Як жыць за горадам, але з гарадскім камфортам? Пытаем у архітэктара
Фота з архіву Майстэрні "Цяльцоў і партнёры"
Стаміўшыся ад аднатыпных панелек, сучасныя дзелавыя людзі шукаюць магчымасці палепшыць свае жыллёвыя ўмовы. Адны набываюць кватэры ў сучасных раёнах, другiя едуць за горад. Але такое рашэнне даецца складана. У першую чаргу таму, што адказ на пытанне, ці можна жыць свабодна як на прыродзе, але камфортна як у горадзе — цалкам невідавочны.
Эксперты майстэрні "Цяльцоў і Партнёры" дапамагаюць Еўрарадыё разабрацца, як павінен быць спраектаваны дом мары, які адпавядае ўсім патрэбам сучаснага чалавека. У якасці паказальнага прыкладу для разбору мы вырашылі ўзяць загарадны комплекс "Зялёная гавань" пад Мінскам.
Па задумцы першага інвестара, у 3,5 км ад МКАД, побач з заказнікам "Сціклева" павінен быў з'явіцца элітны пасёлак з адзіным у Беларусі гольф-клубам. Праект не быў рэалізаваны. Потым за ўчастак узялася кампанія "А-100 Дэвелапмент". Забудоўшчык абраў курс стварыць пасёлак з малапавярховай забудовай і інфраструктурай, дзе людзі змогуць жыць свабодна як на прыродзе, але камфортна як у горадзе.
"Нам далі задачу спраектаваць дамы на 150 і 180 квадратных метраў, вытрымаўшы баланс паміж сучаснай стыльнай архітэктурай, невысокім коштам і ўмоўна невялікай плошчай, — распавядае Дзмітрый Цяльцоў. — Прасцей кажучы, зрабіць дарагія на выгляд еўрапейскія катэджы і не размахвацца на велізарныя тэрыторыі і затратныя тэхнічныя рашэнні. У дадатак, адной з асноўных задач было даць будучым уладальнікам магчымасць мяняць сваю прастору. Заказчык даў нам заданне намаляваць шэсць варыянтаў магчымай планіроўкі будучых дамоў. Мы намалявалі восем. Тады нам сказалі: "Стоп. Гаршчэчак, не вары". У прынцыпе, усе засталіся задаволеныя".
Архітэктар расказвае, што звычайна майстэрня займаецца як праектаваннем будынкаў, так і інтэр'ерным дызайнам памяшканняў. Шматгадовы вопыт дазволіў камандзе выказаць здагадку, што можа спадабацца аднаму пакупніку, а што іншаму.
"Мы ведаем лепш за ўсіх, якія абмежаванні накладвае сама каробка дома, калі ўладальнікі не могуць змяніць нешта ўнутры, паколькі ім перашкаджаюць нейкія калоны, апорныя сцены, вентыляцыйныя блокі. Таму мы спраектавалі усе дамы так, каб кожны змог уладкаваць іх як лічыць патрэбным. Асноўныя матэрыялы аздаблення — лістоўніца, фібрацэмент, гіперпрэсаваная плітка, метал і цэгла. Формы ў дамоў розныя, але ўсе разам яны прадстаўляюць сабой адзіную гарманічную архітэктурную кампазіцыю. Кажучы прасцей, мы падвялі ўсе спраектаваныя будынкі да агульнага дызайн-кода. Насуперак спрэчнаму стаўленню да дадзенага паняцця, гэта не ператварыла пасёлак у сумную мясцовасць з аднатыпнымі дамамі, а дапамагло зрабіць яго стыльным і вядомым, не падобным на іншыя".
Дамы на 150 квадратных метраў. На першым паверсе прымаем гасцей, на другім — адпачываем
"Праектуючы дамы на 150 квадратных метраў, мы вырашылі прыбраць усе незразумелыя камунікацыі, каб зрокава яны здаваліся значна большымі, чым ёсць на самай справе, але пры жаданні кліент змог змяніць планіроўку, разбіўшы першы паверх на неабходныя яму зоны. Па вялікім рахунку, гэтыя дамы атрымалі трошкі розную ў дэталях, але, па сутнасці, падобную кампаноўку. Заходзячы ўсярэдзіну, мы бачым лесвіцу, якая вядзе на другі паверх. Унізе — велізарная прастора, якая здольная аб'яднаць кухню, сталовую і гасціную, у ідэале, з добрымі відамі на двор, каб з акон можна было назіраць за тым, што адбываецца на прысядзібным участку.
Другая частка — гэта нейкі блок дапаможных шматфункцыянальных памяшканняў — гардэробная, пральня, магчыма, нейкі кабінет альбо спальня бацькоў, пакой, якая ператвараецца ў саўну, і гэтак далей.
На другім паверсе — тры вялікія спальні, адна з якіх абсталяваная сваёй гардэробнай і ваннай — так званая майстар-спальня. Два іншыя пакоі па 15-17 квадратных метраў маюць адну вялікую агульную ванную з акном. Груба кажучы, калі на першым паверсе мы прымаем гасцей, гатуем і бавім разам час, на другім проста адпачываем. Тут жа размешчаны балкон-тэраса з прыгожымі відамі на гольф-поле. Унізе тэраса прымыкае да дома, тэраса другога паверха служыць ёй навесам. Акрамя таго, дамы абсталяваныя навесам для захоўвання аўтамабіляў. На іх таксама пры жаданні можна арганізаваць тэрасу.
У гэтых дамоў ёсць некалькі планіровачных варыяцый. Калі ўсярэдзіне яны падобныя, то знешне адрозніваюцца па форме і тыпалогіі аздаблення фасадаў.
Ёсць дамы, апранутыя ў белыя фібрацэментныя панэлі, якія надаюць ім нейкі чысты, стэрыльны выгляд. Але ці павінна архітэктура быць менавіта белай або лепш працягваць эксперыментаваць, груба кажучы, укладваючы мармур ў два пласты? Мы прапануем розныя варыянты. Напрыклад, адны будынкі апранутыя ў метал і лістоўніцу. Ёсць чорныя стыльныя дамы, у аздабленні якіх таксама выкарыстаныя фібрацэментныя панэлі і фарбаваны метал.
Для аматараў звыклых матэрыялаў — дамы з цэглы. У якасці забаўных дэталяў тут выступаюць ўсялякія адхоны акон. Не зусім звыклыя канфігурацыі навесаў і акон, плюс своеасаблівыя адхоны падваконных адліўных дошак. Пры досыць простах канструктыўнай схеме, на наш погляд, яны моцна вылучаюцца сярод іншых звыклых беларусам катэджаў.
Дамы адрозніваюцца геаметрыяй і памерам акон, але іх аб'ядноўвае максімальная адкрытасць з боку дваровага фасада, і, нягледзячы на вялікія вокны, — максімальная закрытасць з боку праездаў. Дахі дамоў — скатныя, але фасаднае аздабленне дае ім нейкае сучаснае прачытанне.
Пры гэтым мы маем зразумелую ўваходную зону і максімальна свабодную прастору для далейшага раздолля ўнутранага дызайну".
Дамы на 180 квадратных метраў: Мы начыста прыбралі паняцце тамбураў і калідораў
"Дамы на 180 квадратных метраў атрымаліся больш размашыстымі па плошчы, што дазволіла размяшчаць памяшканні свабодна, — працягвае Зміцер Цяльцоў. — Стылістыка, сучасная і брутальная, першапачаткова ў любімым белым колеры з аздабленнем з фібрацэментых панэляў і металу. Напрыклад, тым, хто неабыякавы да чорнага колеру, можа спадабацца дом, "апрануты" у фальц. Дамы ў цэгле падыдуць аматарам тактыльна прыемных фасадных матэрыялаў. Адзначу, што пры ўсіх адрозненнях, ва ўсіх дамоў прысутнічаюць агульныя элементы, што дапамагае ідэнтыфікаваць іх як нешта суцэльнае, аб'яднанае, як я ўжо казаў вышэй, агульным дызайн-кодам. Мы дэманструем наглядна, як мясцовасць здабывае індывідуальны стыль, не ператвараючыся ў раён з аднатыпных "каробак". Можа быць, калі б у нашай краіне пра гэта задумваліся часцей, нават спальныя раёны сталі б куды прывабнейшымі.
Адзначу, што, праектуючы кожны дом, мы стараліся, каб у ім была максімальна свабодная планіроўка, максімальную колькасць шклення, якое выходзіць у прыватную частку гэтага дома, а таксама досыць лаканічная архітэктура, асабліва з боку нейкіх уездаў, праездаў, уваходаў на тэрыторыю, якія не дазваляюць бачыць тое, што адбываецца на участку. Логіка кампаноўкі тут такая: маецца навес, а ў якасці яго накрыцця выступае фрагмент другога паверха. У дом мы ўваходзім парадна, па прыгожай сцежцы праз унутраны дворык, дзе можна палюбавацца фантанам або скульптурамі. Толькі потым трапляем у зашклёны хол. Распранаемся, разуваемся — праходзім у гасцёўню з відамі на тры бакі. Мы прыбралі начыста паняцце тамбураў і калідораў. Усе часткі інжынерных памяшканняў адгароджаныя. Пакуль у нашым праекце — зноў кухня, пакой для гасцей і сталовая, аб'яднаныя ў адно памяшканне з магчымасцю падзяліць яго, як захочацца.
Упэўнены, што такое рашэнне, у першую чаргу, будзе па душы дызайнерам, якія потым будуць працаваць над афармленнем памяшканняў. Поле для эксперыментаў неверагодна шырокае. Што тычыцца будучых гаспадароў, то, працуючы над праектам, мы абапіраліся на тое, што кожны з нас штодня і незаўважна для сябе праходзіць па сваёй жылплошчы пэўны "шлях". Для нас было важна разбіць дамы на памяшканні так, каб гэты шлях быў пазбаўлены якіх-небудзь перашкод. Апрануцца, пачысціць зубы, спусціцца прыгатаваць ежу і паснедаць, узяць паліто, выйсці, завесці машыну і адправіцца на працу... Лішнія калоны і сцены маглі б загнаць чалавека ў лабірынт. Мы, наадварот, зрабілі ўсё так, каб жыхары адчувалі сябе максімальна свабодна.
У самым холе ёсць прыгожая шафа для адзення. Адтуль жа можна "нырнуць" у блок для тэхнічных памяшканняў — нейкая гардэробная, пральня, топачныя і пакой для дзіцячых гульняў, асобны кабінета ці спальня з дадатковым выхадам.
Дарэчы, галоўны ўваход у дом адзін. Зайсці са сваім ключом можна толькі праз яго. Выхадаў — больш. Але яны адкрываюцца толькі знутры.
З цікавага — аднамаршавая доўгая лесвіца з відам на першы паверх. Прастора першага паверха плаўна перацякае ў другі. На другім паверсе ўсё ўжо больш інтымна. Для гэтага дома ў цэлым існуе восем варыянтаў планіроўкі без змены канструктыўнай схемы. Лесвіцу можна размясціць у трох выглядах з уваходам у гасціную, з уваходам, разгорнутым назад прама каля дзвярэй, яна можа таксама стаць двухмаршавай — бязмежны абшар для ўнутранай творчасці! Некаторым людзям падабаецца хадзіць праз гасцёўню, іншым — падымацца прама ля ўваходу...
У залежнасці ад жадання і колькасці членаў сям'і, на другім паверсе можна арганізаваць 3-4 спальні. Напрыклад, у прапанаваным намі варыянце на чатыры, гаспадарскія пакоі абсталяваная сваёй гардэробнай і ваннай. Ёсць варыянт з трыма спальнямі, больш размашыстымі, санвузлом і кладоўкай, з наяўнасцю больш простага выхаду з лесвіцы на першы паверх. Ёсць варыянт з зусім раскошнымі спальнямі для аматараў вялікіх памяшканняў. Дзве з іх абсталяваныя і гардэробнымі, і санвузлом. Пры гэтым прысутнічае агульная ванная досыць вялікіх памераў".
Размаўляючы з Дзмітрыем Цяльцовым, мы папрасілі яго паразважаць аб развіцці сучаснай беларускай катэджнай архітэктуры:
"Гэта як у музыцы. З аднаго боку, усё проста, бо нот усяго сем. Але ці можаце вы пералічыць колькасць напісаных твораў? Тут няма межаў. Тое ж і ў архітэктуры. Нешта прынцыпова новае вынайсці досыць складана. Такое адбываецца раз у сто гадоў. Напрыклад, мяняецца псіхалогія і погляды людзей, з'яўляюцца новыя тэхналогіі і будаўнічыя матэрыялы, якія дазваляюць зрабіць тое, што раней не атрымлівалася чыста тэхнічна. Тады адбываюцца нейкія фундаментальныя рыўкі ў бачанні і разуменні архітэктуры.
Я ўпэўнены, што архітэктары, праектуючы новыя дамы, павінны памятаць: галоўнае — зрабіць дом зручным для жыцця. Пры гэтым важна, каб дом быў стыльным і прыгожым, не ператвараючыся ў помнік архітэктару ці заказчыку. У ім не павінна быць, як часам адзначаюць некаторыя патэнцыйныя пакупнікі, няўтульненька. Ён проста павінен быць гарманічным, добра прапарцыйным — радаваць вока. Прастора павінна быць разнастайнай — зручнай для таго, каб там праводзіць час, і каб заўсёды была магчымасць нешта змяніць. Вельмі добра забываць пра пафас, вядома, калі вам не замовілі спраектаваць палац. З кожным годам жыццё становіцца ўсё больш дынамічным. Большая частка дня праходзіць на працы, у руціне спраў і клопатаў. Каб не згарэць у гэтым рытме, у чалавека павінна быць месца, дзе можна менавіта адпачыць — правесці час з роднымі або сябрамі, паслухаць у адзіноце музыку, засяродзіцца на нейкіх дамашніх справах. Толькі арыентуючыся на гэтыя патрэбы, можна спраектаваць сапраўды добры дом, які хтосьці будзе называць "месцам сілы". Мы пастараліся зрабіць так, каб нашы рашэнні адказвалі запытам.
Праектаванне пасёлка для неканкрэтнага кліента — значна больш ўтылітарная задача. Неабходна па максімуму трапіць у нейкі усярэднены сектар густаў — тое, што спадабаецца розным людзям. Тут, акрамя стылю, павінны быць усе неабходныя добра звязаныя паміж сабой памяшканні. Проста, перш чым нешта прыдумаць, важна прыкінуць, а ці будзе ў гэтым доме камфортна".
