Чэмпіён свету Сцяпан Папоў: Допуск да Алімпіяды ябацек вядзе да байкоту гульняў
Чэмпіён свету і Еўропы па самба Сцяпан Папоў / архіў
"Рэжымы Расіі і Беларусі развязалі вайну супраць Украіны, а таксама падвяргаюць маштабным рэпрэсіям уласных грамадзянаў", — рэагуюць у Беларускім фондзе спартовай салідарнасці на ідэю прэзідэнта Міжнароднага алімпійскага камітэта Томаса Баха дапусціць расійскіх і беларускіх спартоўцаў да летняй Алімпіяды 2024 года.
Навіна пра тое, што Алімпійскі і Паралімпійскі камітэт ЗША падтрымлівае гэтую пазіцыю выклікае здзіўленне: яшчэ ў пачатку бягучага года МАК заклікаў спартовыя федэрацыі выключыць расійскіх і беларускіх спартсменаў з міжнародных спаборніцтваў з-за ўварвання Расіі ва Украіну, і ЗША гэтую забарону падтрымалі.
Зразумела, што пакуль наогул рана рабіць нейкія прагнозы на 2024-ы. Украіна можа перамагчы, а Беларусь — вярнуць страчаную незалежнасць. І калі палітычная карціна зменіцца, прыйдзецца прымаць новыя рашэнні.
Але мяркуючы па парадку дня, які мы маем сёння, узнікае пытанне: атрымліваецца, калі Беларусь дапусцяць да Алімпіяды, на спаборніцтвы змогуць паехаць нават ябацькі?
На гэтую тэму ў інтэрв'ю Еўрарадыё разважае чэмпіён свету і Еўропы па самба Сцяпан Папоў.
Разам з лукашыстамі пакутуюць спартсмены, у якіх ёсць сумленне
Спачатку гэтая навіна выклікае моцны негатыў. Як так, пасля ўсяго, што адбылося, што зрабілі? Як наогул можна дапусціць да самага галоўнага старту чатырохгоддзя тых, хто падтрымлівае і прапагандуе рэжым Лукашэнкі і, тым больш, вайну?
Але калі зірнуць з іншага боку, асабліва дэмакратычным поглядам, то мне, як спартсмену і чалавеку, які змагаецца за дэмакратыю, таксама шкада многіх спартсменаў. Асабліва тых, якія выступілі ў Беларусі супраць гвалту і цяпер пакутуюць разам з ябацькамі.
На жаль, людзям з дэмакратычнага грамадства цяжка зразумець сістэму рэжымнага спорту нашых краін, дзе на чале стаяць людзі, цалкам лаяльныя да дыктатуры. А многія з іх наогул у пагонах. І гэта міністры, намеснікі міністраў, старшыні федэрацый, трэнеры, работнікі і кіраўнікі НАК.
Да працы на гэтых месцах дапускаюць цяпер толькі лаяльных, а ўсіх, хто кажа праўду і выступае супраць гвалту ці вайны, рэпрэсуюць і прыбіраюць. Таксама ўся гэтая сістэма ўзгадавала купу праўладных і інфантыльных спартсменаў, якія прапагандуюць гвалт і адкрыта выступаюць за вайну.
Як можа, напрыклад, амерыканец паверыць у маю гісторыю, калі да мяне прыходзілі з пагрозамі і запалохваннем? Ужываючы бандыцкія метады з 90-х. Адразу пяць чалавек: адзін з іх — уласна намеснік міністра спорту, другі — дзеючы спартсмен, прафесіянал найвышэйшага ўзроўню…
Пагражалі здароўем, свабодай і бяспекай — мне і маёй сям'і, змушалі пакінуць краіну. І я не адзін, да каго такія спартсмены хадзілі. І гэта толькі адна з гісторый. Хіба гэта спорт па-за палітыкай і вышэйшыя алімпійскія прынцыпы?
“Спорт не па-за палітыкай, спорт супраць вайны”
Я думаю, што мэта гэтай заявы — праверка рэакцыі грамадскасці. Але я ўпэўнены, што не толькі Украіна не прыме таго, што ўмовай допуску спартсменаў будзе толькі адсутнасць дзяржаўных сцягоў на Алімпіядзе.
Я думаю, што пачаўся торг. З аднаго боку, многія спартсмены з Беларусі і Расіі былі ўпэўненыя ў тым, што яны ўжо на сто адсоткаў гэтую Алімпіяду прапускаюць. А тут зноў з'явілася надзея і прачнуўся спартовы запал.
Я думаю і вельмі хачу, каб беларусы і расіяне выступілі на гэтых гульнях. Але толькі тыя, хто знойдзе ў сабе смеласць даказаць, сказаць і нагадаць усяму свету, што Алімпійскія Гульні прыдумалі для таго, каб не было вайны. Таму калі яны хочуць выканання сваёй спартовай мары, ім трэба будзе здзейсніць акт грамадзянскай і маральнай мужнасці.
Ніхто не захоча выступаць разам з ябацькамі
Тых спартсменаў, якія, на мой погляд, ужо і не спартсмены, а прапагандысты нелегітымнага рэжыму, гвалту і вайны, я думаю, адназначна дапускаць нельга. Будзе павучальны прыклад для іншых.
Калі дапусціць цяпер усіх каго хочаш, без гэтага адбору, то пачнуцца шматлікія байкоты спартсменаў і зборных. Не выключана, што дойдзе да адкрытых разборак прама на спартовых мерапрыемствах.
Бо сёння, пакуль мы маўчым, для большасці мы выглядаем аднолькава — агрэсарамі, акупантамі і тымі, хто актыўна падтрымлівае ўсе дзеянні сваіх уладаў.
Але, ведаючы бесчалавечнасць нашых рэжымаў, міжнародная супольнасць абавязаная будзе дапамагчы пэўнымі ўмовамі і падтрымкай тым спартсменам, якія выберуць шлях адкрыта асудзіць вайну. Бо па людаедскіх законах нашых краін, за слова "вайна" ўжо можна апынуцца за кратамі. Таму ў іх будзе неабходнасць публічнай гарантыі абароны ад міжнароднай спартовай супольнасці.
З аднаго боку, тут тупік, але з другога — выдатная магчымасць стварыць механізмы і працэсы па ачышчэнні спорту ад уплыву і маніпуляцый аўтарытэтных дзяржаў над сваімі спартсменамі. І выпрацоўкай механізму рэальнай абароны спартсменаў найвышэйшага ўзроўню. Бо спартсмены — гэта як міжнародныя паслы міру. А мы бачым, як іх саджаюць у турмы за меркаванне ці нават расстрэльваюць.
Беларускія і рускія спартсмены на Алімпіядзе — рычаг прапаганды
"Міжнародная супольнасць абмяркоўвае варыянты стварэння спецыяльнага міжнароднага трыбунала для прыцягнення рэжымаў Расіі і Беларусі да адказнасці за злачынствы супраць чалавечнасці. У гэтых умовах удзел спартсменаў з гэтых краін у буйных міжнародных спартовых мерапрыемствах, у тым ліку Алімпійскіх і Паралімпійскіх гульнях, недапушчальны, бо будзе выкарыстоўвацца як сродак прапаганды", — гаворыцца ў заяве Беларускага фонду спартовай салідарнасці, апублікаванай 13 снежня.
Пры гэтым у арганізацыі, якая займаецца абаронай правоў спартоўцаў, мяркуюць: атлеты, якія цалкам выконваюць прынцыпы Алімпійскай хартыі, могуць быць дапушчаныя да Алімпіяды пры наступных умовах:
публічным асуджэнні дзеянняў рэжымаў Расіі і Беларусі і далучэнні да антываеннай дэкларацыі спартсменаў;
адсутнасці падтрымкі з боку дзяржавы, у тым ліку ад юрыдычных і цесна звязаных з ім фізічных асоб;
захаванні нейтральнага статусу (маецца на ўвазе адсутнасць гімнаў, сцягоў і іншых элементаў нацыянальнай сімволікі падчас спаборніцтваў);
допуск афіцыйных прадстаўнікоў, спартовых функцыянераў, а таксама прадстаўнікоў прапаганды дзвюх краін на мерапрыемства забаронены.
Беларускі Фонд спартовай салідарнасці прапануе выкарыстоўваць лепшыя практыкі ў гэтай сферы, якія існуюць на дадзены момант, і гатовы аказаць дапамогу міжнародным спартовым арганізацыям, даючы рэкамендацыі і неабходныя кансультацыі па гэтым пытанні.
