Журналістка Кацярына Барысевіч: "Мы ўсе павінны сябе захаваць"

"Я не магу сказаць, што я кожны дзень думаю пра турму і што там са мной адбывалася. Я думаю пра тых, хто там цяпер застаўся, і чым я ім магу дапамагчы", — расказвае Еўрарадыё Кацярына Барысевіч. Журналістка TUT.by правяла ў зняволенні паўгода, таму што напісала, што ў крыві загінулага актывіста з Плошчы Перамен Рамана Бандарэнкі не было алкаголю.

19 траўня Каця выйшла на волю і нарэшце змагла абняць сваю дачку. Разумеючы ўвесь жах рэпрэсій, якія адбываюцца ў краіне, журналістка расказвае пра тое, як важна сёння берагчы сябе і падтрымліваць тых, хто знаходзіцца за кратамі.
 

Жыццё немагчыма адкласці на потым

— Магчыма, тое, што адбываецца цяпер, яшчэ падасца белай паласой, таму што мы не ведаем, што чакае далей. Вельмі важна захаваць сваё эмацыйнае, псіхічнае здароўе. Я пра гэта казала ў турме і кажу цяпер. Гэта не значыць, што вы павінны бясконца весяліцца, піць шампанскае, атрымліваць асалоду ад жыцця і забыцца пра тое, што існуе іншае жыццё.

Я пра іншае: мы ўсе павінны сябе захаваць, каб быць напоўненымі і любоўю, і спачуваннем, і жаданнем дапамагчы, бо тыя людзі, якія цяпер сядзяць, усё роўна вернуцца да нас. Тое, што мы сустрэнем іх у разбураным, эмацыйна выпаленым, дэпрэсіўным стане, ім дакладна не дапаможа. Сто адсоткаў.

Я знайшла для сябе такі варыянт: падтрымліваю тых, хто застаецца за кратамі: нашу перадачы, пішу лісты, шлю пасылкі, тэлеграмы, паштоўкі. Я раблю тое, што магу рабіць. Я магу пагутарыць з іх сваякамі, падтрымаць, даць нейкія парады, як чалавек, які праз гэта прайшоў. Гэта тое, што ад мяне залежыць, і я гэта раблю.

Але пры гэтым я не адмяняю ніякіх сустрэч з сябрамі, паездак па краіне. Мы можам выехаць на выхадныя з сябрамі ў нейкі новы горад або новае месца, каб пагуляць. Усё гэта надае эмацыйныя сілы і новыя ўражанні, і потым я магу дзяліцца імі з тымі, хто сядзіць.

Аднойчы мы паехалі з сяброўкай у Вязынку. Было выдатна! Я прыехала дадому і напісала цэлы анлайн-рэпартаж, а яшчэ — даклад сваім сябрам на Валадарку, як гэта ўсё адбывалася. Больш чым упэўненая, што гэтыя лісты ім заходзяць на ўра. Гэта значыць — мы іх павінны падтрымліваць.

На самай справе людзі, якія там знаходзяцца, вельмі добра трымаюцца. Яны знаходзяць у сабе ўнутраныя сілы на ўсмешкі, жарты, на тое, каб падтрымліваць нас, што вельмі дзіўна.

Памятаю, калі я сядзела, мне пісалі ў лістах, маўляў, мы думалі, што мы падтрымліваем вас, а насамрэч гэта вы падтрымліваеце нас.

Я адказвала, што не разумею, што ў вас там за падставы для маркоты, але калі вам там сумна — заязджайце да нас у апартаменты, у нас ёсць адзін свабодны ложак. У вас за тыдзень усё стане выдатна. Надвор'е — самае лепшае. Мінус дваццаць? Нічога страшнага, таму што можна патанцаваць "Лявоніху". Людзі скардзіліся на нейкія жыццёвыя дробязі, якія здаюцца смешнымі, калі знаходзішся там. Нейкае гараванне на волі.

Да чаго вяду — тыя хлопцы і дзяўчаты, якіх пасадзілі, не зламаліся. Яны працягваюць жыць, верыць, спадзявацца і настройвацца на лепшае, таму так дзіўна, што мы, знаходзячыся на волі, паводзім сябе інакш: пачынаем дэпрэсаваць ці гаварыць пра тое, што мы не маем права выйсці ў кавярню.

Я не ведаю, чаму мы не маем права, калі гэта можа дапамагчы выкараскацца, сысці ад адзіноты. Чаму не? Бо так важна сёння проста быць побач са сваімі блізкімі.

Для мяне цяпер самае вялікае задавальненне — гэта проста ведаць, што чалавек побач і я магу яго пакратаць, магу бачыць яго вочы і ўсмешку. Мы можам стэлефанавацца, мы можам спісацца ў месенджарах — усё тое, чаго я была пазбаўленая шэсць месяцаў.

Вядома, там з'яўляюцца сябры, але табе не хапае родных

— Ежы я прасіла перадаваць мне менш. Першы час вельмі не хапала пахаў. У нас была камера курцоў, а я не куру. Знаходзіцца ў накураным памяшканні цяжка. Я стала прасіць душыць мне лісты. Некаторыя так перастараліся, што потым я хавала іх у спецыяльны пакет, таму што яны не выветрываліся па два-тры месяцы. Тады стала ўжо прасіць — не трэба больш ніякіх пахаў.

У зняволенні ты сумуеш па абсалютна простых рэчах. Мне вельмі хацелася дакрануцца да свайго дзіцяці, пацалаваць, пажадаць добрай ночы. Вось гэтых эмацыйных штук ты там пазбаўлены. Вядома, там з'яўляюцца сябры, але табе не хапае родных і гэта — самае складанае.

Я памятаю, што, калі мяне ў першы дзень везлі на суд, мы ехалі ў стакане і адтуль была трошкі відаць вуліца. Мы праязджалі па Нямізе, там ішоў тата з дзіцем, і я ўбачыла ў прасвеце, як ён бярэ яго за руку і вось яны проста ідуць. Здавалася б, і што? А гэта ўва мне перавярнула і закранула ўсё тое, што балела так шмат часу, таму што я сваё дзіця не магу так проста ўзяць і пакратаць і разам з ёй прайсціся па той жа Нямізе. Такія моманты адгукаюцца ў табе балюча і моцна.

Радасць на самай справе — у вельмі простых дробязях

— Я вельмі люблю кветкі, люблю прыроду. У нейкі момант зразумела, што не трэба больш хадзіць на Камароўку, таму што ў мяне ўся кватэра была застаўлена кветкамі, іх проста не было куды ставіць.

Цяпер я вельмі шмат часу праводжу з блізкімі, практычна заўсёды знаходжуся на свежым паветры, таму што разумею, што ўжо магу ісці куды захачу. Не трэба станавіцца да сцяны, трымаць за спінай рукі, я магу бачыць неба — і гэта неба не ў клетачку. 

Першыя тыдні пасля вызвалення я хадзіла па Мінску так: спынялася, падымала ў неба вочы і проста завісала на хвілін пяць. Напэўна, збоку гэта выглядала дзіўна. Я ж не магла паверыць: Божа, няўжо я ўсё бачу — неба, кветкі, дрэвы!

У калоніі кругагляд вельмі абмежаваны. Усёй гэтай прасторы горада, прыроды, вясны ўсвядоміць немагчыма. Калі выходзіш, адчуваеш сябе самым шчаслівым чалавекам і думаеш толькі пра гэта. Вядома, жыццё бярэ сваё, і гэта вельмі добра.

Я рада, што сустрэчы з дарагімі людзьмі і паездкі выцясняюць усё тое, праз што я прайшла. Гэта дапамагае. Шмат кветак, шмат сяброўскіх вячорак, ніхто не адмяняў бацькоўскі сад у вёсцы — з душэўнымі размовамі за гарбатай пад зорным небам.

Радасць на самай справе — у вельмі простых дробязях. Я люблю фатаграфаваць. Магу бясконца завісаць з тэлефонам, калі бачу нешта прыгожае. Нават у якім-небудзь маленькім лесе. Камусьці ён падасца несамавітым, але я — шчаслівы чалавек, таму што ўвесь час трапляю на нейкую прыгажосць усюды. Дачка смяецца, маўляў, мама, ты нават сметніцу можаш зняць прыгожа. Ну, напэўна, так і ёсць. 

На самай справе я проста бачу свет праз прызму прыгожага. Я рада, што не раззлавалася і не страціла гэтае пачуццё, якое ў мяне было да турмы. У кожным разе трэба зрабіць стаўку на сябе: адразу дапамагчы сабе, а потым ужо ўсім астатнім. Вось такі спосаб выжывання.