"Будзе ціснуць на Украіну". Што стане з NATO у выпадку перамогі Трампа

11/07/2024 - 18:01

Што будзе, калі пераможа Трамп? / zaborona.com

У Вашынгтоне пачаўся саміт NATO, на якім плануецца дасягнуць двухбаковых дамоўленасцяў аб пастаўках зброі ва Украіну. Галоўнае пытанне, якім пераймаюцца палітыкі: калі яно паступіць на фронт.

Сітуацыі не дадаюць пэўнасці і выбары прэзідэнта ЗША, якія пройдуць у лістападзе 2024 года. Рэдактарка Забароны Ірына Алійнык пагутарыла з экспертамі пра тое, што чакае ЗША, ЕС, NATO і Украіну, калі пераможа Дональд Трамп.

Што Трамп хоча зрабіць з NATO

Дональд Трамп неаднаразова заяўляў, што пры сваім прэзідэнцтве можа вывесці ЗША са складу NATO. На думку міжнароднага аналітыка Atlantic Council Пітэра Дзікінсана, радыкальны крок можа пагражаць не толькі спыненнем дапамогі Украіне, але нават існаванню самога Альянсу. "NATO у вялікай паніцы, краіны-саюзніцы напалоханыя, таму што разумеюць: Трамп можа абвясціць аб выхадзе ЗША з NATO у любы момант, як толькі стане прэзідэнтам", — перадае настрой аналітык.

У абмен на працяг удзелу ЗША ў NATO Трамп чакае, што еўрапейскія краіны рэзка павялічаць свае выдаткі на альянс. На гэтым ён настойваў яшчэ падчас свайго прэзідэнцтва ў 2017-2021 гадах.

Аднак нават калі Злучаныя Штаты застануцца ў складзе ваеннага блока, NATO не ўдасца пазбегнуць радыкальнай пераарыентацыі, піша Politico са спасылкай на ўласныя крыніцы. Апытаныя Забаронай эксперты таксама прытрымліваюцца гэтага меркавання.

"Краіны NATO зараз разглядаюць варыянт фармавання ў Еўропе (у нямецкім горадзе Вісбадэне ў прыватнасці) аднаго з дадатковых пунктаў, дзе будуць базавацца ваенныя і лагістычныя цэнтры. Гэта ў перспектыве дазволіць хутка дастаўляць ваенную тэхніку і перакідаць яе ва Украіну, — прыводзіць прыклад палітолаг Максім Джыгун. — У Альянсе таксама плануюць прызначэнне адмысловай службовай асобы, якая б адказвала за каардынацыю і забеспячэнне ваенных патрэб Украіны. Саюзнікі ўжо ўзгаднілі стварэнне фонду для выдзялення штогадовай дапамогі на ўзроўні €40 мільярдаў, якія Украіна будзе атрымліваць з 2025 года. Гэтыя крокі павінныя стаць засцерагальнікамі патэнцыйных палітычных зменаў у ЗША і ЕС".

Двухузроўневая сістэма Паўночнаатлантычнага альянсу

Трамп таксама прапануе ўвесці двухузроўневую сістэму NATO, згодна з якой краіны-удзельніцы, якія яшчэ не дасягнулі мэтавага паказчыка выдаткаў на абарону ў 2% ВУП, пазбаўляюцца гарантый бяспекі і абарончай падтрымкі ЗША.

"У 2023 годзе абаронны бюджэт Канады склаў 1,33% ВУП — па апошніх падліках, яна зможа выйсці на паказчык 2% толькі ў 2030 годзе. У краінах ЕС падобная сітуацыя. Відавочна, што ЗША зараз укладаюць у абарону значна больш, чым 2% ВУП. Таму дзяржавы-сябры NATO даволі залежныя ад Вашынгтона ў пытаннях ваеннага супрацоўніцтва", — дадае Джыгун.

Акрамя таго, згодна з планамі кандыдата ад Рэспубліканскай партыі, у выпадку яго другой кадэнцыі ЗША захаваюць свой ядзерны парасон над Еўропай, а таксама ўласныя ваенна-марскія сілы і авіяцыйныя базы ў Германіі, Вялікабрытаніі і Турцыі. У той час як матэрыяльна-тэхнічнае забеспячэнне часткі пяхоты, бронетэхнікі і артылерыі ўрэшце пяройдзе з рук ЗША ў абавязкі еўрапейскіх краін. Такім чынам, Штаты могуць адысці ад ролі асноўнага пастаўшчыка баявой сілы ў Еўропе і аказваць ваенную падтрымку толькі ў крызісных сітуацыях.

Тым не менш, адзначае журналіст "Радыё Свабода" Рыкард Ёзвяк, ёсць надзеі на эфектыўнасць новага генеральнага сакратара NATO Марка Рутэ, які афіцыйна зменіць Енса Столтэнберга восенню 2024 года. Экс-прэм'ер Нідэрландаў навёў масты з "цяжкімі" палітыкамі Віктарам Орбанам і Рэджэпам Эрдаганам, і яго любяць у большасці вялікіх сталіц. Відавочна, што і 45-ы прэзідэнт ЗША паважае Рутэ. Таго нават называюць "шаптуном Трампа".

Чаго чакаць Украіне

На саміце ўкраінскай дэлегацыі важна атрымаць гарантыі міжнароднай падтрымкі ад NATO на выпадак другой прэзідэнцкай кадэнцыі Дональда Трампа, які падкрэсліў, што ў выпадку яго перамогі на выбарах магчыма спыненне ваеннай дапамогі Кіеву, калі Украіна адмовіцца ад мірных перамоваў з РФ.

І нават падпісанае ў чэрвені 2024 года пагадненне аб бяспецы не гарантуе працяг усёахопнай падтрымкі Вашынгтона ў будучыні, бо нератыфікаванае Кангрэсам ЗША і з'яўляецца хутчэй сімвалічным палітычным жэстам, адзначае Пітэр Дзікінсан.

"У ЕС разумеюць, што больш не могуць разлічваць на ЗША ў пытаннях падтрымкі Украіны так, як гэта было раней. Аднак я не думаю, што магчымае прэзідэнцтва Трампа будзе азначаць канец амерыканскай дапамогі Украіне. Але варта чакаць значнага скарачэння і рэгулярных затрымак зброі і боепрыпасаў. Трамп будзе ціснуць на Украіну, каб дамагчыся міру з Расіяй на любых умовах, каб Кіеў пайшоў на тэрытарыяльныя саступкі", — мяркуе эксперт.