Праз новы варыянт расце захворвальнасць на COVID. Што варта пра гэта ведаць

15/08/2023 - 15:20

Беларускія дактары падчас кавіду / RFE/RL

Беларускія дактары падчас кавіду / RFE/RL

Сусветная арганізацыя аховы здароўя (СААЗ) яшчэ ў маі абвясціла пра канец пандэміі COVID-19, але сам вірус, здаецца, навін не чытае і не спяшаецца сыходзіць. Наадварот, з'яўляюцца новыя мутацыі і варыянты. Хоць колькасць зафіксаваных выпадкаў вельмі нізкая, гэта можна растлумачыць не толькі тым, што найгоршае ўжо мінула (і так можа быць), але і тым, што тэставанне на COVID-19 цяпер практычна не праводзіцца.

Але нядаўна з'явіўся новы варыянт каранавіруса — EG.5. Ён "нашчадак" сумнавядомага штаму "амікрон" і ўжо зарэгістраваны больш чым у 50 краінах свету.

СААЗ нядаўна заявіла, што гэты варыянт "ўяўляе цікавасць" — то-бок за ім уважліва сочаць. А колькасць новых выпадкаў захворванняў праз яго ўжо расце ў некаторых краінах. Расказваем падрабязней.

Што за варыянт?

EG.5 — менавіта варыянт, а не новы штам: так, у яго досыць шмат мутацый, але на новы статус іх не хапае. Таму шмат у чым ён падобны да свайго "бацькі" — "амікрона". Нагадаем, што гэта заразны штам, які хутка распаўсюджваецца і пры гэтым у цэлым менш небяспечны для жыцця і здароўя.

Варыянт у замежных СМІ часам называюць "Эрыс" ("Eris"). Але гэта мянушка, а не афіцыйнае "імя".

Дзе і як распаўсюджваецца "Эрыс"?

Калі глядзець звесткі ЗША, дзе варыянт ужо пераважае сярод заражаных, то колькасць шпіталізацыі апошнім часам вырасла на 40% у параўнанні з чэрвеньскімі мінімумамі. Добрая навіна: нават нягледзячы на рост, колькасць шпіталізацый на 90% ніжэйшая за пікавыя ўзроўні "амікрона" за студзень 2022-га. У параўнанні ж з першымі варыянтамі, якія ў 2020-м паралізавалі сістэмы аховы здароўя па ўсім свеце, гэта зусім, лічы, нішто.

Статыстыка ЗША па колькасці пазітыўных вынікаў тэсту на каранавірус і шпіталізацыі / CDC

Рост колькасці новых выпадкаў фіксуецца і ў Вялікабрытаніі: за апошні тыдзень колькасць станоўчых тэстаў у Англіі вырасла на 23,8%, ва Уэльсе — на 23%. Рост ёсць таксама ў Італіі, Карэі і шэрагу іншых краін. Як і з папярэднімі варыянтамі, межы не спыняюць "Эрыс", таму дабрацца ён можа і да Беларусі.

Якія сімптомы ў новага варыянту COVID-19?

Клінічных даследаванняў новага варыянту пакуль няма, аднак у інтэрв'ю NBC навуковец з Універсітэта Агаё (ЗША) сказаў, што яны наўрад ці прыкметна адрозніваюцца ад сімптомаў іншых варыянтаў і штамаў.

Таму ў цэлым сімптомы такія: павышэнне тэмпературы, кашаль, стомленасць, боль у цягліцах, галаўны боль. Магчымая і добра знаёмая многім часовая страта нюху.

Новы варыянт небяспечны?

Пакуль што няма дадзеных, якія сведчаць пра вялікую небяспеку EG.5 у параўнанні з папярэднікамі. Хоць у некаторых краінах фіксуюць рост новых выпадкаў, рэзкага ўсплёску смяротнасці ці сур'ёзных ускладненняў (у тым ліку тых, што прыводзяць да рэанімацыі) пакуль не адзначана.

Аднак важна памятаць, што ў цэлым каранавірус можа быць небяспечны (горш пераносіцца і часцей прыводзіць да ўскладненняў) у людзей з групаў рызыкі: пажылых, з аслабленым імунітэтам, сардэчна-сасудзістымі захворваннямі, хранічнымі пульманалагічнымі захворваннямі (напрыклад, з хранічнай абструкцыяй лёгкіх) або дыябетам. Таму ўсім, асабліва людзям з гэтых групаў, нельга расслабляцца цалкам.

Акрамя таго, нельга забываць пра "посткавід", або "доўгі кавід": пра тое, як перанесеная інфекцыя ўплывае на арганізм. Даследаванні паказваюць, што каранавірус павялічвае рызыку трамбозу і інсульту як мінімум цягам некалькіх месяцаў пасля выздараўлення.

Як засцерагчы сябе? А прышчэпкі дапамогуць?

Базавыя правілы прафілактыкі COVID-19 застаюцца ранейшымі: сацыяльнае дыстанцыяванне, выкананне правіл базавай гігіены (мыццё і дэзінфекцыя рук), нашэнне масак у месцах збору людзей. Захаванне гэтых рэкамендацый на парадак зніжае рызыку заразіцца. І не толькі кавідам.