Маршрутчыкі "прадаюцца" вакзалам. Што змяняецца для пасажыраў

Райвыканкамы пачалі вызначаць аператараў, якія заменяць (а дакладней, дапоўняць) прыватных маршрутчыкаў якія займаліся міжгароднімі перавозкамі. Рашэнні аб гэтым публікуе Нацыянальны прававы партал. І трэба ж такому здарыцца, усе вылучаныя аператары — дзяржаўныя.

Практычна гэта азначае, што дзяржава ўсталёўвае манаполію на міжгароднія перавозкі. Еўрарадыё стэлефанавалася з прадстаўнікамі аператараў, каб даведацца, як яны бачаць гэты бізнес, ці будуць дапускаць да перавозак іпэшнікаў і ці захаваюць зручнае для пасажыраў браніраванне месцаў па тэлефоне.

"Закон аб аўтамабільным транспарце заўсёды меў на ўвазе аператара. Раней яго функцыі выконваў "Мінаблаўтатранс", — распавёў намеснік дырэктара цяперашняга аператара "Мінаблпасажыртранс" Вадзім Дылько. — Адзінае змяненне — цяпер аператар не мае права займацца адначасова двума відамі дзейнасці. У мяне няма ні адной сваёй машыны, ніводнага аўтобуса. Любы чалавек можа заключыць з намі дагавор, калі хоча займацца рэгулярнымі перавозкамі. Затым правядзём конкурс у адкрытых, роўных для ўсіх умовах".

Пра тое, колькі прыватных маршрутчыкаў ўжо звярнулася да аператара, намеснік дырэктара не расказвае, спасылаючыся на тое, што гэта закрытая інфармацыя. А вось у Гомелі нам расказалі пра ўсё.

З 26 лютага ў Беларусі пачалі дзейнічаць змены, унесеныя ў закон "Аб аўтамабільным транспарце і аўтамабільных перавозках". Змененыя правілы міжгародніх маршрутак. Калі раней маршрутка магла збіраць і развозіць пасажыраў па адвольным маршруце, цяпер ад перавозчыкаў патрабуюць адпраўляцца з аўтавакзала (або іншага устаноўленага пункта), мець зацверджаныя графік і маршрут (прыпынкі павінны быць толькі ў пэўных месцах). Адсюль у іх з'яўляюцца новыя выдаткі: напрыклад, трэба будзе заплаціць аўтавакзалу.

Вадзіцелі пайшлі "пад вакзал"

"Мы працягваем атрымліваць заявы ад перавозчыкаў, якія жадаюць працаваць у рэгулярных зносінах, — расказвае намеснік дырэктара "Гомельаблпасажыртранса" Аксана Дайнэка. — Распрацоўваем схемы і расклад руху. Некалькі перавозчыкаў ўжо пачалі вазіць пасажыраў. Мы плануем правесці конкурсы на гэтыя маршруты".

Зарэгістравацца, прапрацаваць тры месяцы, выйграць конкурс — вось ўмова, якую паставілі прыватным маршрутчыкам, каб можна было працаваць далей. Менавіта яна стала адной з прычын, па якіх вадзіцелі прыватных маршрутак не захацелі ісці на повадзе ў дзяржавы. Маўляў, калі ўсе прыватнікі прыйдуць "пад вакзал", ім банальна не хопіць месца. Каго пакінуць, будзе вырашаць аператар. Астатнія застануцца без працы.

У "Гомельаблпасажыртрансе" адзначаюць, што да іх звярнулася ўжо 13 перавозчыкаў, якія маюць намер вазіць пасажыраў па 12 маршрутах на рэгулярнай аснове. Сярод іх ёсць перавозчык, у парку якога 70 машын.

"Мы распрацоўвалі расклад па чатырох напрамках, па якіх ён будзе працаваць. Гэта "Гомель-Мінск", "Мазыр-Мінск", "Рэчыца-Мінск", "Рагачоў-Мінск", — адзначае Аксана Дайнэка. — Яшчэ шэсць машын пойдуць па кірунку "Тураў-Мінск", шэсць — "Гомель-Мазыр". Па дамове, перавозчык плаціць аператару за арганізацыю работы з кожнай маршруткай. Для раёнаў Гомельскай вобласці яна складзе 36 рублёў і 5 капеек, для Гомеля — 40 рублёў і 44 капейкі ў месяц. У нас прайшла праверка Міністэрства антыманапольнага рэгулявання гандлю. Нас прызналі манапалістам на тэрыторыі Гомельскай вобласці. Нашы цэны задэкларавалі ў міністэрстве".

Зразумелая справа, гэты "падатак на госаператара" прыватны перавозчык перанясе на пасажыраў. Але пры сур'ёзных аб'ёмах перавозак гэта не выкліча істотнага падаражання квіткоў.

Пасажыраў можна будзе "забіраць" не толькі з вакзала, але і на прыпынках па горадзе

"Мы максімальна ўлічвалі пажаданні саміх пасажыраў, якія прасілі нічога не змяняць, захаваць тое, як у іх ужо быў арганізаваны рух, — працягвае намеснік дырэктара "Гомельаблпасажыртранса". — Для іх нічога не павінна змяніцца. Напрыклад, кошт на міжгароднія маршруты фармуецца перавозчыкам самастойна на аснове ўласных выдаткаў. Дзяржава не ўстанаўлівае ніякія гранічныя тарыфы.

Акрамя таго, у Мазыры перажывалі, што можна будзе садзіцца толькі на аўтавакзале. Мазырскі райвыканкам пайшоў насустрач пасажырам: дазволіў ехаць па горадзе і ажыццяўляць пасадку і высадку людзей пры руху на буйных прыпынках".

Таксама ў Гомелі працуюць над тым, каб квіткі можна было заказваць онлайн. Пакуль што дзяржаўны аператар не асіліў гэтую паслугу, якую даўным-даўно рэалізавалі "прыватнікі".

Новыя маршрутчыкі не складуць канкурэнцыю старым

Перавозчыкі, якія працавалі на рэгулярных маршрутах раней, удзельнічаць у конкурсе не абавязаныя. Пасля заканчэння сваіх дамоваў яны проста пададуць заявы на падаўжэнне працы.

Новыя перавозчыкі падаюць аператару заявы на канкрэтны маршрут і перыядычнасць паездак. З улікам іх пажаданняў і перавозчыкаў, якія ўжо працуюць, распрацоўваецца новы расклад і схемы руху. Маршруты будуць выстаўленыя на конкурс праз тры месяцы пасля рэгістрацыі.

"Ёсць яшчэ, вядома, праблемы, — кажа Аксана Дайнэка. — Заявы, якія паступаюць ад перавозчыкаў, намі разглядаюцца ў максімальна кароткія тэрміны, ім выдаецца часовы дазвол на працу. Іншая справа, што не ўсе звярнуліся. Некаторыя працягваюць працаваць у нерэгулярных зносінах па схемах, якія былі ў студзені і лютым. Наколькі я разумею, на дадзены момант Транспартная інспекцыя іх не карае. Магчыма, у іх там таксама нейкі свой план".