Што такое гепатыт А, чаму на яго хварэюць і як абараніцца

У Беларусі ў 7,5 разу павялічылася колькасць выпадкаў захворвання на гепатыт А. Эксперты прагназуюць, што да снежня гэтая лічба можа вырасці.

Прадстаўнікі Фонду медсалідарнасці вылучылі дзве асноўныя праблемы з гепатытам А ў Беларусі. Па-першае, ён не ўведзены ў каляндар абавязковых прышчэпак, каб вакцынаваць усіх дзяцей і такім чынам панізіць рызыкі як для канкрэтнага чалавека, так і для папуляцыі.

“Вакцына ад гепатыту А паказаная толькі паводле эпідэмічных паказанняў. У Мінску вакцынацыі ад гепатыту А падлягаюць толькі дзеці ад 18 да 24 месяцаў. Ёсць загад ад 2018 года №42, які называецца “Аб прафілактычных прышчэпках”. У гэтым сэнсе пашчасціла толькі дзецям горада Мінска. Яны могуць прышчапіцца больш-менш арганізавана”, — кажа прадстаўнік Фонду.

У іншых выпадках чалавек сам прыходзіць у паліклініку і просіць зрабіць яму прышчэпку.

“Другі момант, істотны ў гэтай сітуацыі: яшчэ на пачатку года ў Латвіі заўважылі некалькі выпадкаў гепатыту А і зразумелі, што большасць тых, хто прывёз яго ў Латвію, былі ў Беларусі. З гэтага зрабілі выснову, што крыніца не ў іх краіне, а ў нас. Пра гэта пісалі ў медыя. Літаральна праз нейкі прамежак часу з’явіўся камунікат ад Мінздароўя, што колькасць выпадкаў гепатыту А расце”, — кажа лекар.

Еўрарадыё вырашыла разабрацца, як абараніць сябе ад заразнай хваробы.

Якія асноўныя сімптомы гепатыту А?

Вельмі часта ўсё пачынаецца з прастуды, кажа прадстаўнік Фонду медсалідарнасці.

“Праблема з гепатытам у тым, што чалавек робіцца заразным яшчэ за адзін-два тыдні да праявы сімптомаў. Калі яны развіліся, то, хутчэй за ўсё, вы паспелі распаўсюдзіць вірус. А заканчваецца ўсё недзе праз тры тыдні ад пачатку хваробы”.

“Гепатыт А — вельмі заразная інфекцыя, дастаткова невялікай колькасці віруснага матэрыялу, каб чалавек заразіўся”, — кажа прадстаўніца Фонду медсалідарнасці.

Асноўныя захады прафілактыкі простыя: добра мыць рукі, глядзець, якой вадою вы карыстаецеся, і, вядома, вакцынавацца.

А вакцына ёсць?

Калі вы перахварэлі на гепатыт А ў мінулым, імунітэт захоўваецца на ўсё жыццё. Гэта можна праверыць з дапамогай аналізу на антыцелы: anti-HAV. Калі вынік складае 0,1–0,2 МЕ/мл (ахоўны цітр паводле СААЗ), то прышчэпка не патрэбная.

Калі вынік адмоўны, неабходна ўвесці дзве дозы вакцыны з інтэрвалам у 6 месяцаў. Пры гэтым можна прышчапляцца і без праверкі статусу па антыцелах.

У Беларусі вакцынацыя ад гепатыту А не з’яўляецца абавязковай, а ўваходзіць у лік прышчэпак паводле эпідэмічных паказчыкаў (пасля кантакту з хворым).

Пад выглядам звычайных жыхароў сталіцы мы вырашылі спраўдзіць, ці цяжка запісацца на вакцыну ад гепатыту А ў Мінску.

У “Рэспубліканскім цэнтры гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя” нам сказалі, што паводле інфармацыі на 30 верасня 2024 года ёсць 370 доз (для дарослай асобы) на Мінск. Гэта як у паліклініках, так і ў прыватных цэнтрах,такіх, як “ЛАДЭ” ці “Нардзін”.

Што такое гепатыт А, чаму на яго хварэюць і як абараніцца

Ілюстрыцыйнае фота / CDC / Unsplash

“Калі ёсць вакцына, невядома, дзе яна сканцэнтравалася. Можа быць па дзве дозы ў кожнай паліклініцы. Проста трэба сесці і абзваніць. У рэгістратурах спецыялісты валодаюць [інфармацыяй]”, — сказалі ў цэнтры.

Важна, што не кожная паліклініка аказвае платныя паслугі. Гэта на жаданнн галоўурача, адзначылі ў РЦГЭіГЗ. Там жа сказалі, што могуць быць толькі дзве маркі вакцыны: “Хаўрыкс” і ад нядаўна — кітайскі “Хеаліў”.

Паводле рэкамендацыі мы дазваніліся да мінскай Гарадской дзіцячай інфекцыйнай клінічнай бальніцы. Там вакцына ёсць — “Хаўрыкс”, — найбліжэйшы запіс на 17 кастрычніка. Цана 64 рублі.

А ці можна хутчэй?

“На сённяшні дзень “гарачая пара”, на “грып” запісваем. Таму такія месцы. Няўдалы месяц, таму паспрабуйце звярнуцца ў “ЛАДЭ”, “Нардзін”, паліклініку па месцы жыхарства, можа там “Хаўрыкс” бліжэй знойдзеце. Я не магу запісаць раней, бо запісаныя людзі на грып. У нас месцы занятыя, — адказалі нам у цэнтры. — Ёсць яшчэ цэнтр у Бараўлянах, там гэтая вакцына ёсць, можа, бліжэй знойдзеце запіс”.

Мы патэлефанавалі ў “Нардзін” і” ЛАДЭ”. У абодвух цэнтрах цяпер вакцын няма.

Пазванілі яшчэ ў мінскія паліклінікі.

У першай сказалі, што вакцыны няма, але пазней удакладнілі, што ўсё ж ёсць, і для асобаў, які адносяцца да паліклінікі, вакцына бясплатная. Трэба запісацца да ўчастковага, які пасля скіруе на вакцынацыю.