Чаму не трэба давяраць прагнозу курса долара ў бюджэце на 2016 год

За чатыры апошнія гады прагноз сярэднегадавога курса долара, унесены ў гадавы бюджэт краіны, не спраўджваўся ні разу.

У бюджэт на 2016 год закладзены сярэднегадавы курс долара ў 18 600 рублёў. Пра гэта 3 снежня у парламенце прагаворваецца журналістам першы намеснік старшыні праўлення Нацбанка Тарас Надольны.

“Закладваўся прагноз бюджэту, і лічбы па сярэднім курсе прагназаваліся — прыкладна 18600 за долар", — кажа эксперт Нацбанка. Недзе ў гэты ж час рэальны курс амерыканскай валюты на беларускай біржы дасягае 18085 рублёў.

У інтэрнэце і на кухнях з Тараса Надольнага адразу ж пачынаюць смяяцца. Але старшы аналітык “Альпары”, фінансавы эксперт Вадзім Іосуб тлумачыць у каментарыі Еўрарадыё, чаму жартаваць з 18600 не варта.

“Гэтыя 18600 ніякім чынам не з’яўляюцца нарматыўным паказчыкам, якога трэба абавязкова дасягнуць. Увогуле, навошта патрэбны ў бюджэце прагноз курса долара? Бюджэт цалкам разлічваецца выключна ў беларускіх рублях. Але зразумела, што ёсць нейкія лічбы, звязаныя з імпартам, экспартам. З выплатамі па знешніх крэдытах. Усё гэта звязана з курсам замежнай валюты”, — кажа Іосуб.

Калі пакапацца ў прагнозах сярэднегадавога курса долара ў праектах бюджэтаў на мінулыя гады, то адразу заўважная неабавязковасць лічбы. 2012 год: у праекце бюджэту на 2013 год закладзены курс 8950 рублёў за долар, рэальны склаў 8875. 2014: прагноз 9500, рэальны — 10215. 2015: прагноз 11400, рэальны (за студзень-лістапад) — 15661.

Вадзім Іосуб тлумачыць, што аўтары бюджэту пры ўсім жаданні не змаглі б прадказаць больш-менш рэальны сярэдні курс на наступны год. Праект бюджэту пачынаюць складаць тады, калі гэта зрабіць папросту немагчыма:

“Бюджэт, як я гэта разумею, пачынаюць распрацоўваць ў канцы вясны—пачатку лета. Зразумела, што ў такі перыяд, па сутнасці — у першую палову года, даць больш-менш адэкватны прагноз па сярэднім курсе долара на наступны год, асабліва ў нашых умовах, дастаткова складана. Пры гэтым, пачатак лета — гэта акурат такі момант, калі памылка па прагнозе курса не будзе смяротнай і не зможа значна ўскладніць наша жыццё”.

Так што, да лічбы 18600 можна сур’ёзна не ставіцца. Іншая справа — прагноз на інфляцыю. Як паказвае практыка, яе рэальны узровень таксама моцна адрозніваецца ад прагназаванага беларускімі уладамі.