Што адбудзецца, калі санкцыі Беларусі і Расіі ўраўнуюць?

26/01/2024 - 13:43

Што абяцаюць новыя санкцыі? / reuters.com

Найбліжэйшым часам Еўрасаюз плануе ўвесці новыя санкцыі ў дачыненні да Расіі. На мінулым тыдні журналіст "Радыё Свабода" Рыкард Ёзвяк паведаміў, што краіны Балтыі і Польшча хочуць прывесці санкцыі ў дачыненні да Беларусі ў адпаведнасць з расійскімі.

Размовы пра ўраўнаванне санкцый у ЕС вядуцца даўно, аднак цяпер гэты пункт быў асобна ўключаны ў патэнцыйны пакет, што сведчыць пра больш-менш сур'ёзныя намеры еўрапейскіх краін яшчэ больш ізаляваць Лукашэнку.

У сувязі з гэтым Еўрарадыё спытала эканамістаў, чым новыя санкцыі пагражаюць Беларусі, як яны адаб'юцца на эканоміцы і ці абяцае гэта яшчэ большае збліжэнне з Расіяй.

Галоўны ўдар па беларускай эканоміцы з боку ЕС насамрэч быў нанесены ўжо даўно

Акадэмічны дырэктар эканамічнага цэнтра BEROC Леў Львоўскі расказаў, што найлепшым ударам па рэжыме было б яшчэ большае павелічэнне санкцый у дачыненні да Расіі.

— Казаць пра раўнаванне санкцый у дачыненні да дзвюх краін даволі дзіўна, бо, па-першае, эканоміка Расіі кратна перавышае беларускую, а па-другое, галіны, па якіх можна наносіць санкцыйныя ўдары, зусім розныя. Галоўны ўдар па беларускай эканоміцы з боку ЕС насамрэч быў нанесены ўжо даўно. Гэта калійныя ўгнаенні і нафтапрадукты. Цяпер рэжым пераарыентаваў свой экспарт на Расію і сяк-так да гэтых умоў прыстасаваўся. Але вось сама Расія дагэтуль, напрыклад, экспартуе сваю нафту ў краіны ЕС.

Паводле эканаміста, чым больш на Беларусь накладваецца санкцый, тым больш наша краіна трапляе ў залежнасць ад Расіі.

— Прадпрыемствы зарабляюць мала, многія сектары эканомікі не прыносяць таго прыбытку, які прыносілі раней. Адпаведна, колькасць паездак Лукашэнкі ў Маскву будзе толькі павялічвацца. Пуцін проста так грошы даваць не вельмі хоча, патрабуючы наўзамен частку суверэнітэту ці нешта яшчэ, — кажа Львоўскі.

І ў гэтай сітуацыі, працягвае эксперт, найлепшым спосабам было б пазбавіць Расію ўмоўных трыццаці мільярдаў еўра, тады частка гэтых грошай не дасталася б і беларускаму рэжыму. Таксама ён адзначае, што санкцыі ў цэлым працуюць.

— Узяць, напрыклад, дэталі для вытворчасці аўтобусаў ці электробусаў. Калі раней беларускія прадпрыемствы закуплялі іх у Еўропе, то ва ўмовах санкцый, хутчэй за ўсё, менш якасныя камплектавальнікі даводзіцца закупляць у Кітаі. З прычыны гэтага тэхніка пачынае часцей ламацца, выходзіць з ладу. Успомніць хаця б новыя беларускія аўтобусы, трамваі і электробусы, якія перыядычна гараць у Расіі.

Эканаміст лічыць, што Еўрасаюз наўрад ці даб'ецца нейкіх саступак ад Лукашэнкі, а рэжым у адказ, у сваю чаргу, можа арганізаваць новы віток у эскалацыі міграцыйнага крызісу.

— Агулам зразумела, чаму Польшча лабіруе павелічэнне санкцый супраць Беларусі. У апошнія гады яе эканоміка расце імклівымі тэмпамі. Паводле некаторых ацэнак, у найбліжэйшыя дзесяцігоддзі яна можа абагнаць нават Вялікабрытанію. Цяпер Польшча — ужо не тая краіна, якая калісьці ўступала ў Еўрасаюз. На сёння гэта адзін з найбуйнейшых гульцоў ва Усходняй Еўропе, які адказвае за бяспеку агульных межаў. Трывога тут цалкам апраўданая. Балтыйскія краіны, якія маюць не найлепшыя ўспаміны пра СССР, таксама можна зразумець.

Шматгадовыя эканамічныя гандлёвыя сувязі разрываюцца, і аднавіць іх будзе вельмі нялёгка

Эканамістка цэнтра BEROC Анастасія Лузгіна кажа, што канкрэтных дзеянняў адносна санкцый еўрапейскія краіны ў дачыненні да Беларусі яшчэ не распачалі, але найбліжэйшыя пакеты будуць скіраваныя на прадухіленне абыходу дзейных санкцый з боку Расіі.

— На Беларусь у цэлым накладзеныя значна меншыя абмежаванні, чым на РФ, таму планаваныя пакеты будуць разглядацца менавіта ў кантэксце абмежавання абыходу санкцый Расіяй.

Як новыя санкцыі паўплываюць на беларускую эканоміку, сказаць цяжка, гаворыць Анастасія. Хутчэй за ўсё, яна працягне прыстасоўвацца і будзе далей збліжацца з расійскай.

— Вядома, любыя абмежаванні адмоўна ўплываюць на эканоміку Беларусі. Шматгадовыя эканамічныя гандлёвыя сувязі разрываюцца, і аднавіць іх будзе вельмі нялёгка.