Я хацеў бы спаткацца з вамі на вуліцы. Чароўная гісторыя кахання ў эміграцыі

Год таму Зміцер Завадскі пабачыў Лілію Гусараву ў Першамайскім РУУС. Лілія тады працавала настаўніцай у школе, яе затрымалі ўвосень на маршы. Той сустрэчы яна не памятае.

Праз год Зміцер зноў пабачыў Лілію — у Кіеве, дзе яна цяпер стала жыве. І ўжо гэтую другую сустрэчу запомнілі яны абое.

“Мы сустрэліся выпадкова ў Кіеве. Каб пакахаць адно аднаго”, — напісала Лілія ў сацсетках.

Зміцер і Лілія расказалі нам сваю гісторыю сустрэчы, кахання і першага вымушанага расстання, прычына якому — гуманітарная віза і яе адсутнасць.
 

Першая сустрэча. Кіеў

Лілія:

— Ва Украіне восенню я працавала дызайнерам у маленькай кінастудыі. Якраз у той дзень, калі я ішла са студыі пасля сумоўя, мы і сустрэліся. Я прыпынілася на вуліцы — чакала знаёмых, — мы павінныя былі ісці ў батанічны сад.

Падняла вочы і пабачыла хлопца, якога быццам калісьці ўжо сустракала. Згадала, што ён падобны да майго сябра з фэйсбука, які год ці два таму нешта каменціў на маёй старонцы. Мне нават падалося, што ён вырашае, ці падыходзіць да мяне.

І вырашыў не падыходзіць.

Ён павярнуўся спінай, і я пабачыла заплечнік, а на ім — бел-чырвона-белая стужка. Тады я зразумела, што гэта дакладна быў ён. А на наступны дзень я зайшла ў фэйсбук і пабачыла паведамленне. Пісаў Зміцер. Ён спытаў, ці мяне ён сустрэў на вуліцы. Я адказала: так, гэта была я. 

Пасля аказалася, што ён мяне ўпершыню пабачыў яшчэ ў Мінску.

Зміцер:

— Упершыню я ўбачыў Лілю ў РУУСе, так. Нас, затрыманых пратэстоўцаў, размясцілі ў нейкім зале: па адзін бок мужчыны, а па другі, насупраць — жанчыны. І вось сярод жанчын я ўбачыў і Лілю. Звярнуў увагу, бо траплялася на вочы яе старонка ў фэйсбуку, а таксама яна надта бадзёра там трымалася — не сумавала, не прыгняталася, усміхалася, яны там нешта жартавалі. 

Потым ужо ўбачыў яе ў Кіеве, праз год. Быў звычайны дзень, я спяшаўся ў офіс, дзе валанцёрыў, да таго ж размаўляў па тэлефоне. Але ўсё адно ўбачыў знаёмы твар. Яна проста стаяла, абапіраючыся на поручні, непадалёк ад майго дома. Спяшаючыся, я прайшоў міма, але крокаў праз 15 зразумеў, што ўсе ж, верагодна, гэта яна.

Спыніўся, азірнуўся, яна апусціла вочы долу. Падумалася, што таксама заўважыла мяне, але робіць выгляд, што не пазнала. Таму вырашыў не вяртацца і пайшоў далей. І вось праз хвілін пяць у маёй галаве ўсплываюць яе імя і прозвішча. Трэба ўлічваць, што ў мяне вельмі дрэнная памяць, таму я так здзівіўся гэтаму факту, што адкрыў фэйсбук, знайшоў і напісаў ёй.

Я некалькі разоў бачыў яе старонку ў фэйсбуку, бачыў у РУУСе, убачыў у Кіеве, потым больш уважліва пачытаў допісы — не скажу, каб яна выклікала асаблівую цікавасць. А ў Беларусі мне ўвогуле было не да лірычных справаў, бо рэвалюцыя ж. Цікавасць, а потым пачуцці нарадзіліся ўжо пры спатканні.
 

Першыя пачуцці. Кіеў, варэнічная “Кацюша”

Лілія:

— Мы вырашылі сустрэцца праз некалькі дзён у варэнічнай “Кацюша”. І неяк адразу спадабаліся адно адному. Былі ўражаныя адно адным. Спачатку нічога такога не планавалася, пра нейкія спатканні нават не думалася. Было не да таго. А на наступны дзень ён зноў напісаў мне і прапанаваў сустрэцца, прагуляцца.

І мы сустрэліся, прагуляліся, і потым ён запрасіў мяне на гарбату. Мы размаўлялі на розныя тэмы: абмяркоўвалі палітыку, рэлігію. Мяне вельмі закранула, што ён настолькі мяккі, глыбокі чалавек. Мне з ім было вельмі цікава. Думаю, і яму са мной. Прынамсі, ён сказаў, што на такія тэмы даўно не размаўляў ні з кім.

Мы вельмі шмат гаварылі пра палітыку, пра тое, што будзем рабіць, калі вернемся ў Беларусь. І безумоўна, пра тое, як мы сумуем па Беларусі.

Зміцер:

— Я думаю, што адыгралі ролю не столькі нейкія дыялогі, тэмы, колькі якасць нашага стасавання: з першай сустрэчы мы размаўлялі так, быццам між намі няма ніякіх бар’ераў. Шчырасць, уважлівасць, здольнасць чуць, разумець, адчуваць — гэта, мяркую, быў падмурак для з’яўлення нечага вельмі глыбокага і прыгожага.
 

Першае развітанне. Кіеў, вакзал

Лілія: 

— А пасля нам прыйшлося развітацца, бо яму далі гуманітарную візу ў Германію. У пятніцу ён з’ехаў.

Для мяне гэта быў вельмі складаны дзень. Тое каханне, якое мы знайшлі, прыйшлося адпусціць — не ведаю, на які час. Я думаю, мы яшчэ сустрэнемся з ім. Але не ведаю калі. Хацелася б як мага хутчэй, але ў мяне няма візы.

На нашым шляху — мы былі разам месяц з паловай — было шмат выпрабаванняў. Спачатку не было дзе жыць, а пасля прыйшлося развітацца. Нягледзячы на гэта, мы змаглі гэта перажыць і застацца разам, захаваць пачуцці.

Нашае каханне нікуды не дзелася. Проста фізічна мы ў розных краінах.

Што я буду рабіць? Я  абдумваю магчымасць атрымаць польскую. Але мне вельмі страшна, я ніколі так надоўга з Беларусі не з’язджала, я не ведаю польскай мовы, не ведаю, як гэта зрабіць. Але вельмі хацела б быць побач з Дзімам.

Зміцер:

— Я атрымаў візу вельмі абмежаванага тэрміну дзеяння, але вырашыў яшчэ некалькі тыдняў пабыць у Кіеве, каб мы лепш даведаліся адно аднаго. Да часовага расстання з каханай стаўлюся як да невялічкага выпрабавання і неабходнасці, але ў той жа час мы робім пэўныя крокі, каб гэты тэрмін не расцягнуўся на месяцы.

Разумееце, гэта не так страшна ў параўнанні з гісторыямі сем’яў палітычных зняволеных, напрыклад. І хоць у Лілі дзясяткі прыхільнікаў, дый я таксама не абдзелены жаночай увагай, але, спадзяюся, мы дачакаемся працягу нашай гісторыі, зможам знайсці сродкі легалізацыі і будзем разам наладжваць жыццё на чужыне.
 

Знаёмства з сябрамі. На адлегласці

Лілія:

— Ён мне расказваў пра сваіх сяброў, я яму — пра сваіх. Я хацела б пазнаёміць іх з Дзімам, але мне здаецца, што рэакцыя можа быць непрадказальнай. Чаму? Таму што Дзіма вельмі шчыры чалавек. Я ўжо спрабавала пазнаёміць яго з сябрамі, якія жывуць у Кіеве, але ўсё атрымалася не вельмі добра.

Мае сябры хвалююцца за мяне, думаюць, што гэтыя адносіны могуць зрабіць мне балюча. Але не хацелася б, каб за мяне вырашалі такія рэчы. Гэта мой выбар, і я нясу за яго адказнасць.

Мая сям’я ведае пра Дзіму. Маці кажа, яна радая таму, што я тут не адна, што ў мяне ёсць блізкі чалавек. Я баялася, што з-за розніцы ва ўзросце — Дзіма старэйшы за мяне на 10 год — маці паставіцца да гэтых адносінаў скептычна. Але яна, наадварот, падтрымлівае мяне.

Зміцер:

— Тут і сам са сваімі сябрамі і блізкімі не заўжды трымаеш добрую сувязь, не кажучы ўжо пра "віртуальныя" знаёмствы з сябрамі каханай. Але і не думаю, што для нашых стасункаў гэта праблема. Для блізкіх людзей звычайна галоўнае, каб у нас усё было добра.

Але, карыстаючыся момантам, перадаю прывітанне Ліліным бацькам, сястры і яе мінскім сябрам. Багата пра іх чую і стаўлюся з павагай. То няхай ваша інтэрв'ю будзе пачаткам віртуальнага знаёмства.
 

Якой была эміграцыя без яго

Лілія:

— Калі я прыехала ў Кіеў, у мяне тут ужо былі сябры — беларусы. Таму ў пошуках сяброў не было патрэбы. І я не адчувала сябе самотнай, заўсёды хтосьці быў побач.

Як змянілася маё жыццё? Калі ты сустракаеш чалавека, які табе вельмі падабаецца, табе хочацца ўвесь час праводзіць з ім, усё пра яго ведаць. І ўсё астатняе адыходзіць на другі план.

Цяпер мае адносіны з сябрамі змяніліся, мы сталі праводзіць разам меней часу. Але я думаю, гэта нармальна. Я іх люблю як і раней.

Якой была эміграцыя без яе

Зміцер:

— Па выездзе з радзімы я працягнуў займацца грамадска-палітычнымі справамі, а таксама пабытовымі, бо трэба ж уладкоўвацца на новым месцы. Гэтым жа займаюся і сёння. Таму знешне асабліва нічога не змянілася, хутчэй, змянілася ўнутрана. Безумоўна, жыццё ў каханні — гэта жыццё іншай якасці.

У Мінску я не забараняў сабе пачуцці, проста калі цалкам аддаешся справе і да таго ж калі ў кожную хвіліну могуць пачаць выломваць дзверы, то не асабліва неяк думаецца пра асабістае. Я жыў тады з дзяўчынай, і мы, бывала, спалі па чарзе, каб паспець зрабіць больш карыснага. А ва Украіне сапраўды ўжо мог і высыпацца, і з дзяўчатамі сустракацца.

Нельга саромецца шчасця. Нягледзячы на самыя складаныя жыццёвыя выпрабаванні, заўсёды ёсць дзе ісці далей. Заўсёды можна быць бліжэй адно да аднаго, заўсёды можна любіць. Гэта не толькі пра каханне, але і пра грамадства ўвогуле, і пра Радзіму. Перафразоўваючы знакамітую цытату, скажу, што “шчасце ёсць любоў, хто жыве ў любові, той жыве ў шчасці, і шчасце ў ім”.
 

Калі мы вернемся, я пакажу яму/ёй

Лілія:

— Я б хацела прайсціся па праспекце Незалежнасці. Не ведаю чаму, але кожны раз, калі думаю пра Беларусь, уяўляю сабе гэты праспект. Напэўна, мяне туды цягне на ўнутраным узроўні.

Зміцер:

— Галоўнае для мяне месца ў Беларусі — вёска, дзе жылі мае дзяды-прадзеды. Там і я купіў дом, дзялянку, якую ўжо падрыхтаваў да будаўніцтва новага дома, але давялося з’ехаць. Гэтае месца я і паказаў бы Лілі. А сам што паглядзеў бы? Пэўна, яе бацькоўскі дом у Слаўгарадзе.

Ведаеце, побач з Ліляй усе мясціны становяцца цікавымі. Так склаліся абставіны, што за паўтара месяца мы паспелі пажыць у пяці кватэрах, у двух гарадах, але дзе б мы ні былі — у нас свая прастора. Вельмі падабаецца, што месцы, абставіны, складанасці эмігранцкага жыцця не ўплываюць на наша каханне. Таму я не сумую па месцах, а проста радуюся часу, які мы праводзілі і праводзім разам.