Без намёкаў. Як дыктатар адпраўляў на вайну дзяцей і старых

Калі чалавечага рэсурсу для вайны стала бракаваць, прызываць сталі  амаль усіх.

Еўрарадыё ў рубрыцы “Без намёкаў” згадвае, як Гітлер адпраўляў ваяваць дзяцей і старых. Гэта экскурс у сусветную гісторыю — усе паралелі з сучаснай Беларуссю і яе хаўруснікамі выпадковыя.

Пасля перажытага замаху ў ліпені 1944 года Гітлер выдае дэкрэт аб татальнай вайне. Гэта азначала, што ўсе жыхары Германіі, якія не адносяцца да нацыянальных меншасцяў, павінны ўзяць у рукі зброю. У верасні таго ж года фюрар аб'явіў мабілізацыю ўсяго мужчынскага насельніцтва краіны ўзростам ад 16 да 60 гадоў у атрады так званага фольксштурма.

Выбар быў просты: служба альбо смерць. Пры адсутнасці ў мужчыны дакументаў, якія вызваляюць яго ад прызыву, парушальніка расстрэльвалі на месцы. Пад канец года ў гэтае апалчэнне прызывалі і жанчын узростам ад 18 гадоў.

Для баёў з хаўруснікамі, якія наступалі, было прызвана ад 6 да 8 мільёнаў немцаў. Усе батальёны фольксштурма былі падзелены на 4 разрады. Тады ў Германіі з'явіўся жарт: “У фольксштурме будуць тыя, хто ўжо не можа хадзіць, і тыя, хто яшчэ можа хадзіць”.

У першую групу залічылі 1,2 мільёна чалавек. Падраздзяленні камплектаваліся мужчынамі ад 20 да 60 гадоў, якія не маюць абмежаванняў да вайсковай службы. Таксама ў гэтым разрадзе служылі мясцовыя функцыянеры нацысцкай партыі, грамадскага крыла СС і іншых структур рэйха. Фольксштурмісты знаходзіліся на казарменным становішчы і прымацоўваліся да войска.

У другую групу ўвайшлі 2,8 мільёна байцоў узростам ад 20 да 60 гадоў, якія былі фізічна здаровыя, але мелі абмежаванні па праходжанні воінскай службы. Часцей за ўсё яны зводзіліся ў батальёны пры фабрыках і выкарыстоўваліся для баёў у межах свайго раёна.

У трэцяй групе аказаліся 600 тысяч юнакоў узростам ад 16 да 19 гадоў, якія прайшлі навучанне ў лагерах гітлерюгенда. Таксама ў батальёны ўключалі добраахвотнікаў узростам ад 13-15 гадоў.

У апошняй групе знаходзіліся 1,4 мільёна чалавек узростам ад 20 да 60. Яны па стане здароўя не маглі актыўна ўдзельнічаць у баявых дзеяннях, і іх выкарыстоўвалі для аховы, у тым ліку і канцэнтрацыйных лагераў.

Усяго планавалася стварыць 6710 батальёнаў, але праз нястачу ўзбраення да траўня 1945 года супраць ворага, які наступаў, змагалася да 700 атрадаў.

Фольксштурмісты праходзілі 48-гадзінную ваенную падрыхтоўку — па 2 гадзіны ў дзень пасля працы ці вучобы. Атрады фольксштурма афіцыйна дзяліліся на ўзброеныя і бяззбройныя — “фольксштурм 1” і “фольксштурм 2”. “Другія” знаходзіліся ў баявой чарзе, чакаючы, калі можна будзе падабраць зброю загінулых паплечнікаў з першай групы.

Для фольксштурма зрабілі спецыяльную стралковую зброю — вінтоўку Volkssturmgewehr VG.2. Гэта быў максімальна просты танны карабін з невялікім тэрмінам прыдатнасці. Як па-чорнаму жартавалі самі немцы, у іншай зброі фольксштурмісты і не мелі патрэбы — іх жыццё было карацейшае, чым тэрмін службы вінтоўкі.