы не будзеце супраць?

Андрэй Жукаў: Буду!

Аляксей Варсоба: Гэта не надта аўтаматычна – тут жа патрэбны дыялог! Калі ўзнікае ўзаемнасць – тады штосьці можа адбывацца. Але пакуль не адбываецца – гэтага не можа быць штучна. Чаму я гэта пытанне пра крохкасць і задаў? Таму што гэта не тое, на што мы робім стаўку - гэта жыццё! І ў чымсьці іншым мы, напэўна, зарабляем, знаходзім, чым плаціць за кватэру. А гэта штосьці… Я не ведаю. Блазнота, можа? Штосьці такое, што трэба рабіць, але ты ўвесь час разумееш, што акрамя цябе гэта мала каму цікавае.

Мы проста распаўсюджваем свой пункт гледжання, выкарыстоўваючы традыцыі распаўсюджання, якія цяпер існуюць.

Еўрарадыё: Стварылася ўражанне што New Image Orkestra – гэта праект, які вы робіце выключна для сябе: вам усё адно, як ён будзе ўспрыняты слухачамі, ці будзе ён прадавацца… Гэта значыць, гэта ваш цяперашні ўнутраны стан, які адлюстраваны ў музыцы…

Аляксей Варсоба: Не, гэта лепш параўнаць з гульнёй. Вось, дзіця гуляе, і яно цешыцца сваёй магчымасцю рухацца. Мы гуляем, мы думаем музычнымі катэгорыямі, і мы цешымся тым, як мы можа імі, груба кажучы, кіраваць. Як мы можам у гэтым музычным свеце купацца, рухацца, думаць. Гэта заўсёды спроба, ступіць на наступную прыступку – мы не робіі таго, што мы ўмеем, і таго, што мы робім дзесьці ў іншых месцах. Мы спрабуем быць крыху лепшымі, разумнейшымі, мацнейшымі.

Андрэй Жукаў: Вось. І камерцыялізацыя мастацтва ў канчатковым выніку прывяла да такога становішча, якое цяпер існуе: гаўно-кіно, гаўно-музыка, гаўно-тэатр. І ўсё "зашоранае", усім патрэбныя тэрміны, мерчэндайзінг і ўсякая лухта, якая залезла нават у мультфільмы, камп'ютарныя гульні, кнігі. Калі дзеля камерцыі і прыбытў робяць нейкія недаробкі, нейкі недабуд, і нараджаюцца нейкія крэатыўныя калекі. То бок, калі адчуваеш, што маглі б зрабіць добрае штосьці, рэальна крутое, а з-за таго, што тут стаялі прадзюсары і штат усякіх бухгалтараў, з гэтага чагосьці крутога атрымалася велізарная клякса. Увогуле, мы супраць гэтага. Таму мы і робім так, каб нам падабалася, нягледзячы на гэтыя ўсякія штучкі.

Еўрарадыё: Але ўсё ж вы прадаёце свой дыск…

Аляксей Варсоба: А гэта менавіта даказвае, што нам гэта не важна.

Андрэй Жукаў: Справа ў тым, што цяпер існуе такая форма распаўсюджання. Мы яго не толькі прадаём – ён выкладзены бясплатна ў інтэрнэце, да мяне заходзяць мае корышы – я ім, вядома ж, з задавальненнем гэта даю. Бо я не бачу вялікай аўдыторыі, ну і сам выхад гэтага дыска, дапусцім, тут – колькі дыскаў я ўжо панавыпускаў – усе яны спёртыя нашымі піратамі! Мы працавалі-гарбелі, а хтосьці на гэтым зарабляў, не меў да гэтага ніякага дачынення. З гэтага пункту гледжання, ніякай камерцыі няма. Таму продаж дыскаў – гэта вельмі гучна сказана. Мы проста распаўсюджваем свой пункт гледжання, выкарыстоўваючы традыцыі распаўсюджання, якія цяпер існуюць.