Што папярэднічала затрыманню Васіля Верамейчыка

21/11/2024 - 16:40

Васіль Верамейчык / тэлеканал АНТ

Беларускага дабраахвотніка Васіля Верамейчыка затрымалі 13 лістапада ў Ханоі. Сябры кажуць, што прычынай стала бойка. Як сцвярджае Блок Пракоп’ева-Ягорава, гэта магла быць спланаваная аперацыя беларускага КДБ, бо ўжо на наступны дзень В’етнам перадаў экс-байца ў Беларусь.

Еўрарадыё пагаварыла з людзьмі, якія знаёмыя з сітуацыяй Васіля.

Канфлікты ў ПКК

Андрэй Кушнераў — салдат ЗСУ з дзявятай брыгады і паплечнік Васіля па Аб’яднанню ветэранаў і фракцыі ў Каардынацыйнай радзе. Ён распавёў, што яшчэ ў ліпені 2022 года канфлікт у палку закрануў амаль усіх, і забарону на ўезд атрымалі не толькі Васіль, але і некалькі іншых байцоў.

“І гэта пасля таго, як чалавек атрымаў раненне, атрымаў узнагароду. Ён паехаў да сям’і, а пасля хацеў вярнуцца. Яму сказалі “не”. У яго стаіць у пашпарце штамп ад СБУ. Прычын не называлі. Ён шмат разоў спрабаваў вярнуцца. У мяне на руках ёсць запрашэнне ад 79-й брыгады дэсантна-штурмавых войск Украіны. Гэта 2023 год”.

Сярод прычын канфліктаў Кушнераў называе і пытанні “дзесяціны”, і адносіны людзей са штаба да тых, хто ваюе, і ўвогуле паміж падраздзяленнямі.

“Можна ўспомніць, калі ў размяшчэнні часткі Васіль хадзіў з гранатай, баяўся за сваё жыццё літаральна перад звальненнем. Былі такія моманты”, — кажа Кушнераў.

Адзін дабраахвотнік, які быў знаёмы з Васілём, расказаў, што так ці інакш усе былі сведкамі тых канфліктаў.

“[Васіль] быў нармалёвы хлопец, але, здаецца, вайна і сітуацыя з ПКК моцна на яго паўплывалі ў негатыўны бок. Як то кажуць “паплавіла”. Нават бачна, як ён фізічна змяніўся.

Гатовы паверыць, што нехта з ПКК “настучаў у СБУ” і сказаў маўляў “дрэнныя людзі”, ну яго і прыжалі, забаранілі ўезд ва Украіну. На жаль, тут няма адэкватных і празрыстых схем у адносінах да беларусаў”.

На наступны дзень пасля з’яўлення Верамейчыка ў эфіры ОНТ тг-канал палка Каліноўскага, якім кіруе старое камандаванне, выпусціў заяву. Між іншым у ёй гаварылася, што ніякай забароны на ўезд ва Украіну ад ГУР не існуе.

“Разам з тым, варта адзначыць, што забароны на ўезд ва Украіну ад ГУР, як пішуць некаторыя медыя, для добраахвотнікаў не існуе. Гэтыя пытанні знаходзяцца ў кампетэнцыі СБУ і памежнай службы Украіны”.

Што папярэднічала затрыманню Васіля Верамейчыка

Васіль Верамейчык / Наша Ніва

Іншы канал палка зрабіў заяву, што не будзе каментаваць справу.

“Мы разумеем складанасць сітуацыі і знаходзімся ў кантакце з усімі кампетэнтнымі органамі, якія займаюцца гэтай справай”.

Еўрарадыё накіравала запыт у СБУ і ГУР паводле гэтых дзвюх версій.

Літва

У Літву Верамейчык прыехаў у верасні 2022 года. Там ён атрымаў адмову ў відзе на жыхарства. Бо, як працытаваў Кушнераў, “служачы ва Узброеных сілах Рэспублікі Беларусь абавязаны быць лаяльным да Рэспублікі Беларусь і падтрымліваць беларускія ўлады, а таксама іх агрэсіўную знешнюю палітыку, якая ўяўляе пагрозу нацыянальнай бяспецы Літвы”.

Справа ў тым, што Верамейчык скончыў Ваенную акадэмію Беларусі і служыў у Печах. Са службы звольніўся ў 2016 годзе, пасля чаго працаваў у ІТ.

Пасля Літвы Верамейчык з’ехаў у Грузію, адтуль у першы раз у В’етнам. І нарэшце, у кастрычніку 2024-га ён спрабаваў прыляцець са Стамбула ў Варшаву, дзе сутыкнуўся з наступнай праблемай.

Адвакат Алесь Міхалевіч называе ўключэнне Літвой Васіля ў SIS (шэнгенская інфармацыйная сістэма) злоўжываннем.

“Літва ўключыла ў SIS, пагроза нацыянальнай бяспецы. Бо быў афіцэрам беларускага войска, скончыў вайсковую акадэмію”.

Таму Васіль і сутыкнуўся з далейшымі праблемамі ў краінах ЕС, напрыклад, з Польшчай.

“Яму не давалі візу і не пускалі. На статус гатовыя былі браць праз закрыты лагер, без сувязі са знешнім светам”, — каментуе Алесь Міхалевіч.

Польшча

У Польшчу Верамейчык спрабаваў прыехаць у кастрычніку 2024 года. У варшаўскім аэрапорце ён папрасіў прытулку, але сам жа адмовіўся ад гэтага і з’ехаў з Польшчы.

“Яго маральны стан ужо быў дастаткова цяжкі, таму што ўсюды забарона. Фінансава таксама дастаткова складана, таму што з яго адвакат цягнуў грошы. Васіль тады палічыў, што занадта складаная працэдура і няма ніякіх шанцаў, гарантыяў, што ён усё ж такі зможа там застацца”, — кажа Кушнераў.

Ён апраўдвае гэты ўчынак тым, што ветэраны часта маюць псіхалагічныя траўмы і не заўсёды добра разумеюць, як працуе еўрапейская бюракратычная сістэма.

Украіна

Верамейчык перад гэтым працягваў змагацца за адмену забароны на ўезд ва Украіну. Гэта было ў 2023-м і ў 2024-м. Па словах Кушнерава, той быў згодны прайсці паліграф, крокі да гэтага пачаў рабіць яшчэ падчас побыту ў Грузіі. Яму абяцалі з Украіны дапамогу, але нічым гэта не заканчвалася.

Васіль Верамейчык / Facebook

14 лістапада Кушнераў званіў паслу па асобых даручэннях МЗС Украіны па Беларусі Ігару Кізіму і ў іншыя арганізацыі, але Украіна не робіць ніякіх крокаў, каб паўплываць на сітуацыю.

Андрэй Кушнераў кажа, што зараз яны будуць ствараць петыцыю да ўкраінскіх уладаў у першую чаргу, да прэзідэнта з заклікам унесці Васіля Верамейчыка ў спіс на абмен і абмяняць яго на нардэпа Яўгена Шаўчэнку.

Паводле, беларускага закону экс-байцу пагражае ад 10 да 15 гадоў пазбаўлення волі за ўдзел у палку Каліноўскага, які раней прызналі тэрарыстычнай арганізацыяй. Або і пакаранне смерцю, калі яго абвінавацяць у “тэрарызме”.

Тут мы маем прыклад грамадзяніна Германіі Рыка Крыгера. Яму ў Беларусі вынеслі смяротны прысуд за "незаконныя дзеянні ў дачыненні да агнястрэльнай зброі", "прывядзенне ў непрыдатнасць транспарту ці шляхоў злучэння", "стварэнне ці ўдзел у "экстрэмісцкім" фармаванні", "агентурную дзейнасць", "наёмніцтва" і "акт тэрарызму".

Ягоная справа таксама тычылася палка Каліноўскага, а менавіта яго структурнага падраздзялення — замежнага механізаванага батальёна "Western".

Каб сачыць за галоўнымі навінамі, падпішыцеся на канал Еўрарадыё ў Telegram.

Мы штодня публікуем відэа пра жыццё ў Беларусі на Youtube-канале. Падпісацца можна тут.