Прафесар Мальдзіс: Магчыма, знойдзены верш Адама Міцкевіча на беларускай мове

Магчыма, знойдзены верш знакамітага паэта Адама Міцкевіча (1798 — 1855) на беларускай мове. Пра гэта піша прафесар Адам Мальдзіс у газеце "СБ. Беларусь сегодня". Непадпісаны верш быў апублікаваны яшчэ ў 1902 годзе ў Швейцарыі. Было меркаванне, што аўтар — паэт, фалькларыст, драматург Ян Чачот. Але і Адам Мальдзіс, і складальнік кнігі твораў Чачота Кастусь Цвірка мяркуюць, што насамрэч гэты верш-імправізацыю напісаў Адам Міцкевіч. Дагэтуль былі толькі чуткі пра яго беларускамоўныя вершы, але ніхто іх не мог адшукаць.

У вершы ёсць паланізмы і русізмы. Аўтар верагодна ўпершыню напісаў беларускамоўны паэтычны твор. Міцкевіч, ураджэнец Беларусі, ведаў беларускую мову з дзяцінства, пісаў жа ён па-польску. Каб зняць усе сумненні, неабходна правесці архіўныя пошукі ў Швейцарыі, піша Мальдзіс.

Мусiў то я сягоння рана устаць,

Штоб табе што–нiбуць сказаць;

А штоб сказаць складнiй i к рэчы,

Сеў я сабе каля печы.

Сеў, нагу за нагу залажыў,

Дабыў ражка й табакi зажыў;

А як мой мальчык крычаць пiрастаў,

Так я сабе такую думку здумаў:

Штоб–то я на сьвеце быў каралём!

I меў бы пiтнаццаць рублей грошы!

То б я табе што няделю вячаром

Справiў бы банкет харошый.

Ты б у мяне залiўся гарэлкай,

Ад мяса трэснуў бы табе пуп,

Масла пiў бы поўнай тарэлкай

I кашу еў бы з тонкiх грэцкiх круп.

А як прышлi б твае iмянiны,

Купiў бы табе мёду дзьве тарэлкi;

Купiў бы парася з скацiны

I поўную пляшку гарэлкi.

К гарэлцэ купiў бы перцу за грош,

I за тры грошы ў краме ляку;

Ад ляку быў бы там калор харош,

А перэц быў бы дзеле смаку.

I так, як наелi б цi й напiлi,

Ляглi б на печы пад кажухом;

Там бы то весяло запелi,

I ты пры мне быў бы каралём!