Рост цэн і падзенне даходаў: куды вайна ва Украіне адкоціць беларускую эканоміку

06/05/2022 - 16:28

Падзенне эканомікі ў бездань затармазілася / калаж Улада Рубанава, Еўрарадыё

Падзенне эканомікі ў бездань затармазілася / калаж Улада Рубанава, Еўрарадыё

У горшым выпадку Беларусь страціць праз вайну ва Украіне каля 20% ВУП. Нават пры самым спрыяльным сцэнары цэны будуць расці прыкладна на 20% у найбліжэйшы год.

Пакуль наступствы вайны ва Украіне не прывялі да катастрофы ў беларускай эканоміцы. Аднак удар аказаўся моцным.

Пра тое, як прадпрымальнікі спрабуюць ратаваць становішча спраў, чаму глыбіню спаду прадказаць складана, але голаду ў Беларусі не будзе, расказалі на экспертнай дыскусіі Банка Ідэй.

"Дно — мінус 20% ВУП і фінансавы крызіс"

Калапсу не адбылося, але востра адчуваюцца транспартныя і лагістычныя праблемы і складанасці з разлікамі, адзначае старшы навуковы супрацоўнік BEROC (Кіеў) Дзмітрый Крук.

Рост цен и падение доходов: куда война в Украине откатит белорусскую экономику

Замежныя партнёры асцерагаюцца, што грошы з Беларусі не дойдуць да іх, а будуць замарожаныя / pexels.com

— Апошнія два месяцы ключавое пытанне — перабудова транспартных лагістычных ланцужкоў. Чаму я з гэтага пачаў? У эканамічнай тэрміналогіі гэтыя рэчы генеруе так званы шок прапанавання. Калі нейкія праблемы закранаюць паводзіны фірмы як вытворцы, наступствы такіх крызісаў заўсёды значна больш маштабныя.

Цяпер праблемы і з попытам на тавары і паслугі — таму што людзі імкнуцца эканоміць або іх даходы скарачаюцца, — і з прапанаваннем праз праблемы ў кампаній. Таму эканоміцы пагражае яшчэ больш глыбокае падзенне. Аднак бізнесам удаецца адаптавацца і працаваць, хай нават з вялікімі выдаткамі, адзначаюць Дзмітрый Крук і бізнесмен Аляксандр Кныровіч.

— Адпаведна, шок прапанавання пакуль існуе хутчэй у замарожаным стане. Таму эканоміка ў завіслым стане. Захоўваюцца варыянты, наколькі хуткім і глыбокім можа быць падзенне, — кажа Дзмітрый Крук.

Самае дрэннае развіццё падзей будзе ў выпадку, калі транспартныя і лагістычныя праблемы працягнуць нарастаць.

Бізнесу ў Беларусі не прывыкаць да цяжкіх умоў. Пратэсты ў 2008 годзе / Reuters

Па звестках Аляксандра Кныровіча, многім бізнесам удаецца балансаваць у новай рэальнасці, аднак настроі песімістычныя.

— Магу сказаць, што прадпрымальнік фігура такая, што ядзерны выбух перажыве. Сакавік быў шокам. Красавік ужо месяц-паказчык. І калі мы гаворым пра невялікага прадпрымальніка ў вузкім сегменце, то ў некаторых адчуванне, што, увогуле кажучы, нічога страшнага не адбылося. Была ў іх упакоўка з Украіны, давялося пераключыцца на крыху даражэйшую ўпакоўку з Кітая.

Калі мы гаворым пра сярэдні бізнес, які мае склады, вытворчасці, некалькі сотняў рабочых, то там падзенне ў сакавіку, груба кажучы, на 20%, у красавіку — на 30%. Перспектыва далёкая жахлівая. Вядома, на гэтым фоне не ідзе гаворка ні пра якія інвестыцыі. І вядома, людзі актыўна разважаюць, ці не перавезці ім абсталяванне, якое прастойвае, у Літву альбо ў Польшчу, — расказвае Аляксандр Кныровіч.

Хоць справы дрэнныя, вяртання дзевяностых гадоў не будзе, адзначае Дзмітрый Крук.

— У нас нават у моладзі траўма дзевяностых. І заўсёды ўзнікае чаканне, што будзе банальны голад. Банальнага голаду не будзе. Глабальная эканоміка знаходзіцца на прынцыпова іншым узроўні развіцця, і голад у сучаснай краіне Еўропы нават пры катастрафічным сцэнары дапусціць вельмі складана.

І апошні штрых. У стане няхай не крызісу, а эканамічнай недаразвітасці мы знаходзімся апошнія дзесяць гадоў. За гэты час сярэдні тэмп росту каля аднаго адсотка. Пры тым што па ўсіх фундаментальных паказчыках рост на ўзроўні шасці з паловай — сямі адсоткаў. Гэта значыць, за апошнія дзесяць гадоў мы павінны былі стаць у два разы багацейшымі, а замест гэтага мы боўтаемся незразумела дзе і разважаем пра тое, ці ўдасца захаваць заробак 500 долараў. Гэта гучыць страшна, — рэзюмуе Дзмітрый Крук.

Каб сачыць за галоўнымі навінамі, падпішыцеся на канал Еўрарадыё ў Telegram.

Мы штодня публікуем відэа пра жыццё ў Беларусі на Youtube-канале. Падпісацца можна тут.