Лукашэнка мяняе палітвязняў на запчасткі? Што пра гэтую тэорыю думаюць юрысты

Важна ўсведамляць, што асноўная мэта санкцый — пакараць рэжым за парушэнне міжнародных нормаў. Юрыдычна афармленне ўгоды, пры якой санкцыі прыпыняліся б для продажу авіяцыйных дэталяў у абмен на вызваленне палітвязняў, надзвычай складанае. Гэта запатрабавала б як змянення дзейных санкцыйных рэжымаў, так і ўзгаднення з міжнароднымі прававымі нормамі, што не ўяўляецца магчымым у рамках звычайных прававых працэсаў.

Прыпыненне ці скасаванне санкцый з мэтай афармлення ўгоды ў тэорыі маглі б быць магчымыя толькі ў тым выпадку, калі б дзеянні Аляксандра Лукашэнкі былі скіраваныя на спыненне прычын, з якіх такія санкцыі былі накладзеныя.

— Хто б мог тэарэтычна ўхваліць заключэнне такой угоды з Лукашэнкам?

— Калі мы разглядаем магчымасць заключэння такой угоды на афіцыйным узроўні, то міжнародныя санкцыі могуць быць перагледжаныя толькі на ўзроўні дзяржаў і міжнародных арганізацый, якія іх уводзілі, шляхам дыпламатычных перамоў. Любое такое пагадненне запатрабуе міжнароднай ухвалы, а таксама змены ці прыпынення прымененых законаў і нарматыўных актаў.

Аднак у гэтым выпадку рашэнне можа быць хутчэй палітычным, чым юрыдычным, адпаведна, хутчэй за ўсё, яно можа быць прынятае ў працэсе непублічных перамоваў і заключэння "закулісных" угодаў.

— Якія санкцыі могуць тэарэтычна чакаць умоўны Embraer у выпадку, калі ён выступіць пастаўшчыком авіядэталяў для авіякампаніі "Белавія"?

— Калі мы дапусцім, што кампанія Embraer, якая з'яўляецца бразільскім авіябудаўнічым кангламератам, пайшла на пастаўку авіядэталяў у Беларусь, то яна магла б сутыкнуцца з санкцыямі з боку розных краін, якія ўвялі санкцыі супраць Беларусі праз парушэнні правоў чалавека і падтрымку агрэсіўнай замежнай палітыкі Расіі.

Звязана гэта з тым, што такія тавары — гэта тавары падвойнага прызначэння, якія могуць спрыяць ваеннаму, тэхналагічнаму развіццю, абароне і бяспецы Беларусі.

Да прыкладу, ЕС увёў шырокія абмежаванні на экспарт у Беларусь, якія датычаць у тым ліку тэхналогій і абсталявання, звязаных з авіяцыяй. Адметна тое, што ЕС мае права накласці санкцыі на кампаніі, якія парушаюць санкцыйныя абмежаванні, нават калі яны знаходзяцца за межамі ЕС.

Любая асоба ці кампанія, што спрыяе абыходу санкцый або ўдзельнічае ў забароненых аперацыях з Беларуссю, можа сутыкнуцца з абмежаваннямі.

То-бок, тэарэтычна, калі б Embraer супрацоўнічаў з беларускай "Белавіяй" і пастаўляў ёй авіяцыйныя дэталі, яму магло б пагражаць уключэнне ў санкцыйны спіс ЕС.

Таму трэба вывучаць сітуацыю з наяўнасцю вытворчасцяў на тэрыторыі Штатаў кожнай канкрэтнай кампаніі, бо наяўнасць такіх вытворчасцяў можа пацягнуць нават крымінальны пераслед кіраўніцтва кампаніі, якая абыходзіць санкцыі.

Аднак нават калі ўмоўны Embraer не мае прамой прысутнасці ў ЗША, амерыканскія кампаніі будуць вымушаныя спыніць супрацоўніцтва з такой кампаніяй, каб пазбегнуць парушэння амерыканскага заканадаўства. На замарозку актываў, забарону на экспарт тавараў падвойнага прызначэння могуць пайсці і іншыя краіны, якія ўвялі свае санкцыі супраць Беларусі.

То-бок некалькі юрысдыкцый могуць адначасова накласці санкцыі на кампанію, нават калі яна знаходзіцца за межамі гэтых краін, асабліва калі яна падтрымлівае дзейнасць з кампаніямі ці фінансавымі ўстановамі ў дадзеных юрысдыкцыях.

Акрамя таго, важна разумець, што супрацоўніцтва з Беларуссю ў абыход санкцый акрамя юрыдычных наступстваў адназначна нанясе сур'ёзную шкоду рэпутацыі любой кампаніі на міжнародным узроўні. Таму шматлікія кампаніі ў розных дзяржавах могуць адмовіцца ад супрацоўніцтва з тым жа ўмоўным Embraer як праз боязь трапіць пад санкцыі, так і з этычных меркаванняў.