“Легенды. Live”: у новым сезоне пачнём распавядаць пра беларусаў

Па выніках музычнай прэміі “Даём рады”, у межах якой рэдакцыя Еўрарадыё падводзіла музычныя вынікі 2014 года, у намінацыі “Праект-2014” перамагла тэлепраграма “Легенды. Live”. У эфіры “АНТ” кожны тыдзень цягам гадзіны вядучы Іван Падрэз распавядае гісторыю культавага гурта. У паўзах гучыць творчасць галоўных герояў, але ў выкананні беларускіх калектываў. Музычны і выканаўчы прадзюсары кінатэлевізійнай студыі “Media Cube” Аляксандр Табольскі і Міхаіл Бычанок, якія ствараюць гэты прадукт, завіталі ў студыю Еўрарадыё, каб распавесці пра адносіны з кавер-бэндамі, забабоны аўтарскіх гуртоў, новыя праекты і хуткае з’ўленне беларускіх легенд у эфіры.

Еўрарадыё: Хацелася б даведацца пра саму ідэю і фармат праграмы. Рок-музыку не часта можна пачуць на нашых тэлеканалах ды радыёстанцыях, а тут цэлы праект пераважна пра рокераў…

Аляксандр Табольскі: Пачнём з таго, што гаворка не вядзецца выключна пра рок-музыку. На жаль, беларусы часта ўспрымаюць любую жывую музыку, як рок. У маім разуменні рок — пратэст. Мы жа размаўляем пра харошую якасную музыку, якая паспела сябе зарэкамендаваць. Пра тых людзей, асобаў, якіх смела можна назваць легендамі.

Міхаіл Бычанок: Варта дадаць, што да нашай праграмы на тэлебачанні не было праграмы, у якой добрыя беларускія гурты маглі б паказаць сябе. Усё, што рабілі на тэлебачанні раней, было больш эстраднага фармату, для большага трапляння ў аўдыторыю. Мне падаецца, што акурат з’явілася патрэба і з боку каналаў, і з боку гледачоў, каб нарэшце з’явіўся такі прадукт. Дзе гурты, якіх у нас у краіне, дзякаваць богу, вельмі шмат, маглі б прыйсці і паказаць, што ў нас ёсць крутыя музыкі і выканаўцы. Цалкам верагодна, што вялікі адсотак гледачоў тэлеканала не ведае пра існаванне ў Беларусі такіх класных, якасных гуртоў. Я лічу, што наша задача менавіта ў тым, каб данесці гэтую інфармацыю.

Еўрарадыё: То бок ваша звышмэта — не знаёмства з творчасцю ды гісторыяй легендарных гуртоў, а менавіта пазнаёміць гледача з беларусамі?

Міхаіл Бычанок: Я б сказаў, што 50 на 50! Кожны чалавек мусіць хоць бы мінімальна ведаць гісторыю такіх легендарных гуртоў, як Nirvana, The Beatles і г.д. Гэта як ведаць класіку беларускай ці расійскай літаратуры. Гэта першае. А другое — тое, пра што ўжо казаў, паказаць беларусаў гледачам.

Еўрарадыё: Вы сказалі, што ўзнікла патрэба ў такой праграме, а ёсць рэальны фідбэк? Вас завальваюць лістамі?

Міхаіл Бычанок: Пачнём з таго, што сёлета мы ўжо атрымалі дзве ўзнагароды. Спачатку Нацыянальную музычную прэмію “Ліра”, а потым ад “Еўрарадыё”. Гэта дзве абсалютна розныя аўдыторыі, якія сышліся ў меркаванні, што мы робім годны прадукт. Што тычыцца фідбэка, то ў нас вельмі актыўныя інтэрнэт-карыстальнікі. Напрыклад, гурт “Стары Ольса”, які выконваў кавер на песню Metallica “One”, сабраў амаль 800 000 праглядаў, 85% якіх са Злучаных Штатаў. То бок, можна сказаць, што наша праграма папулярызуе беларускіх музыкаў таксама і за мяжой.

Аляксандр Табольскі: Мне часта кажуць пра дзве пазітыўныя рэчы: па-першае, у нас часта ўдзельнічаюць гурты, якія не так шырока прадстаўленыя ў масмедыя і не так добра знаёмыя публіцы, але іх талент неаспрэчны; а па-другое, у нас удзельнічаюць людзі, якія наадварот вядомыя гледачу і часта пасля праграмы стаўленне да іх публікі рэзка змяняецца ў лепшы бок. Нават нашы зоркі, якіх шмат хто лічаць нейкімі там папсарамі, яны, насамрэч, імкнуцца працаваць на жыва, якасна… Добра адсочваецца іх густ і ўменне працаваць з музыкай і жывым гукам.

Міхаіл Бычанок: Натуральна, што доля гледача ў нашага праекта меншая, чым у падобных праектаў на тым жа расійскім тэлебачанні. Меншая, але не на шмат. Адно тое, што ў такога прадукта вельмі высокія паказчыкі рэйтынгу, ужо вельмі добра. Гэта ж не шоў кшталту: “Эге-гей мы пачынаем, прывітанне!”. Гэта ж больш дакументальная музычная праграма, але яна мае добрыя лічбы! А яшчэ вельмі цікава, што нам тэлефануюць прадзюсары з іншых кампаній, а гэта вельмі рэдка для нашай прафесіі, і кажуць: “Ну крута!”. Так што, вельмі прыемна, што ў нас ёсць фідбэк з усіх бакоў.

Еўрарадыё: Ці пішуць менавіта гледачы што-небудзь кшталту: дзякуй, што адкрылі гэты гурт, ці дзе б гэтых музыкаў пабачыць жыўцом?

Міхаіл Бычанок: На нас выходзяць арганізатары канцэртаў. Напрыклад, яны не ведалі, што ў Беларусі ёсць такі выканаўца, як Юры Селязнёў, уладальнік унікальнага голасу, на мой погляд. Цяпер кажуць, што будуць запрашаць. А так, каб з нейкіх мястэчак, глыбінак пісалі, давалі парады, то не.

У нас усё без парушэння аўтарскага права, чыста

Еўрарадыё: Што наконт аўтарскіх правоў? Вы дамаўляецеся з "легендамі" на тое, каб карыстацца іх песнямі ў эфіры?

Міхаіл Бычанок: Тут адпрацаваная схема. Не ведаю, як яно працуе ў еўрапейскіх краінах, але ў нас яно так: мы не дамаўляемся з музыкамі ды рэкард-лэбламі, а проста штомесяц дасылаем усю неабходную інфармацыю пра скарыстаныя творы ў Нацыянальны цэнтр інтэлектуальнай уласнасці. Туды ж робіцца грашовы плацёж. Далей яны ўжо мусяць неяк перадаваць гэтыя грошы праваўладальнікам, але гэтай працэдуры я дакладна не ведаю.

Аляксандр Табольскі: Я ўласна пасля кожнага выпуску запаўняю кожную песню з аўтарствам, не важна, гэта Джымі Пэйдж ці Курт Кабэйн.

Міхаіл Бычанок: Іншая справа ўжо з парталам YouTube. На нашым канале ўжо больш за 100 твораў, але мы атрымалі толькі адну забарону — на песню Led Zeppelin.

Аляксандр Табольскі: І тое, заблакавалі толькі аўдыёдарожку. Відаць, музыкі вельмі дакладна і добра яе выканалі, бо YouTube успрыняў яе, як арыгінальны трэк.

Міхаіл Бычанок: Але ніякіх банаў мы не атрымалі! Усё астатняе выходзіць без усялякіх пытанняў. Так што, у нас усё без парушэння аўтарскага права, чыста!

Мы зменім фармат і стане магчымым распавядаць пра нашы гурты

Еўрарадыё: Пра некалькіх беларускіх выканаўцаў у сваёй праграме вы распавядалі, але іх адсотак проста нязначны. Чаму? Не хапае легенд у беларускай музыцы? Ці нейкая цэнзура існуе?

Міхаіл Бычанок: У нас ужо ёсць планы, зрабіць перадачу пра “Краму”. Цалкам магчыма, што з наступнага года “Легенды. Live” пяройдуць у іншы фармат і будуць называцца “Легенды. New”, але пакуль гэта працоўная назва. Што дазволіць нам працаваць крыху шырэй. Пакуль што мы ўсё ж застаёмся ў перыядзе 1960-1980 гады. Ёсць літаральна некалькі калектываў, з якімі мы перайшлі планку 80-х. Пагадзіцеся, было немагчыма не зрабіць праграму пра тую ж Nirvana! І вось калі мы зменім фармат і будзем рабіць праграму пра калектывы апошніх 20-25 гадоў, то, думаю, акурат стане магчымым распавядаць і пра нашы гурты.

Аляксандр Табольскі: Тым не менш, праграма застаецца, так бы мовіць, трыб’ютам. А галоўная мэта — усё ж аўтарская творчасць. Я вельмі спадзяюся, што дзякуючы гэтаму праекту, мы прыйдзем да іншага праекта, які выклікае не меншы рэзананс, але асноўным будзе акурат аўтарская творчасць. Мы вырашылі пачаць з таго, каб паказаць досвед замежных музыкаў, каб усе ведалі, да чаго можна імкнуцца і як мусіць быць. Але выконваюць іх песні нашы музыкі. А калі нашы гурты здолеюць заваяваць цікавасць аўдыторыі сваёй уласнай творчасцю, я буду вельмі рады.

Міхаіл Бычанок: А што тычыцца цэнзуры, то за ўвесь час стварэння праграмы ні з боку тэлеканала, ні з боку нейкіх іншых структур у нас ні разу не было ніякіх пытанняў.

Аляксандр Табольскі: Бо гэта сапраўды праект пра музыку!

Аўтарскія гурты рэдка пагаджаюцца выканаць чужую песню ў эфіры тэлебачання

Еўрарадыё: Шматлікія гурты, якія ў вас граюць, заведзена называць кавершчыкамі…

Аляксандр Табольскі: Даволі спрэчна. Гэтых кавершчыкаў можна пералічыць па пальцах, ну, максімум дзвюх рук. Улічваючы колькасць кавер-бэндаў нават не ў краіне, а толькі ў Мінску, гэта мізэрны адсотак. Гэта топавыя, найталенавіцейшыя музыкі, якія воляю лёсу, так атрымалася, пакуль што выконваюць каверы. Але ўсё ж такі гэта праект пра чужую музыку, дык чаму б і не выконваць яе менавіта топавым кавер-бэндам. Да таго ж, ад аўтарскіх гуртоў, на жаль, рэдка можна пачуць станоўчыя адказы на прапановы выканаць чужую песню ў эфіры тэлебачання.

Міхаіл Бычанок: Здорава, што некаторыя калектывы пагаджаюцца на ўдзел, напрыклад, Neuro Dubel, Akute… але далёка не ўсе. Я лічу, што музыкі павінны ісці на такія эксперыменты. Мы ж выпускаем прадукт на асноўным тэлеканале краіны, прадукт у асноўным пра рок-музыку. І ён атрымліваўся б яшчэ лепей, каб усе гурты пагаджаліся на ўдзел. Гэта ж цікава!

Аляксандр Табольскі: Нават Metallica робіць каверы на розныя песні.

Еўрарадыё: Можа, вы самі ставіце абмежаванні, маўляў, выканаць трэба адзін у адзін, ці максімальна блізка, таму і адмаўляюцца?

Аляксандр Табольскі: Давайце не будзем забывацца, што гэтая праграма — не сеанс любавання нашымі артыстамі, гэта ўсё ж аповед пра легенды. Але, калі нашы музыкі бяруцца за іх песні, перад імі стаіць мэта творча перарабіць арыгінальны матэрыял. І большасць песень гучыць у новым варыянце.

Міхаіл Бычанок: Акурат гэтую частку курыруе Саша. Ён перад здымкамі наведвае ўсе рэпетыцыі і слухае, што як атрымліваецца. Мы сапраўды супраць выканання адзін у адзін. Саша літаральна прымушае іх пераробліваць песні, калі яны атрымліваюцца вельмі падобнымі.

Аляксандр Табольскі: Але бываюць песні, якія немагчыма перарабіць, бо атрымліваецца нейкая клаўнада… Так што, даводзіцца выконваць адзін у адзін.

Калі браць усіх, хто дасылае заяўкі, то праект працягнецца яшчэ сезонаў 30!

Еўрарадыё: А як вы падбіраеце музыкаў? Вы ходзіце па ўсіх канцэртах ды кабаках, ці вам проста дасылаюць заяўкі?

Аляксандр Табольскі: Калі браць усіх, хто дасылае заяўкі, то праект працягнецца яшчэ сезонаў 30! Але даволі часта бывае і так. Бывае, што ўпершыню чуем гурт, а ён сапраўды варты. Даволі часта я іду на канцэрт гурта, каб паслухаць, як ён гучыць на жыва.

Міхаіл Бычанок: Часцей за ўсё мы збіраемся крэатыўнай групай і прапануем, маўляў, давайце гэтую песню выканае гэты калектыў. Калі музыкі не пагаджаюцца на гэтую песню, але прынцыпова згодныя ўдзельнічаць, то мы іх запрашаем у іншы раз. То бок, усё даволі гнутка.

Аляксандр Табольскі: А што тычыцца таго, адкуль мы ўсіх ведаем, то я сам чалавек з андэграўнднай тусоўкі. Я і пайграў у вялікай колькасці гуртоў і наведаў нямала канцэртаў… Я заўсёды цікавіўся тым, што адбываецца ў нашай краіне на любым музычным узроўні, хоць то эстрада, хоць андэграўнд. Да таго ж, у наш час гэта не праблема, улічваючы развітасць сацыяльных сетак.

Міхаіл Бычанок: Мы рэгулярна маніторым тое, што адбываецца на нашым музычным рынку. І, калі нехта цікавы з’яўляецца, то мы адразу разглядаем іх удзел.

Супрацоўнікі рэгулярна кажуць, што ў шоку ад таго, што ў Беларусі ёсць такія музыкі

Еўрарадыё: А якую музыку вы слухаеце ў машыне, ці ў плэеры?

Міхаіл Бычанок: Мой любімы гурт — “Океан Эльзи”. Я рэгулярна гляджу усе іх выступы, не адзін раз быў на іх канцэртах. Больш за тое, мне пашанцавала пазнаёміцца з Вакарчуком асабіста, бо наша прадакшн-студыя здымала іх канцэрт у “Мінск-Арэне”. На сённяшні дзень я ў захапленні ад гэтага гурту, лічу іх геніяльнымі і знаходжуся цалкам у іх творчасці.

Аляксандр Табольскі: Ну, а мой плэй-ліст увесь час змяняецца. Ёсць рэчы неўміручыя, такія як Metallica i Red Hot Chili Peppers. З беларускай музыкі я вельмі люблю Yellow Brick Road. Ды ўвогуле, што тычыцца працы Яўгена Сухавея, які займаецца саўндам усяго гэтага, лічу, што гурт Sang Sattawood, у якім ён таксама ўдзельнічаў — лепшае, што было на беларускай андэграўнднай сцэне за апошні час. Гурта ўжо даўно няма, а я дагэтуль з задавальненнем іх слухаю.

Міхаіл Бычанок: Калі казаць пра беларусаў, то ў мяне ў машыне пастаянна гучаць тыя ж “Ляпісы”, N.R.M., нават гурт HandmadE, удзельнік якога працуе на Еўрарадыё…

Еўрарадыё: З вамі ясна, а іншыя супрацоўнікі студыі калі-небудзь казалі: блін, дзякуючы гэтай праграме адкрыў для сябе вось гэты гурт, цяпер буду хадзіць на ўсе іх канцэрты?

Міхаіл Бычанок: Гукачы, светлавікі і іншыя рэгулярна кажуць, што ў шоку ад таго, што ў нас у Беларусі ёсць такія галасы, музыкі, гурты.

Рок-музыка не мусіць быць у нейкім андэграўндзе. На Захадзе рок ужо даўно на роўных з эстрадай.

Еўрарадыё: А што ўвогуле можаце сказаць пра беларускую рок-сцэну? Памірае, жыве, развіваецца, лайно..?

Аляксандр Табольскі: Сёння без вялікіх сродкаў можна з лёгкасцю ствараць, запісваць, рэпетаваць. Таму казаць пра ўміранне нельга. Тым больш, мы назіраем з’яўленне вялікай колькасці цікавых гуртоў. Напрыклад, з апошніх я б з задавальненнем вылучыў Navi. Не тое, каб я іх штодзень слухаў у плэеры, але гэта два вельмі арганічных чалавекі, якія робяць цікавую, душэўную, сваю музыку.

Таму гурты з’яўляюцца, але іншая справа, што яны, дасягнуўшы пэўнага поспеху, не заўсёды працягваюць. Яны дасягаюць пэўнага ўзроўню, і ўсё. Сабралі ў “Графіці” 100 чалавек, а далей… не тое, каб яны не спрабуюць, але, на жаль, папахвае нейкай местачковасцю. Але я шчыра спадзяюся, што гэта зменіцца, яно мусіць змяніцца.

Міхаіл Бычанок: На гэты конт магу даць толькі параду, якая на мой погляд можа быць карыснай. З боку беларускіх СМІ, тэлеканалаў сапраўды існуе пэўная зацікаўленасць і патрэба ў такіх гуртах. Наша праграма гэтаму яскравае пацверджанне. Самі глядзіце: спачатку мы выходзілі ўвечары ў панядзелак, а цяпер мы ўжо выходзім вечарам у суботу, то бок, у прайм тайм. Той жа канал АНТ штогод у Мірскім замку збірае рок-фестываль, дзе ўжо выступалі беларускія легенды “ТТ-34”, Neuro Dubel ды іншыя.

Таму я б параіў усім нашым беларускім калектывам ісці на кантакт. Давайце рабіць агульную справу разам! Тэлевізар настроены на гэта, трэба цяпер, каб і гурты настроіліся. Калі ўсе гэта зразумеюць, мне падаецца, у нас пачнецца наступная хваля папулярнасці і ўсё займее зусім іншыя маштабы. А калі адзін з бакоў увесь час будзе прыдумляць сабе нейкія неіснуючыя перашкоды, то мы так і будзем таптацца на месцы.

Аляксандр Табольскі: Рок-музыка не мусіць быць у нейкім андэграўндзе. На Захадзе рок ужо даўно на роўных з эстрадай. Тое ж самае і пра поп-музыку! Яна не мусіць асацыявацца з нечым брудным, яна таксама можа быць цікавай і якаснай. А ў нас усе лічаць, што рок — адзін бок, масмедыя — іншы. Пры гэтым усе нібыта жадаюць, але не наважваюцца.

Не трэба баяцца таго, што зроблена ў Беларусі.

Еўрарадыё: Карацей камусьці трэба зрабіць першы крок!

Міхаіл Бычанок: Так! І дарэчы, улічваючы вось гэтую патрэбу, мы вырашылі запусціць яшчэ адзін праект. Яго працоўная назва — “Хто гэтыя людзі”, таксама на беларускай мове. Ён ўжо будзе пра беларускіх музыкаў. Напрыклад, прыходзіць гурт Navi, выконвае ў акустыцы свае песні і распавядае пра сябе. Распавядаць могуць не толькі музыкі, але і прадзюсары, дырэктары, карацей, усе, хто датычны да стварэння гэтага калектыву.

Аляксандр Табольскі: Хацеў бы адзначыць, што мы цяпер размаўляем пра музыкаў і масмедыя, але не кранаем трэці бок — гледачоў! Пагадзіцеся, але гэта недарэчна, што ў краіне з 10 мільёнамі жыхароў, дзе Мінск большы за Кёльн, Барселону і шматлікія іншыя еўрапейскія гарады з развітай музычнай інфраструктурай, такая нізкая цікавасць да канцэртаў. Людзі нібы не жадаюць быць дасведчанымі. Магчыма, гэта праблема з іміджам беларускіх артыстаў. Калі на “онлайнеры” ў каментарах безліч людзей піша пра beZ bileta “хто гэта?”, а потым яны збіраюць 7-8 тысяч у “Мінск-Арэне”, гэта дзіўна, пагадзіцеся!

Таму я б дадаў яшчэ зварот да беларускай аўдыторыі. Не трэба баяцца таго, што зроблена ў Беларусі. Паспрабуйце паслухаць, у нас сапраўды дастаткова выдатных музыкаў.

Міхаіл Бычанок: Я лічу, што гэта і ёсць наша справа. Нам нават ствараць нічога не трэба, бо ўсё ўжо ёсць! Нам дастаткова данесці да беларусаў, што яно ёсць і паказаць, што яно якаснае.

Еўрарадыё: Хачу вярнуцца да новай праграмы, якую вы рыхтуеце. Ці вядома ўжо хоць прыкладна, калі яе можна будзе паглядзець?

Міхаіл Бычанок: Мы як прадакшн-студыя не можам нічога сказаць. Як у нас гэта адбываецца. Прыходзіць нейкая ідэя, мы яе распрацоўваем і прапаноўваем тэлеканалам. Калі нехта пагаджаецца гэтую праграму трансляваць, то мы пачынаем. Але пакуль яшчэ ні з кім мы пагадненняў не заключалі і нават “пілотнага” выпуску праграмы не здымалі.

Знялі пілотны выпуск новай праграмы, і не выключана, што хутка яна з’явіцца.

Еўрарадыё: А можа, яшчэ якая праграма ўжо гатовая да выхаду ў эфір?

Аляксандр Табольскі: З музычных — не. Мы рухаемся паступова. Калі я зразумею, што беларускую музыку слухаюць на роўных з заходняй, калі беларускія артысты будуць збіраць вялікія пляцоўкі часцей… а я думаю, што гэта цалкам рэальна! У гэтым нічога немагчымага няма! У нас умеюць граць, сёння магчыма купіць класныя дарагія інструменты, навучыцца імі карыстацца з дапамогай YouTube і г.д. Вось калі такое будзе, а я перакананы, што такое будзе, тады будзем рухацца далей. А пакуль невялікімі крокамі мы будзем ісці да гэтай мэты.

Міхаіл Бычанок: Ну, а калі не пра музыку, то цяпер мы запускаем праграму пра беларускі Стэндап. Знялі пілотны выпуск такой праграмы і не выключана, што ў хуткім часе яна з’явіцца на адным з тэлеканалаў. Дарэчы, мы ўжо абмеркавалі тэму стаўлення беларусаў да беларускага, з нашым гумарам тое ж самае. Калі нашы стэндаперы выступалі ў нас, усе казалі “што гэта?”. Але ў той жа Маскве іх вельмі любяць. Яны робяць сапраўды якасны гумарыстычны прадукт, іх пастаянна запрашаюць на расійскія каналы…

Аляксандр Табольскі: Вы паглядзіце, сярод самых запатрабаваных крэатыўных, гумарыстычных сцэнарыстаў ды прадзюсараў вельмі шмат беларусаў.