Адваротны бок IT-краіны: што ў Беларусі працуе так, што за гэта трошкі сорамна
Беларусь 24
Ужо пару гадоў Беларусь называюць IT-краінай — хто жартам, хто ўсур'ёз. З аднаго боку, у нас ПВТ, некалькі крыптабіржаў, офісы буйных IT-кампаній і знакамітыя на ўвесь свет стартапы. Але ёсць і іншы бок, калі звычайныя бытавыя сітуацыі ператвараюцца ў пекла з-за таго, што не працуюць элементарныя тэхналогіі.
Вагонаважатая з ломікам, паролі па факсе, адсутнасць паштаматаў, чэргі па талончыкі ў паліклініках — мы сабралі сітуацыі, дзе айці зусім не айці. Пакуль такое ёсць у Беларусі, называць яе IT-краінай, мякка кажучы, не зусім правільна.
Запіс у паліклініку
У многіх беларускіх паліклінік ёсць зручныя сайты, праз якія можна за некалькі клікаў заказаць талон да доктара — няхай гэта будзе участковы тэрапеўт або "вузкі спецыяліст". Свае даныя для запісу можна ўводзіць непасрэдна на сайце паліклінікі, а можна зарэгістравацца на сайце talon.by. Але вось няўдача: талоны, выдзеленыя для электроннай рэгістрацыі, маюць уласцівасць хутка заканчвацца. Тады, нягледзячы на тое, што мы жывём у самай лепшай IT-краіне, хворы павінен ісці ў паліклініку, каб выбіць талончык у рэгістратуры.
І тут пачынаюцца нюансы. Напрыклад, каб трапіць да хірурга ў наваполацкую паліклініку № 4, трэба прыйсці за дзве гадзіны да адкрыцця. На гадзінніку 06:15, а на ганку ўжо чарга з дзесяці чалавек. Людзям трэба на прыём да вузкіх спецыялістаў: хірурга, неўролага, афтальмолага — але забраніраваць талончык анлайн амаль немагчыма, бо яны разабраны на тыдзень наперад. У 7:30, калі пачынае працаваць паліклініка, у чарзе стаіць амаль 40 чалавек. Кажуць, гэта яшчэ не шмат.
Наогул, уся сістэма запісу да доктара, асабліва ў летні час, пабудавана так, што браць талончык лепш за некалькі дзён да хваробы. Гэта павялічыць вашы шанцы трапіць да яго своечасова. Калі, вядома, ён не пойдзе ў адпачынак.
Аплата праезду
Плаціць карткай у Беларусі можна практычна ўсюды. Нават грамадскія прыбіральні ўжо абзавяліся плацежнымі тэрміналамі. Але аплаціць праезд у наземным грамадскім транспарце, калі ў вас няма гатоўкі, практычна немагчыма. Кіроўцы і кандуктары (дарэчы, гэтыя суровыя людзі ў квяцістых камізэльках таксама не надта моцна спалучаюцца з IT-краінай) прымаюць толькі наяўныя грошы.
Плацежныя карткі працуюць у метро, нядаўна запрацавалі ў аўтобусах з аэрапорта (і то кіроўца тры разы спытае ў замежніка, які толькі што прыляцеў у Беларусь, ці няма ў яго гатоўкі). Сістэма тэстуецца ў некаторых мінскіх трамваях. І ўсё.
Асобнае здзіўленне выклікаюць робатападобныя аўтаматы па продажы жэтонаў у метро. Тыя некалькі штук, што ўсталявалі на станцыях "Няміга" і "Плошча Леніна". Прымаюць толькі манеты, рэшты не даюць, карткі не ўспрымаюць.
Вагонаважатая з ломікам
Напэўна не раз вы бачылі, як кіроўцы трамваяў (а ў Мінску гэта ў большасці сваёй дзяўчаты) уручную пераводзяць стрэлкі на скрыжаванні вуліц Чырвоная і Машэрава або на плошчы Бядулі. А калі не бачылі, то мы вам апішам. Трамвай спыняецца перад скрыжаваннем. Вагонаважатая надзявае аранжавую камізэльку і выходзіць праз пярэднія дзверы, трымаючы ў руках важкі ломік. Яна ўтыкае яго кудысьці ў зямлю. Стрэлкі пераводзяцца. Чаму так?
У трамвайным парку запэўнілі Еўрарадыё, што амаль паўсюдна ў Мінску стрэлкі абсталяваны электроннымі пераключальнікамі: "У тым ліку і на скрыжаванні вуліца Чырвоная — праспект Машэрава. Так, яны часам ламаюцца. Ну дык усё ж перыядычна ламаецца".
Калі IT-краіна ламаецца, прыходзіць далікатная, але валявая беларуская жанчына-вагонаважатая з ломікам. І ўсё зноў працуе.
Мала паштаматаў
У аддзяленнях "Белпошты" часта працуе электронная чарга, але ад самой чаргі гэта не асабліва ратуе. Часам, каб атрымаць пасылку, у аддзяленні пошты даводзіцца моцна завіснуць. Бо ў касах па-ранейшаму працуюць людзі. Часам хамаватыя. І іх таксама ўжо дасталі жыхары сталіцы, якія да гэтага часу не навучыліся аплачваць камуналку праз інтэрнэт.
Праблему вырашылі б паштаматы. На захад ад Брэста яны шырока распаўсюджаныя. Ды і ў Беларусі ўжо з'явіліся, але пакуль не атрымалі шырокага распаўсюджання. На пачатак 2019 года ў Мінску іх было ўсяго 11 штук. Таму станавіцеся ў чаргу да электроннай чаргі і чакайце сваёй чаргі.
Мабільны інтэрнэт на чыгунцы і на трасах
З ім вялікія праблемы. Выязджаеш з горада — і ад LTE застаюцца адны ўспаміны. Як, зрэшты, і ад 3G. На экране з'яўляецца літара E, і гэта значыць, што вы заехалі ў зону пакутліва доўгай загрузкі.
Ці дачакаемся мы калі-небудзь устойлівага злучэння ўздоўж чыгунак і аўтамабільных трас, дзе штодня спрабуюць карыстацца інтэрнэтам тысячы кліентаў беларускіх аператараў сувязі? Пытанне рытарычнае.
Дарэчы, у беларускіх цягніках паволі пачынае з'яўляцца бясплатны Wi-Fi. Аднак яго якасць таксама залежыць ад пакрыцця. Якое, як мы ўжо заўважалі вышэй, вымушае жадаць лепшага.
Паролі па факсе
Практыка, якая стала вядомая падчас судовага працэсу па "справе БелТА". Пароль ад асабістага кабінета на платную стужку дзяржаўнага інфармацыйнага агенцтва адпраўляўся па факсе. Факса няма? Няма і пароля.
Плюс ніхто не расказаў хлопцам з БелТА, што час ад часу паролі трэба мяняць. Пры такой "сістэме бяспекі" доступ да платных кабінетаў атрымалі дзясяткі журналістаў у самых розных рэдакцыях. Многія з іх былі пакараныя вялізнымі штрафамі.
