"Справа медыкаў": экс-намеснік міністра патраціў хабары на лячэнне

16:45. Перапынак да 10.00 панядзелка, 14 студзеня.

***

16:30. Першапачаткова ў Мінску Ласіцкі жыў на кватэры ў дэпутата на вуліцы Чырвонаармейскай, да 2016 года жыў у інтэрнаце БДМУ, а затым, па хадайніцтве Міністэрства аховы здароўя, трапіў у кааператыў Следчага камітэта і пабудаваў кватэру. На працягу доўгага часу ён ездзіў з Мінска ў Брэст кожныя выхадныя да сям'і.

Што тычыцца хваробы, тут Ласіцкі кажа, што яму не пашанцавала.

"Як усім лекарам, мне не пашанцавала. Забалела спіна, але быў выстаўлены няправільны дыягназ, мяне доўга лячылі, рабілі блакады ў паяснічнай вобласці, пакуль я не звярнуўся з просьбай зрабіць паўторную МРТ. Абодва тазасцегнавыя суставы паражаныя — правы ў 4-й ступені, некроз галоўкі сцегнавой косткі, левы — 2-й ступені. Калі я паказаў галоўнаму хірургу Зарецкаму, ён сказаў, што адназначна трэба апераваць. Але другое меркаванне рэаніматолага — пастарацца захаваць суставы. Яна праз знаёмую галоўнага рэаніматолага Казахстана выкарыстала прэпарат, распрацаваны ў Кітаі. Мне давялося выкарыстоўваць 6 ін'екцый па $1500. А таксама давялося зрабіць яшчэ па дзве ін'екцыі прэпаратаў на кожны сустаў, па 120 рублёў на цяперашняе грошы. Я ў Васіля Іванавіча [Жарко], тады ён быў міністрам, прасіў адпусціць мяне на іншую працу. На жаль, нічога не атрымалася. На бальнічны я ўжо не хадзіў. Калі быў другі міністр, я аперыраваў правы сустаў. Вось і атрымалася такая сума", — цяжка кажа Ласіцкі.

16:13. З паказанняў Ласіцкага становіцца вядома, што яны з Краўчонкам пазнаёміліся яшчэ ў 2002 годзе на курсах у БелМАПА. "Нямала гарэлкі было выпіта разам", — смяецца Ласіцкі. У цэлым ён дае паказанні досыць эмацыйна. Паводле яго слоў, ён зусім не чакаў, што Краўчонак перадасць яму грошы. Калі ён убачыў пакет са спіртным, то не падумаў яго вяртаць: "Што дрэннага ў добрым алкаголі? Там быццам бы быў віскі ў сіняй скрынцы", — кажа Ласіцкі, гледзячы на ​​Краўчонка.

Канверт з грашыма ён убачыў толькі дома і задаўся пытаннем, навошта Краўчонак перадаў іх яму. "Я думаў, гэта сяброўская просьба", — разводзіць рукамі Ласіцкі. Таксама ён кажа, што быў злы на Краўчонка, але не ўдакладняе прычыну.

— Чаму вы не вярнулі яму канверт назад, калі злаваліся на яго? — пытаецца пракурор.

— У прынцыпе ён мне патрэбен быў, я ад яго не адмаўляюся.

Суддзя Ігар Любавіцкі пацікавіўся ў Краўчонка, навошта той перадаў Ласіцкі грошы.

— Ён жа і так вам дапамог бы, — кажа суддзя.

— "Сто пудов", — пацвярджае з клеткі экс-намеснік міністра.

***

15:49. Суд перайшоў да допыту абвінавачанага Ігара Ласіцкага. На пасаду намесніка міністра аховы здароўя ён быў прызначаны 4 сакавіка 2013 года. Ласіцкі займаўся пытаннямі, звязанымі з рэгістрацыяй медыцынскай тэхнікі, кантраляваў абарот медыцынскіх вырабаў і іх ліцэнзаванне, а таксама з'яўляўся старшынёй профільных камісій ведамства і "Белмедтэхнікі".

Ласіцкі распавядае пра сустрэчу з прадстаўніком фірмы "Белреас" Гохманам. Бізнесмен спадзяваўся, што Ігар Ласіцкі паўплывае на тое, што "Белреас" зможа аказваць спонсарскую дапамогу беларускім медустановам. Гэта было ў 2015 годзе. Гохман і Ласіцкі абедалі разам у рэстаране "Ракаўскі бровар". Пасля Гохман подвёз Ласіцкага да Міністэрства аховы здароўя і перадаў яму каталог з медыцынскім абсталяваннем "Белреас". Пасля Ласіцкі выявіў там канверт, дзе ляжала $1500 стодоларавымі купюрамі.

"Я адразу зразумеў, што гэта грошы за маё садзейнічанне ў вырашэнні яго пытання. Але не разумею, навошта гэтыя грошы было перадаваць, таму што міністр і так сказаў, што трэба прымаць ўсё спонсарскую дапамогу для медустаноў Беларусі", — кажа Ласіцкі.

Гэтыя грошы, як і іншыя, ён выдаткаваў на лячэнне: "У мяне быў некроз галоўкі правага тазасцегнавога сустава. Каля $14000 прыйшлося выдаткаваць на лячэнне". Ад Зелянко з іншай кампаніі, якая займаецца пастаўкай абсталявання для лабараторый, Ласіцкі атрымаў $10000 за допуск да ўдзелу ў конкурсах незарэгістраваных медыцынскіх вырабаў. Па словах Зелянко, гэта законна, так можна рабіць у адпаведнасці з некаторымі дакументамі, але абсталяванне пры гэтым павінна быць унікальным. Тады ў выпадку перамогі ў конкурсе вырабы праходзяць працэдуру рэгістрацыі.

Па словах Ласіцкага, у той час ён жыў у інтэрнаце медуніверсітэта, свайго жылля ў яго не было. З Зелянко яны сустрэліся на аўтамабільнай стаянцы.

Некаторыя з атрыманых грошай Ласіцкі, як і Краўчонак, выдаткаваў на аплату навучання сына ў медуніверсітэце.

***

14:50. Краўчонак спрабуе апраўдацца і кажа, што яму перадавалі грошы, напрыклад, "у якасці ўнёску ў развіццё паліклінікі", "як віншаванне з Новым годам" ды іншымі святамі.

Адвакат Рыта Бомерт цікавіцца ў свайго падабароннага, ці ёсць у яго на ўтрыманні нейкія сваякі. "Малодшая дачка — студэнтка БДМУ, вучыцца платна. У мяне ёсць бацька 85 гадоў, ён інвалід другой групы. Маці 81 год", — распавядае абвінавачаны.

Краўчонак пералічвае свае дзяржаўныя ўзнагароды: "Медаль "За працоўныя заслугі", грамата Нацыянальнага сходу, падзячныя лісты прэзідэнта за выбарчыя кампаніі, граматы Мінгарвыканкама, граматы адміністрацыі раёна".

"Віну прызнаю цалкам, шчыра каюся і разумею, што зрабіў тое, што не павінен быў здзяйсняць", — кажа лекар.

***

14:24. Пасля перапынку пракурор Юрый Шарснёў працягвае высвятляць у Краўчонка, якім чынам і чаму ён атрымліваў грошы ад дырэктара фірмы "Геол-М" Уладзіміра Ладуцькі.

Краўчонак лічыць, што яго адзіным парушэннем у працэсе правядзення дзяржзакупак было тое, што ён загадзя папярэджваў Ладуцьку і іншых людзей, у якіх браў хабар, аб правядзенні тэндару. Таксама ён кажа, што абсталяванне, якое магла паставіць кампанія "Геол-М", было больш танным і якасным.

"Камп'ютарны тамограф, які паліклініцы паставіў Ладуцька, цалкам акупіў сябе за тры гады і апраўдаў сваю цану <...>", — заяўляе Краўчонак.

Паводле яго слоў, ён не знаходзіўся з Уладзімірам Ладуцькам у дружалюбных сувязях, хоць знаёмыя яны былі з 90-х. Краўчонак апісвае эпізод з абвінавачання, які адбыўся 8 снежня 2017 года: "Ладуцька затэлефанаваў мне, мы дамовіліся аб сустрэчы. Ён пад'ехаў на стаянку, я сеў на пярэдняе пасажырскае сядзенне. Ён махнуў на канверт, які ляжаў у кішэні пярэдняй дзверкі. Ладуцька сказаў: "Забярыце, гэта ваша". У канверце было €15 000".

Па словах Краўчонка, ён не ведаў, што было ў канверце, а калі выйшаў з машыны, адчыніў яго і ўбачыў грошы "за тое, што паліклініка закупіла абсталяванне ў яго фірмы".

— Як вы выдаткавалі грошы? — пытаецца Юрый Шарснёў.

— Мы з жонкай адпачывалі ў санаторыі ў Соснах, потым паехалі на адпачынак у Францыю. Таксама я аплачваў навучанне малодшай дачкі ў БДМУ: яна вучыцца за кошт уласных сродкаў.

***

11:38. "Маёй мэтай было стварэнне найлепшай стаматалагічнай паліклінікі Рэспублікі Беларусь", — кажа Уладзімір Краўчонак.

Лекар кажа, што дзейнічаў выключна ў інтарэсах паліклінікі, у якой працаваў, згадвае, што ў паліклініцы была праведзеная рэканструкцыя, установа перавыконвае план па платных паслугах.

Па словах Краўчонка, ён атрымліваў хабар за спрыяльнае вырашэнне пытанняў, якія датычаць закупкі медыцынскай тэхнікі, напрыклад, камп'ютарнага тамографа, чатырох стаматалагічных установак, бо хацеў закупляць для паліклінікі толькі самую лепшую і сучасную тэхніку.

Краўчонак таксама распавёў пра сітуацыю, калі даў хабар Ігару Ласіцкаму.

"Мая дачка працуе лекарам-стаматолагам. У 2016 годзе яна пачала сумяшчаць працу лекара з працай у фірме, якая займаецца медыцынскімі вырабамі. Ад дачкі я даведаўся, што кампанія рэгіструе новую прадукцыю, былі прызначаныя клінічныя выпрабаванні. Я ведаў, што Ласіцкі курыруе ў Міністэрстве аховы здароўя дадзеную сферу, дачка мяне ні пра што не прасіла. 28 верасня 2016 года я сустрэўся з Ласіцкім на стаянцы каля Міністэрства аховы здароўя. Я перадаў яму пакет, дзе знаходзілася бутэлька спіртнога і канверт з $2000. Пра тое, што я ездзіў гаварыць з Ласіцкім, я нікому не казаў. Пасля пытанне было вырашана", — распавядае Краўчонак.

І Ласіцкі, і Краўчонак прызналі віну ў поўным аб'ёме.

***

11:20. Абвінавачванне Ігара Ласіцкага таксама звязана з дзяржзакупкамі, рэгістрацыяй медтэхнікі, арганізацыяй паставак тэхнікі ў медыцынскія ўстановы. У Міністэрстве аховы здароўя Ласіцкі курыраваў у тым ліку "Белмедтэхніку". З 2015 года ў розны час Ласіцкі браў хабар у памеры $1500, $10 000, €10 000 ды іншыя сумы. У абвінавачванні таксама гучыць эпізод, калі Ласіцкі прыняў хабар ад Уладзіміра Краўчонка ў суме $2000. Абвінавачванне Ласіцкаму, агучанае пракурорам, значна карацейшае, чым абвінавачванне Краўчонку.

***

10:50. З 10 жніўня 2005 па 8 жніўня 2018 года Уладзімір Краўчонак займаў пасаду галоўнага лекара 12-й стаматалагічнай паліклінікі Мінска. У ліку іншага Краўчонак адказваў за тэхнічнае забеспячэнне паліклінікі медыцынскай тэхнікі.

У абвінавачванні гучаць эпізоды, калі Уладзімір Краўчонак на працягу пяці гадоў браў хабар ад кіраўнікоў фірмаў-пастаўшчыкоў медыцынскай тэхнікі. Напрыклад, ад гендырэктара мінскай камерцыйнай фірмы "Геол-М" Ладуцькі ў 2013 годзе ён атрымаў грашовыя сродкі за спрыяльную арганізацыю закупак тэхнікі для паліклінікі. Ён паведамляў бізнесоўцу даты і ўмовы правядзення дзяржзакупак і спрыяў таму, што фірма Ладуцькі выйгравала ў тэндэрах.

Галоўны лекар браў грошы ў кіраўнікоў і іншых фірмаў за "спрыяльнае рашэнне пытанняў, якія ўваходзяць у яго кампетэнцыю і ў інтарэсах асоб, якія даюць хабар". У абвінавачванні гучаць сумы ў $300, $10 000, €15 000, 600 рублёў і г.д. 

***

11 студзеня ў Мінскім гарадскім судзе пачалося судовае пасяджэнне па крымінальнай справе супраць экс-намесніка міністра аховы здароўя Ігара Ласіцкага і былога галоўнага лекара 12-й гарадской клінічнай стаматалагічнай паліклінікі Мінска Уладзіміра Краўчонка.

Ласіцкага ўзялі пад варту ў ліпені 2018 года ў рамках гучнай "справы медыкаў" і вінавацяць паводле ч. 3 арт. 430 КК РБ (атрыманне хабару асобай, якая займае адказную пасаду). Як распавядаў старшыня КДБ Вакульчык, намесніка міністра затрымалі за спрыяльнае вырашэнне пытанняў, якія датычаць арганізацыі дзяржаўнай рэгістрацыі вырабаў медпрызначэння, а таксама лаяльнае стаўленне пры выбары пастаўшчыкоў медтэхнікі.

"Сумы хабару вар'іраваліся ад 2,5 да 10 тысяч долараў", — адзначыў Валерый Вакульчык.

Уладзімір Краўчонак таксама быў затрыманы ў рамках карупцыйнай "справы медыкаў". Яго абвінавачваюць па ч.ч. 2 і 3 арт. 430 (атрыманне хабару паўторна, у адмыслова буйным памеры), ч. 2 арт. 424 (злоўжыванне службовымі паўнамоцтвамі) Крымінальнага кодэкса Беларусі.

4 студзеня ў Мінгарсудзе прайшло папярэдняе пасяджэнне па гэтай крымінальнай справе. Уладзімір Краўчонак заключыў дасудовае пагадненне аб супрацоўніцтве. Цяпер ён пад хатнім арыштам, працуе стаматолагам у 7-й стаматалагічнай паліклініцы. У адпаведнасці з дасудовым пагадненнем Краўчонак кампенсаваў шкоду дзяржаве, прызнаў віну і супрацоўнічаў са следствам. На папярэднім пасяджэнні ён сказаў, што лічыць сябе сумленным чалавекам, а таксама — што "дзейнічаў у сваіх інтарэсах" і што "кожны чалавек мае права на памылку".

На судовае пасяджэнне 11 студзеня Ласіцкага даставіў канвой, падчас следства ён знаходзіўся ў СІЗА. У зале суда ён знаходзіцца ў клетцы. Уладзімір Краўчонак сядзіць на першай лаве.

На працэсе шмат журналістаў і сваякоў абвінавачаных. Ігар Ласіцкі трымаецца ўпэўнена, пасміхаецца і размаўляе з адвакатам. Краўчонак, у адрозненне ад папярэдняга пасяджэння, сёння ад каментароў адмовіўся.

Ігар Ласіцкі курыраваў у Мінздароўя будаўніцтва, рэканструкцыю і развіццё матэрыяльна-тэхнічнай базы медыцынскай галіны ў краіне, кантраляваў абарачэнне медыцынскіх вырабаў і іх ліцэнзаванне, а таксама з'яўляўся старшынёй профільных камісій ведамства і "Белмедтэхнікі".

Да таго ён узначальваў упраўленне аховы здароўя Брэсцкага аблвыканкама. Пачаў сваю кар'еру з звычайнага лекара-педыятра, а пасля стаў галоўным лекарам Брэсцкай дзіцячай абласной лякарні. СМІ казалі, што ён пратэжэ былога міністра аховы здароўя, а цяпер віцэ-прэм'ера Васіля Жарко.