Пашпарт новай Беларусі разглядаюць ў ЕС: калі чакаць і ці можна будзе вандраваць

Еўракамісія разглядае пытанні, звязаныя з пашпартамі новай Беларусі. У прыватнасці, ужо ёсць неафіцыйнае адабрэнне знешняга выгляду дакумента.

Пра гэта Еўрарадыё распавёў дарадца Святланы Ціханоўскай Франак Вячорка. Даведаліся, як ідзе праца над новым пашпартам для беларусаў і ці можна будзе з ім вандраваць па свеце.

Многае ў працэсе стварэння новага дакумента залежыць ад Еўракамісіі, кажа Вячорка.

— Мы атрымалі адабрэнне на тое, як гэта можа выглядаць. Гэты дакумент складаецца з 48 старонак, адпавядае ўсім еўрапейскім стандартам, падобны да еўрапейскага пашпарта. Але там, безумоўна, беларускія элементы дызайну. Фінальны апрув павінен быць у першыя тыдні сакавіка. І ў нас будзе праблема, як атрымаць код на пашпарт — гэта ніжняя палоска, калі вы ў аэрапорце ці ў вас правяраюць дакументы, скануюць гэты код.

Літары як BLR прысвойваюцца ААН кожнай краіне асобна і мы не можам раздаваць гэтыя літары. І нам патрэбны партнёр-краіна. Пакуль што мы разглядаем Эстонію, Ісландыю як тых, хто можа патэнцыйна выдаваць гэты код.

Калі будзе згода на выдачу нумароў, можна будзе пераходзіць да наступнага этапа, працягвае суразмоўца.

— Галоўнае, што працэс ідзе, ён запушчаны. Ёсць часовае вырашэнне цяпер. У Польшчы і ў Літве выдаюць пашпарты замежніка. Калі хтосьці не можа чакаць беларускага пашпарта, вы можаце падаць дакументы на пашпарт замежніка.

Вячорка кажа, што ў Еўропе ёсць палітычная падтрымка новых беларускіх пашпартоў, але юрыдычны працэс займае шмат часу. Калі ўсё ж атрымаецца зрабіць новыя пашпарты для Беларусаў, ці можна будзе вандраваць з імі?

— Мы пакуль не ведаем, таму што гэта беспрэцэдэнтная справа, — адказвае Вячорка. — Такія пашпарты выдаваліся падчас савецкай акупацыі балтыйскіх краін. Напрыклад, пасольствы Літвы ў Парыжы ці Лондане друкавалі такія пашпарты. І яны прызнаваліся тымі краінамі, якія прызнавалі савецкую акупацыю балтыйскіх краін. Але калі выязджаеш ў трэція краіны, там усё залежыць або ад мясцовых правілаў, альбо ад прызнання.

Думаю, нам трэба расставіць прыярытэты. У першую чаргу, каб чалавек з гэтым дакументам мог знаходзіцца ў той краіне, дзе ён знаходзіцца. Другое — перамяшчацца па тэрыторыі Шэнгена, трэцяе — перамяшчацца па тэрыторыі еўрапейскай эканамічнай супольнасці і ўжо потым выязджаць за яе межы.

На думку Франака Вячоркі, з паездкамі ў Вялікабрытанію, Канаду, Нарвегію, Швейцарыю і ЗША будзе прасцей.

— А, напрыклад, паехаць у Бразілію ці краіны Афрыкі будзе складаней. Мы маем кейс Тыбета, які выдае свае ID-карткі, якія прызнаюцца ў многіх краінах. Маем кейс Тайваня, які выдае свае пашпарты. Хоць яны не прызнаныя на ўзроўні ААН, але яны прызнаюцца больш, чым ста краінамі свету. Гэта працэс досыць доўгі. Я спадзяюся, што перамены ў Беларусі ўсё-ткі адбудуцца раней, чым праз гады, але мы ўсё адно запускаем гэты працэс. Гэтая напрацоўка, сам дакумент нікуды не знікне. Нават калі мы ўсе вернемся дадому, то мы можам гэтым скарыстацца і сам дакумент можа застацца ўжо новым пашпартам новай Беларусі, — рэзюмуе Франак Вячорка.