Браты Гадзюкіны: На рок-пенсію не збіраемся, хоць вагу гітар ужо адчуваем

04/12/2014 - 12:18

Даведка Еўрарадыё: Легендарны ўкраінскі блюз-панк-фольк гурт “Браты Гадзюкіны” нарадзіўся ў Львове ў 1988 годзе, у 1989 годзе выдаў свой першы альбом «Всьо чотко!». З 1996 года гурт практычна не выступае. У 2006 гурт часова аднавіў канцэртную дзейнасць, выступіўшы ў Кіеве. 3 жніўня ва ўзросце 46 гадоў пасля цяжкой хваробы з жыцця пайшоў лідар гурта Сяргей Кузьмінскі. У 2013 годзе музыканты прымаюць рашэнне зноў сабрацца разам і ў 2014 запісваюць альбом «MADE IN UKRAINE».

Еўрарадыё: Рэдка калі пасля смерці лідара гурта музыканты працягваюць працаваць: запісваць новыя песні, гастраляваць. Прайшло амаль 20 гадоў пасля сыходу з жыцця фронтмэна “Братоў Гадзюкіных” Сяргея Кузьмінскага – што падштурхнула да аднаўлення гурта?

Ігар Мельнічук (бас-гітара, спеў): Так, мы спынілі працу ў, здаецца, 1996 годзе. Праўда, адзін раз збіраліся дзеля выступу – у 2005 годзе. Калі не стала Сяргея, нам, канешне, было цяжка, кожны з нас займаўся сваімі справамі, ачухваўся пасля гэтага патрасення. Але потым мы вырашылі зноў іграць. Неяк так атрымалася, што яшчэ да рэвалюцыі Годнасці ў нас напісаўся матэрыял для новага альбома. Немагчыма не пісаць, калі жывеш у краіне і пастаянна адчуваеш гэта напружанне… Яно пастаянна нарастала. Але я ніколі не думаў, што ў нас можа дайсці да такога – да рэвалюцыі! Я думаў, што ўкраінцы будуць, як заўжды, і далей сумаваць кожны на сваёй кухні, і так бы гэты Януковіч быў бы і быў… Але не! А мы ў гэты час песні рабілі, думалі зноў збірацца, а ў гэты час і ўся краіна ўзнялася.

Ігар Мельнічук

Павло Крахмальеў (клавішы, спеў): Яшчэ калі Кузя (Сяргей Кузьмінскі) быў жывы, але ўжо выступаць не мог, мы казалі пра магчымасць зноў сабрацца. Але сітуацыя тады, відаць, была такая, што новыя песні яшчэ не выспелі. Бо песні – гэта што? Сацыяльны выкід нейкай думкі. Тады гэтага не было, а пасля Кузя пайшоў з жыцця. Каб ушанаваць яго памяць, мы зрабілі канцэрт-трыб’ют, на якім выступілі ўсе зоркі ўкраінскай рок-сцэны. Дарэчы, тады і Ляпісы ігралі, сваёй версіяй “Наркаманаў у агародзе” парвалі зал проста. Менавіта тады, пабачыўшы вочы людзей і патрэбу ў тым, што мы робім, вырашылі сабрацца. Да, і сітуацыя ў краіне станавілася ўсё больш напружанай. Тады ў Ігара і нарадзіліся гэтыя песні, што ўвайшлі ў новы альбом. Трэба быць на сваім месцы і рабіць сваю справу!

Еўрарадыё: Як вызначалі, хто будзе пісаць тэксты ды музыку, хто будзе спяваць?

Ігар Мельнічук: Яно само неяк атрымалася. Тут акурат сітуацыя, калі ўсё павінна натуральна атрымлівацца. Адзінае, што мы вырашылі: мы нікога не будзем браць замест Сяргея на фронтмэна.

Еўрарадыё: Крыху да гісторыі: гісторыя гурта пачыналася ў савецкі час – чаму вырашылі спяваць па-ўкраінску, а не на агульнай эсэсэсэраўскай мове?

Міхайло Лундзін (бубны, спеў): Проста таму, што мы жывём ва Украіне! Я лічу, што кожны, хто жыве ва Украіне, хай ты рускі, яўрэй ці паляк, абавязаны ведаць і размаўляць на гэтай мове. Гэтак як тое, калі б ты жыў у ЗША, то павінен быў бы ведаць англійскую мову. Да ўсяго, мы ж усе – карэнныя львавяне-ўкраінцы.

Міхайло Лундзін

Генадзь Вярбяны (гітара, спеў): Большасць песень былі напісаныя Сяргеем, а ён вельмі добра ўмеў карыстацца мовай: тэксты былі вельмі “сакавітыя”. Калі іх перакласці на рускую мову, то яны згубяць 70% сваёй прыгажосці. Там выкарыстоўваўся западзенскі, галіцкі дыялект, усё атрымлівалася вельмі смешна. Я пазнаёміўся з творчасцю “Гадаў” спачатку як слухач і памятаю, як хадзілі гэтыя касеты па руках, – нейкі там пяты перазапіс.

Генадзь Вярбяны

Павло Крахмальеў: І феномен Кузіных тэкстаў быў у тым, што гэта звычайны чалавек, які ходзіць па вуліцы і які так вось размаўляе. І на такой мове спяваюць песні, чаго раней ніколі не было. А вы ж ведаеце, што ўсё новае ўспрымаецца на 50% з асцярогай і на 50% – з цікаўнасцю. На гэтым канфлікце і будаваўся феномен Кузіных тэкстаў.

Павло Крахмальеў

Еўрарадыё: Чытаў, што яшчэ доўга пасля стварэння гурта музыканты паміж сабой гаварылі па-руску…

Ігар Мельнічук: Не зусім так. Да прыкладу, я вучыўся ва ўкраінскай школе, у мяне бацька – украінец. Львоў заўжды быў моцна намяшаны, там шмат нацыянальнасцяў жыве: і яўрэі, і ўкраінцы, і рускія, і палякі, армяне, грэкі.

Міхайло Лундзін: А вось я, напрыклад, чысты русак! Я ўсё жыццё гаварыў па-руску. У мяне шмат сяброў украінцаў, да і ў самім Львове, ніколі з гэтым не меў ніякіх праблем.

Павло Крахмальеў: У нас у двары ўсе размаўлялі па-ўкраінску, а я – па-руску, і ніколі не было ніякіх праблем. Я свабодна размаўляю па-ўкраінску, а мая маці не ўмела гэтага ніколі. А яна ў Львове жыве з 1946 года – вы ўяўляеце сабе, якія гэта былі часы?! Там жа, як мы чулі, і бандэраўскі рух быў і ўсё астатняе. Але яе ніхто ніколі за рускую мову не… не чукаў, карацей.

Еўрарадыё: Але ж расійскія СМІ расказваюць, што там у вас, у Львове, самае логава бандэраўцаў і фашыстаў!

Міхайло Лундзін: Пакажыце мне хоць аднаго бандэраўца! Які ён: махнаценькі, чорненькі ці які ён? Я ўсё жыццё ў Львове пражыў – пакажыце мне гэтага страшнага бандэраўца!

Ігар Мельнічук: Вось таму мы зараз прынцыпова не хочам, хаця б гэты час, выконваць на канцэртах песню “Мы – хлопцы з Бандэрштата”. Бо гэта песня светлая, пра лёс “бацяр”. Гэта не хуліганы, а такія вось гарадскія хлопцы, якія нечым падобныя на “за двума зайцамі” – памятаеце такіх? Такія марнатраўцы жыцця. Ці як правільна сказаць? Во, стылягі! Але калі мы зараз пачнём спяваць такія песні, то людзьмі гэта будзе ўспрынята як нейкі такі нацмэнскі дэмарш. А мы б менавіта ў гэты момант не хацелі б гэтага.

Павло Крахмальеў: Я б супрацоўнікам расійскіх СМІ, я ж павінны адшукваць праўду, параіў пачытаць тое, пра што пісаў Сцяпан Бандэра. І тады яны будуць мець права, выкарыстоўваць гэта ў сваёй творчасці. А то людзі не ведаюць гісторыі і кідаюцца словамі – гэта ўсё ад банальнага невуцтва.

Еўрарадыё: Але ж вашы прыхільнікі на канцэртах патрабуюць менавіта гэтую песню?

Міхайло Лундзін: Патрабавалі сёння ў Кіеве, патрабавалі і некалькі дзён таму на канцэрце ў Львове – мы не ігралі. Не хочам, каб былі на гэтым нейкія спекуляцыі – мы не спекулянты!

Павло Крахмальеў: Падчас рэвалюцыі на Майдане павесілі вялізны партрэт Бандэры. Гэта – правакацыя. Вы ж самі бачылі, што менавіта пасля пэўных дзеянняў і выказванняў пачаліся падзеі ў Крыме. З такімі рэчамі трэба быць вельмі асцярожнымі. Мы прафесіяналы ў музыцы, а не ў палітыцы, то лічым, што лепш гэтую тэму пакуль не кранаць.

Еўрарадыё: Вас нават у тыя, яшчэ савецкія часы запрасілі на “Калядныя сустрэчы” да Алы Пугачовай – гэта вам дадало папулярнасці на радзіме?

Міхайло Лундзін: Калі вы памятаеце 80-я – тады ўсё залежала ад Масквы. Мы паехалі чыста, каб прабіцца: калі Масква прапускае, то і на радзіме ўсё будзе добра.

Ігар Мельнічук: У нас жа ў той час хапала розных чыноўнікаў, якія ўсё забаранялі. А тут яны ўбачылі, што Масква паказала, значыцца, – усё нармальна. А потым гэты СССР заваліўся, дзякуй Богу, але ўсё адно гэтая паездка і выступ далі гурту добры штуршок.

Еўрарадыё: Пасля поспеху ў Пугачовай не было прапаноў: “Украінская мова – добра і прыкольна, але зрабіце праграму па-руску і паедзеце з турам па Расіі”?

Міхайло Лундзін: Нешта такое было, але мы ніколі на гэта не ішлі. Гэта было для нас прынцыпова – спяваць па-украінску.

Ігар Мельнічук: Я ўжо казаў: прыбраць у “Гадзюкіных” мову, і ўсё – гэтай групы няма. Бо 50% яе каларыту – гэта былі менавіта тэксты. А рабіць кан’юнктуру толькі дзеля таго, каб Расія нас палюбіла…

Міхайло Лундзін: Ведаеце, мы неяк выступалі на Арбаце, і людзі нас вельмі добра прымалі, і былі станоўчыя водгукі з музычнай маскоўскай андэграўднай тусоўкі.

Ігар Мельнічук: Зразумела, што некаторыя ўкраінскія словы расіяне разумелі. А што, мы моцна ведалі англійскую мову ў часы маладосці, калі мы любілі Led Zeppelin? А Deep Purple я неяк пераклаў тэксты, дык лепш бы я гэтага не рабіў – у іх тупыя тэксты, лепш не ведаць, што там спяваюць! Я жартую пра Deep Purple, але, сапраўды, вельмі шмат у рок-музыцы тупых тэкстаў. Па-ўкраінску нашы тэксты гучаць, а перакласці іх на рускую мову – і будзе нейкі шлак і тупізм. Таму мяняць арыентацыю мы не жадалі!

Еўрарадыё: Але ж колькі гадоў вы не былі на сцэне – не было асцярог, што на вас забыліся, што давядзецца пачынаць з нуля?

Міхайло Лундзін: Мы над гэтым асабліва не задумваліся: нас прэ – мы іграем. А як там публіка… Ну, тыя канцэрты, што мы зараз адпрацавалі ў межах тура, – было ўсё вельмі клёва. У нас не было такіх чаканняў, што мы мусім вылезці на самую высокую кропку музычнага Алімпа. Але я быў прыемна здзіўлены тым, што людзі ведаюць ужо шмат якія нашы новыя песні. Не, пэўныя сумневы былі: “А як яно будзе?”, але зараз яны ўжо адышлі.

Ігар Мельнічук: Людзі схільныя забывацца, гэта праўда. Тым больш што мы даўно сышлі. Так што ёсць тое, што на нас падзабыліся, а ёсць і тое, што людзі не ведаюць, як гэты гурт будзе без Сяргея. Да ўсяго, у краіне зараз вайна, і мы ні кліпаў ніякіх не здымаем, ніяк сябе не прамоўціруем. Выклалі трэкі ў інтэрнэт і не прадаём альбом, што з пазіцыі бізнесу – няправільна. І аб’явілі: калі ў кагосьці пасля спампоўвання нашых трэкаў з’явілася жаданне пералічыць нейкія грошы, то хай пераводзіць іх у фонд дапамогі ўцекачам. Але мы паступова сваю публіку займеем.

Еўрарадыё: Ці разлічвалі вы, што на канцэрты будзе прыходзіць моладзь?

Міхайло Лундзін: Наш першы канцэрт тура ў падтрымку альбома Made in Ukraina (канцэрт праходзіў у Львове – Еўрарадыё), і калі мы ўбачылі поўны зал людзей, якія прыйшлі нават са сваімі дзецьмі! Было і шмат моладзі – у зале сабраліся тры пакаленні “Гадзюкіных”!

Ігар Мельнічук: Я не вельмі пучуся са сцэны ў зал, але ж вы самі бачылі сёння: і ў Кіеве на канцэрт прыйшлі і 60-гадовыя людзі з унукамі, і моладзь. Няма такога, што толькі наша пакаленне прыходзіць, і гэта клёва. Бо мы б хацелі, каб нас чулі маладыя.

Еўрарадыё: Моцна новы альбом адрозніваецца ад ранейшых?

Міхайло Лундзін: Канешне, моцна. Гэта – з вышыні пражытых гадоў глядзіш на музыку і на тэксты.

Ігар Мельнічук: Я, калі пісаў тэксты, не спрабаваў капіяваць Сяргея, менш у тэкстах суржыка (украінская трасянка – Еўрарадыё), больш правільная ўкраінская мова. Магчыма, у далейшым мы станем больш падобныя да былых “Гадзюкіных”, але менавіта гэты альбом іншы і па тэкстах, і па музыцы – яна больш “цёмная”. Ведаеце, ён жа яшчэ і ў такі час пісаўся – калі гэтая самая бойня была на Майдане, у тыя жахлівыя тры дні.

Міхайло Лундзін: Уявіце сабе наш стан: раніцай едзеш на рэпетыцыю, вечарам – у студыю, а 12 ночы вяртаешся дамоў і з 12 да 5 раніцы глядзіш навіны: “Што там на Майдане?” І чыста сядзіш, бухаеш ды перажываеш за гэтую справу… А раніцай ізноў трэба працаваць. Гэта ж сапраўдная мясарубка была! Па шчырасці, хацелася ўсё кінуць і пайсці туды.

Ігар Мельнічук: Мяне спыніла толькі тое, што ў мяне рука зламаная і ў гіпсе была – я рэальна разумеў, што нічога там карыснага не зраблю. Але рвала дах вельмі моцна. Мы чым маглі Майдану дапамагалі, але самі там практычна не прысутнічалі. Ведаеш, я не моцна п’ю, але ў адзін з вечароў, гледзячы ў тэлевізар, я набухаўся проста як свіння. Бо глядзіш на ўсё, клініць, а ты яшчэ і зрабіць нічога не можаш. Гэта не магло на альбоме не адбіцца.

Еўрарадыё: Жадання напісаць песню на злобу дня не было?

Міхайло Лундзін: Ты ж разумееш: яно ж пішацца не па замове, а так, як з цябе прэ.

Ігар Мельнічук: Я яшчэ з савецкіх часоў не люблю ўсё гэтыя оды Брэжневу, партыі. Ведаю, што ўжо зараз напісалі да тых падзей людзі шмат добрай музыкі, але ўпэўнены, што яшчэ больш будзе канкрэтнай кан’юнктуры. Я зараз не магу ўзяць і напісаць песню пра “Нябесную сотню”. Я паважаю гэтых людзей, але я не змагу пра іх зараз напісаць песню, шчыра. Нешта становіцца колам унутры… Можа, трэба, каб час прайшоў.

Еўрарадыё: І няма крыўды, што фактычна гімнам Майдана стала песня беларускага гурта?

Міхайло Лундзін: Ну і выдатна. Музыкант – гэта персона, для якой межаў няма: яго любяць і ў Беларусі, і ва Украіне, і ў Расіі. Музыкантам ставіць перашкоды нельга. Калі музыканты прыязджаюць у нейкую краіну, спяваюць і людзей “уштырвае”, людзі пачынаюць задумвацца над тым, што адбываецца. Ну, ты разумееш, пра што я…

Ігар Мельнічук: Людзі ж самі выбіраюць, якую ім песню спяваць, правільна? Да ўсяго, яны ж не пісалі гэтую песню так: сёння Майдан, а заўтра яны песню зляпалі. Гэта шчырая песня, і таму людзі яе прынялі. Сёння людзі ўжо зусім іншыя: ім нейкую падманку ў галовы не засунеш!

Еўрарадыё: Большасць украінскіх рокераў выступалі на Майдане падчас Рэвалюцыі Годнасці, пасля – ездзілі ў зону АТА выступаць перад вайскоўцамі. А вы?

Ігар Мельнічук: Па праўдзе, на момант пачатку Рэвалюцыі мы яшчэ нават не збіраліся рэпеціраваць праграму, мы былі проста не гатовыя іграць. Да ўсяго, я выпадкова зламаў руку і хадзіў з гіпсам. Мы фізічна не маглі выйсці на сцэну. І я вельмі моцна ў душы псіхаваў, думаў: “Вось жа блін, усё так склалася!”. Ды і хлопцы ўвесь час былі ў Львове, бо мы пастаянна чакалі: ці будзе ваеннае становішча ў Кіеве? Ну і як іх было сюды везці, калі не зразумела, што будзе? І калі сітуацыя крыху разрулілася, хлопцы прыехалі сюды. Яшчэ працягваліся пратэстныя акцыі, але мы ўжо пачалі рэпеціраваць. Тым не менш мы перадалі свой альбом на Майдан, і яго там круцілі – людзі ж там знаходзіліся пастаянна, і для іх наша музыка гучала там.

Еўрарадыё: Гурт “Браты Гадзюкіны” – легенда ўкраінскага року. А ў вашым родным Львове гэтую легенду неяк ушанавалі: памятнай шыльдай на будынку, дзе рэпеціравалі? Дзе піва піць любілі?

Міхайло Лундзін: Да ну, навошта?! Тыя, хто ведае, той ведае, і хопіць. Дарэчы, таго дома, дзе мы рэпеціравалі, даўно няма – яго зруйнавалі.

Ігар Мельнічук: Да ты што – зруйнавалі?! Мы рэпеціравалі ў памяшканні дзіцячага ансамбля. Кіраўніком быў – светлая яму памяць – Аркадзь Сяргеевіч, які пускаў да сябе ўсіх рокераў рэпеціраваць за нейкія капейкі – там тры-чатыры гурта ў дзень рэпеціравалі. Шкада, што будынак зруйнавалі: там быў такі аднапавярховы домік накшталт клуба ў цэнтры горада. Я ўжо 15 гадоў у Кіеве жыву і нават не ведаў, што там у Львове змянілася… Я Кіеў таксама люблю, але душой па-ранейшаму львавянін. Шчыра, калі б мяне вырашылі ўшанаваць, да прыкладу, званнем ганаровага гараджаніна, то я б саромеўся па вуліцах хадзіць. Каб стаць народным і заслужаным артыстам, то гэта трэба заслужыць. А не тое што сраку паказаў і ўжо народны! Людзі купляюць сабе званні ці неяк там дамаўляюцца, а я б саромеўся. Вось калі нам будзе гадоў па 70 і я буду з кійком хадзіць, тады, можа, мне ганаровае месца ў трамваі дадуць.

Еўрарадыё: А вы, я гляджу, на рок-пенсію не збіраецеся?

Міхайло Лундзін: Гэта ж стан душы, гэта стыль жыцця. Ды гэта і ёсць само жыццё – музыка!

Ігар Мельнічук: Ды чаго далёка хадзіць: нам па 50, а тым жа “ролінгам” – па 75! І яны аджыгаюць. Я гляджу на рукі Рычардса – у яго артрыт, але як яны граюць! Мы проці іх яшчэ маладзёны. Але ведаеш, я ўжо адчуў, што ў гітары ёсць вага: яна кілаграм 10 важыць, і зараз ужо 2 гадзіны пастаяць з ёй на канцэрце – адчуваецца.

Еўрарадыё: У краіне вайна – ці час гэта для канцэртаў, кліпаў, новых альбомаў?

Ігар Мельнічук: Я не кажу, што мы “Воіны святла”, але толькі святлом можна перамагчы. Мне падаецца, што нашы канцэрты светлыя – яны людзям дораць надзею, радасць, пазітыў. Настрой павінен быць пазітыўны, а не “мы прайграем, бо Расія мацнейшая”.

Павло Крахмальеў: Мы – воіны духа! Толькі моцныя духам могуць супрацьстаяць і ў выніку перамагчы. Мы мусім несці пазітыў. Сённяшні канцэрт гэта і нам даказаў, і слухачам. Паверце, у нас людзі зараз вельмі моцна перажываюць за тое, што адбываецца. Калі, выбачайце за банальнасць, брат супраць брата. Мы сваёй музыкай падтрымліваем дух людзей.

Еўрарадыё: Да пачатку інтэрв’ю вы сказалі, што з канцэртам у Беларусі ніколі не былі, – няма жадання выправіць гэта?

Ігар Мельнічук і Міхайло Лундзін у адзін голас: Канешне, хацелі б! Для нас беларусы – браты. Мне падаецца, што беларусы – вельмі цёплыя людзі. У мяне бабуля па матчынай лініі была з Беларусі, так што нават нейкія карані там ёсць.

Дыскаграфія гурта:

2014 — «Made In Ukraine»

2011 — «Я вернувся домів», трыб’ют-альбом, падрыхтаваны для канцэрта памяці Сяргея Кузьмінскага.

2007 — «Краще», 2007 г.

2007 — «Love Story», 2007 г.

2006 — «Вродило» Live, 2006 г.

2006 — «Live à Bruxelles». Live, 1992 г.

2000 — «НА!ЖИВО». Канцэртныя запісы 1994—1995 гадоў.

1999 — «Щасливої дороги! (Бай, бай, мила!)».

1994 — «Було не любити».

1991 — «Ми хлопці з Бандерштадту».

1989 — «Всьо чотко!».